Skip to main content
European Commission logo

Eurydice

EACEA National Policies Platform:Eurydice
Bosna i Hercegovina:Druge dimenzije internacionalizacije u visokom obrazovanju

Bosnia and Herzegovina

13.Bosna i Hercegovina:Mobilnost i internacionalizacija

13.5Bosna i Hercegovina:Druge dimenzije internacionalizacije u visokom obrazovanju

Last update: 27 December 2018

Evropske, globalne i interkulturne dimenzije u razvoju nastavnog plana i programa

Krajem 2007. godine Vijeće ministara BiH donijelo je Odluku o usvajanju dokumenata potrebnih za dalju implementaciju bolonjskog procesa u BiH. Radi se o sedam dokumenata među kojima su Okvir za visokoškolske kvalifikacije u BiH, Standardi i smjernice za osiguranje kvaliteta u visokom obrazovanju u BiH, Državni akcioni plan za priznavanje kvalifikacija u BiH, te Model dodatka diplomi za BiH. U pomenutoj odluci Vijeća ministara BiH rečeno je da usvojeni dokumenti predstavljaju okvir djelovanja za sve institucije i pojedince koji su uključeni u implementaciju bolonjskog procesa u BiH.

Sredinom iste godine usvojen je Okvirni zakon o visokom obrazovanju u BiH kojim su osnovane dvije nove institucije: Agencija za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta (HEA) i Centar za informisanje i priznavanje dokumenata iz oblasti visokog obrazovanja (CIP). Agencija je uradila potrebne propise i donijela niz preporuke iz sfere svoje nadležnosti. Time su stvorene osnovne zakonske i institucionalne pretpostavke za internacionalizaciju visokog obrazovanja u BiH, odnosno integraciju ovog sektora u EU.

Pored toga, treba pomenuti i Odluku Vijeća ministara BiH iz marta 2011. godine o usvajanju Osnova kvalifikacijskog okvira u BiH kao početnog procesa u izgradnji BiH okvira na temelju Evropskog kvalifikacijskog okvira za cjeloživotno učenje.

Prethodnom treba dodati činjenicu kontinuiteta reformskih projekata u oblasti visokog obrazovanja u BiH, finansiranih iz IPA sredstava, koji za krajnji cilj imaju internacionalizaciju visokog obrazovanja u BiH, s obzirom na činjenicu da se sa svakim tim projektom ili etabliraju ili razvijaju vrijednosti koje su relevantne za uključivanje BiH u Evropski prostor visokog obrazovanja.

U strateškim dokumentima vlasti u oblasti obrazovanja i visokog obrazovanja navodi se više načina i mjera za jačanje internacionalizacije visokog obrazovanja u BiH. U skoro svim se kao jedno od primarnih rješenja navodi povećanje učešća u IPA projektima, projektima Tempusa, Okvirnih programa EU (FP7), Erasmusa, pa i dolazećeg programa Horizon 2020, te drugih međunarodnih projekata i programa iz oblasti visokog školstva.

Strateški pravci razvoja visokog obrazovanja u FBiH od 2012. do 2022. godine kao jedan od ciljeva navode osnivanje fonda za mobilnost studenata i nastavnog osoblja, a 2022. godinu vide kao godinu u kojoj će visoko obrazovanje FBiH biti punopravni član zajedničkog evropskog istraživačkog i visokoobrazovnog prostora.

U svim strategijama vlasti se govori o modernizaciji nastavnih planova i programa visokog obrazovanja sa ciljem dosezanja evropskih standarda u tom sektoru, čime se zapravo traži internacionalizacija visokog obrazovanja u BiH. U tim dokumentima se kao cilj ističe priznatost BH diploma, a taj cilj nije moguće doseći ako se ne ispune svi bitni kriteriji za prepoznavanje evropskih vrijednosti u BH obrazovanju.

Federalna strategija u funkciji internacionalizacije vidi i unapređenje sistema akreditacije i jačanje Agencije (HEA) na putu prema ulasku u Evropski registar za osiguranje kvaliteta (EQAR) te otvaranja pristupa evropskim i svjetskim bazama podataka (EBSCO, ISI web of Science, Current Contents Connect, ScienceDirect, Emerald), itd.

U FBiH strategiji razvoja visokog obrazovanja ukazuje se i na potrebu dogovora o međusobnom priznavanju kvalifikacija u regionu, o regionalnim normativima i standardima, kao i o stvaranju mreže balkanskih univerziteta – prije toga bi trebalo uspostaviti međusobnu saradnju BH univerziteta putem zajedničkih projekata.

Strategija razvoja obrazovanja Republike Srpske za period 2016-2020 takođe govori o potrebi da se akademska zajednica intenzivnije uključi u međunarodne istraživačke projekte i korištenje predpristupnih fondova EU, a kao jedan od puteva internacionalizacije vidi uspostavljanje konekcije za učenje na daljinu sa poznatim univerzitetima u svijetu

Partnerstva i mreže

Na nivou BiH postoje tri veoma značajna programa koja doprinose internacionalizaciji BH visokog obrazovanja. Naime, Ministarstvo civilnih poslova BiH je državni koordinator programa CEEPUS (Program razmjene univerzitetskih studija za centralnu Evropu). U toku je treći ciklus ovog programa koji privlači pažnju i studenata i nastavnika. Finansiranje razmjene vrše entitetska ministarstva obrazovanja, prema dogovoru koji je postignut između njih i Ministarstva civilnih poslova (vidjeti: www.ceepus.info).

Uz pomoć Vlade Češke Ministarstvo civilnih poslova je uspostavilo i ima zadatak servisera portala [file:///C:/Users/kvalifikacijski/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/vrabac/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/vrabac/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary%20Internet%20Files/Content.Outlook/Desktop/studirajvani.ba studirajvani.ba]. Portal se stalno aktuelizira, a na njemu se mogu naći informacije o mogućnostima za studiranje u Evropi i svijetu.

Isto državno ministarstvo takođe je u funkciji državne kontakt tačke za Okvirne programe EU (vidjeti NCP FP BiH).

Sva tri navedena programa su u direktnoj funkciji internacionalizacije BH visokog obrazovanja.

Djelujuću u skladu sa postavljenim ciljevima, unapređenja međunarodnog kredibiliteta, Agencija za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvalteta od decembra 2009. godine postala je punopravni član Međunarodne mreže agencija za osiguranje kvaliteta u visokom obrazovanju (INQAAHE). U februaru 2010. godine Agencija je dobila status pridruženog člana u Evropskoj asocijaciji za osiguranje kvaliteta (ENQA), a od maja 2010.godine, HEA je punopravna članica Mreže agencija za osiguranje kvaliteta u visokom obrazovanju centralne i istočne Evrope (CEEN).