Definisanje ciljnih grupa

Zakon o visokom obrazovanju kao ugroženu kategoriju studenata prepoznaje lica s invaliditetom. U skladu sa Zakonom o visokom obrazovanju i Zakonom o manjinskim pravima i slobodama Univerzitet Crne Gore obezbjeđuje povećan ukupan broj mjesta na svakom studijskom programu za po 1 % za lica s invaliditetom i pripadnike manjinske zajednice Roma i Egipćana. Studenti s invaliditetom su oslobođeni plaćanja školarine na svim ustanovima visokog obrazovanja, bez obzira da li imaju status javne ili privatne ustanove,  imaju pravo na smještaj u domu, studentski kredit i studentske stipendije. Ustanova je u obavezi da obezbijedi adekvatne uslove studiranja licima s invaliditetom što podrazumijeva nesmetan pristup objektu, pravo da polaže ispit na mjesto i način prilagođen njegovim mogućnostima, kao i sprovođenje principa afirmativne akcije pri upisu.

Studenti romske populacije imaju mogućnost da ostvare pravo na stipendiju kroz sredstva Fonda za obrazovanje Roma Kao jedna od mjera Akcionog plana za 2018. godinu  Strategije za socijalnu inkluziju Roma i Egipćana u Crnoj Gori 2016-2020 je povećanje stepena upisa pripadnika/ca romske i egipćanske populacije na visokoškolske ustanove u Crnoj Gori, s posebnim akcentom na djevojke/žene kroz dodjelu stipendija i obezbjeđenje besplatnog boravka studentima u studentskom domu.

U toku je izrada Strategije za socijalnu inkluziju Roma i Egipćana u Crnoj Gori 2021-2025.

Specifične mjere podrške

Zakon o visokom obrazovanje za studente s invaliditetom propisuje princip afirmativne akcije za upis na fakultete, organizovanje nastave u skladu sa potrebama i uz uslove koji omogućavaju sticanje znanja na studentu pristupačan, primjeren i odgovarajući način, uslove za provjeru znanja (alternativna komunikacija, znakovni jezik, Brajevo pismo, asistivne tehnologije i dr), i druge prateće i potrebne usluge. Od akademske 2017/18 godine svi upisani studenti u prvu godinu prvog ciklusa studija na javnim visokoškolskim ustanovama ne plaćaju školarinu (državno subvencionisane).

Što se tiče politike upisa stranac ima pravo upisa na studijske programe u Crnoj Gori, pod istim uslovima kao i građani Crne Gore, u skladu sa Zakonom i statutom ustanove. Studenti s invaliditetom na javnim i privatnim ustanovama visokog obrazovaja oslobođeni su obaveze plaćanja školarine.

Studentski krediti

Studentski krediti se dodjeljuju u skladu sa  Pravilnikom o kriterijumima, načinu, uslovima i visini naknade za ostvarivanje prava na smještaj i ishranu u domu, studentski kredit, stipendiju i participaciju prevoza  studentima ustanova visokog obrazovanja koji su prvi put upisali semestar odgovarajuće godine studija i nijesu mijenjali studijski program. Kriterijum za dodjelu kredita je uspjeh u prethodnoj godini školovanja. Pod jednakim uslovima u pogledu uspjeha prednost na kredit imaju studenti čiji roditelji, odnosno staratelji ostvaruju pravo na materijalno obezbjeđenje po propisima o socijalnoj zaštiti. Kredit se ostvaruje u mjesečnom novčanom iznosu, najmanje u visini učešća studenta u cijeni smještaja i ishrane u domu uvećano za 25%. Rješenje o visini iznosa kredita donosi ministar za svaku studijsku godinu. Prosječni iznos kredita je 45 eura mjesečno i isti se isplaćuje u deset mjesečnih rata. Korisnik kredita je obavezan da počne da vraća kredit u roku od godinu dana od dana kada je po statutu ustanove visokog obrazovanja bio dužan da završi studije, a najduže 18 mjeseci. Od obaveze vraćanja kredita u potpunosti, oslobađa se student koji studije završi u roku propisanom statutom ustanove visokog obrazovanja za završetak studija za redovno trajanje studijskog programa, sa prosječnom ocjenom od 9,00 do 10. Svake godine raspisuje se konkurs za dodjelu 3400 kredita (850 prva godina i 2550 starije godine).

Studenti s invaliditetom, bez obzira na postignuti uspjeh i dužinu studiranja, su oslobođeni obaveze vraćanja kredita.

Studentske stipendije

U Crnoj Gori ne dodjeljuju se stipendije na osnovu socio-ekonomskom statusa studenta. Stipendije se dodjeljuju u skladu sa Pravilnikom o kriterijumima, načinu, uslovima i visini naknade za ostvarivanje prava na smještaj i ishranu u domu, studentski kredit, stipendiju i participaciju prevoza  studentima koji su najbolji na drugoj i narednim godinama studija, koji su prvi put upisali semestar studijske godine, nijesu gubili ni jednu godinu tokom studija, odnosno  studentima koji u određenim naučnim disciplinama posjeduju osobite sklonosti za naučni ili umjetnički rad i posjeduju nagrade stečene na međunarodnim i državnim takmičenjima. Stipendije se dodjeljuju studentima u skladu sa kriterijumima Konkursa koji raspisuje Ministarstvo prosvjete najmanje mjesec dana prije početka akademske godine.

Maksimalni iznos stipendije je 86 eura mjesečno i isplaćuje se u 10 mjesečnih rata. Stipendije se dodjeljuju isključivo studentima prvog ciklusa studija.

Konkursom za dodjelu stipendija najboljim studentima za studijsku 2020/21. godinu dodijeljeno je 273 stipendija od toga:

• 130 stipendija studentima koji produžavaju pravo na stipendiju,
• 103 stipendija studentima, koji koji prvi put konkurišu za stipendiju;
• 22 stipendija licima sa invaliditetom i
• 16 stipendija za deficitarna zanimanja (koji se obrazuju za nastavu iz fizike, matematike i hemije) i 2 stipendije studentima koji se obrazuju za nastavu na albanskom jeziku.

Za studente sa invaliditetom Ministarstvo prosvjete je od studijske 2018/19 Pravilnikom utvrdilo posebnu kvotu za dodjelu stipendija. Za akademsku 2020/2021. godinu konkursom je predviđeno 20 stipendija za osobe sa invaliditetom, ali su dodijeljene 22.

Za akademsku 2020/2021. godinu, Ministarstvo je dodijelilo 15 stipendija studentima Romske i Egipćanske populacije. Iznos stipendije je 150 eura.

Najboljim studentima smatraju se studenti, koji u određenim naučnim disciplinama posjeduju osobite sklonosti za naučni ili umjetnički rad, imaju nagrade stečene na međunarodnim i državnim takmičenjima, a koji su prema nastavnom programu ustanove visokog obrazovanja na kojoj studiraju položili sve ispite iz prethodnih godina studija i postigli indeks uspjeha najmanje 9,00.

Prilikom dodjele stipendija,prednost imaju kandidati koji imaju veću prosječnu ocjenu, odnosno indeks uspjeha u toku studija, kao i veći broj osvojenih nagrada na državnom i međunarodnom takmičenju. Takođe, prilikom dodjele i utvrđivanja broja stipendija vodi se računa o zastupljenosti studijskih programa prirodnih odnosno društveno-humanističkih nauka.

Pored stipendije Ministarstvo prosvjete, nauke, kulture i sporta u skladu sa kriterijumima utvrđenim godišnjim konkursom  za sufinansiranje školarine na magistarskim i doktorskim studijama u zemlji i inostranstvu i putnih troškova za studijske boravke u inostranstvu, sufinansira školarinu kandidatima master studija u iznosu do 500 eura, a za studente doktorskih studija u iznosu do 1.000 eura.

Smještaj u studentskom domu   

Pravo na smještaj u domu mogu ostvariti učenici koji se školuju van mjesta stanovanja, koji su prvi put upisani u određeni razred u tekućoj školskoj godini, kao i studenti koji se školuju van mjesta stanovanja, koji su prvi put upisali semestar odgovarajuće godine studija i nijesu mijenjali studijski program, i učenici koji pohađaju neku od srednjih škola u Crnoj Gori.

Ukoliko nakon raspodjele mjesta studentima, u domu ostane slobodnih mjesta, pravo na smještaj po ekonomskoj cijeni mogu ostvariti i studenti postdiplomskih magistarskih i doktorskih studija, koji nijesu u radnom odnosu, školuju se van mjesta stanovanja, a koji su po prvi put upisali semester odgovarajuće godine studija i nijesu mijenjali studijski program.

Učenici i studenti s posebnim obrazovnim potrebama ostvaruju pravo na smještaj  uz uvažavanje njihovih posebnih potreba.

Studentski dom u okviru svojih smještajnih kapaciteta namjenski opredjeljuje do 5% kapaciteta za smještaj studenata iz najosjetljivijih grupa stanovništva i korisnicima materijalnog obezbjeđenja po propisima o socijalnoj zaštiti.

Pravo na smještaj i ishranu u domu ostvaruje 5450 učenika i studenata od čega 1480 koristi usluge smještaja a 2970 koristi samo usluge ishrane. Takođe izmjenom Pravilnika o kriterijumima, načinu i uslovima i visini naknade za ostvarivanje prava na smještaj ishranu i studentski kredit, stipendiju i participaciju prevoza omogućeno je da pravo na smještaj ostvare studenti dvogodišnjih master studija, što je ostvarilo 202. studenta.