Προϋποθέσεις εγγραφής και επιλογή δομής
Όλα τα παιδιά που προέρχονται από τους οικείους Δήμους μπορούν να εγγραφούν στους βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς.
Στους βρεφικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς γίνονται δεκτά βρέφη από 2 μηνών, υπό προϋποθέσεις, διαφορετικά γίνονται δεκτά από 6 μηνών έως την ηλικία εγγραφής τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση.
Στους παιδικούς σταθμούς γίνονται δεκτά νήπια από 2,5 ετών έως την ηλικία εγγραφής τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση.
Κατά την εγγραφή, επιλέγονται κατά προτεραιότητα, τα παιδιά εργαζόμενων γονέων, ανέργων και τα παιδιά των οικονομικά ασθενέστερων οικογενειών και ιδιαίτερα εκείνα που έχουν ανάγκη φροντίδας (π.χ. παιδιά ορφανά από δύο ή ένα γονέα, παιδιά αγάμων μητέρων, διαζευγμένων ή σε διάσταση γονέων, παιδιά που προέρχονται από γονείς με σωματική ή πνευματική αναπηρία, πολύτεκνων οικογενειών κ.λ.π.).
Τα κριτήρια επιλογής των προς φιλοξενία βρεφών και νηπίων καθώς και η μοριοδότησή τους ενδέχεται να εξειδικεύονται από το Διοικητικό Συμβούλιο του οικείου σταθμού, μετά από αιτιολογημένη απόφασή του.
Σε περίπτωση που η αίτηση των γονιών για εγγραφή των παιδιών τους σε δημοτικούς βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς απορριφθεί, τότε αυτοί μπορεί να υποβάλουν ένσταση, σύμφωνα με τις ειδικότερες διαδικασίες που ορίζει ο κάθε Δήμος.
Η προσχολική εκπαίδευση που παρέχεται στα νηπιαγωγεία (ISCED 020) αποτελεί τμήμα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης καθώς διέπεται από την ίδια νομοθεσία (Νόμος 1566/1985) και, κατά συνέπεια, παρουσιάζεται αναλυτικά στο Κεφάλαιο 5.
Μέγεθος τμημάτων και αναλογία παιδιών/προσωπικού
Στους βρεφικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, η κατάταξη σε τμήματα πραγματοποιείται σύμφωνα με την ηλικία των βρεφών/νηπίων:
Στα βρεφικά τμήματα εντάσσονται βρέφη:
- Από 2 μηνών έως 1,5 έτους
- Από 1,5 έτους έως 2,5 ετών.
Στα βρεφικά τμήματα φιλοξενούνται 12 βρέφη με 2 παιδαγωγούς και μία/έναν βοηθό.
Στους παιδικούς σταθμούς, τα τμήματα συγκροτούνται σύμφωνα με την ηλικία, ως εξής:
- Από 2,5 έως 3,5 ετών
- Από 3,5 ετών έως την εγγραφή τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση.
Κάθε τμήμα παιδικού σταθμού εξυπηρετεί έως 25 παιδιά με μία/έναν παιδαγωγό και μία/έναν βοηθό και σε κάθε περίπτωση, με το παιδαγωγικό προσωπικό που προβλέπεται.
Τα απαιτούμενα τυπικά προσόντα τόσο για τις/τους παιδαγωγούς όσο και για τις/τους βοηθούς, καθώς και τα ελάχιστα απαιτούμενα προσόντα για τις/τους βοηθούς περιγράφονται στο Κεφάλαιο 9 Εκπαιδευτικοί και Εκπαιδευτικό Προσωπικό.
Ως προς τις ιδιωτικές δομές προσχολικής αγωγής και διαπαιδαγώγησης, υπάρχει η εξής διαφοροποίηση ως προς τον αριθμό των φιλοξενούμενων παιδιών, για την εύρυθμη και βιώσιμη λειτουργία της κάθε μονάδας (Υπουργική Απόφαση Δ22/οικ. 11828/293/2017).
Ο αριθμός των φιλοξενούμενων παιδιών δεν πρέπει να είναι μικρότερος από:
- 10 βρέφη σε περίπτωση βρεφικού σταθμού
- 15 νήπια σε περίπτωση παιδικού σταθμού
- 6 βρέφη και 15 νήπια σε περίπτωση βρεφονηπιακού σταθμού
- 6 βρέφη και/ ή 15 νήπια σε περίπτωση μονάδας απασχόλησης βρεφών και/ή νηπίων.
Επιπλέον, στις παραπάνω ιδιωτικές δομές μπορούν να εγγράφονται παιδιά και πέρα από τη δυναμικότητα της κάθε μονάδας, έως 10%.
Η συγκρότηση των τμημάτων στα νηπιαγωγεία περιγράφεται αναλυτικά στο Κεφάλαιο 5 Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.
Ετήσιο, εβδομαδιαίο και ημερήσιο ωρολόγιο πρόγραμμα
Όπως ορίζεται στον «Πρότυπο Κανονισμό Λειτουργίας των Δημοτικών Παιδικών και Βρεφονηπιακών Σταθμών», η λειτουργία των βρεφικών, βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει την 31η Ιουλίου του επόμενου έτους (από Δευτέρα έως Παρασκευή), δηλαδή διαρκεί περίπου 220 ημέρες τον χρόνο.
Σε περιοχές που η απασχόληση των εργαζόμενων μητέρων κορυφώνεται κατά τη θερινή περίοδο, ο παιδικός σταθμός μπορεί να λειτουργεί τον μήνα Αύγουστο και να διακόπτει τη λειτουργία του συνολικά ένα μήνα κατά τη διάρκεια των μηνών Ιουνίου-Ιουλίου.
Οι σταθμοί δεν λειτουργούν από 24 Δεκεμβρίου μέχρι 5 Ιανουαρίου, καθώς και από τη Μεγάλη Πέμπτη μέχρι και την Κυριακή του Θωμά. Οι σταθμοί, επίσης, διακόπτουν τη λειτουργία τους κατά τις επίσημες αργίες των Δημόσιων Υπηρεσιών και τις τοπικές εορτές.
Η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας τους εκδίδεται από τους οικείους Δήμους (άρθρο 94 ν. 3852/2010 «Πρόγραμμα Καλλικράτης»).
Σύμφωνα με τον «Πρότυπο Κανονισμό Λειτουργίας των Δημοτικών Παιδικών και Βρεφονηπιακών Σταθμών», οι σταθμοί λειτουργούν από Δευτέρα έως Παρασκευή. Αν και το ημερήσιο πρόγραμμα λειτουργίας είναι ευέλικτο, ωστόσο στο σύνολο των σταθμών τηρούνται ορισμένα βασικά χρονικά σημεία όπως: προσέλευση, αναχώρηση των παιδιών, ώρες φαγητού, διαλείμματος και ανάπαυσης. Η λειτουργία τους αρχίζει από τις 7.00 το πρωί κατά το χειμερινό ωράριο και από τις 6.45 το πρωί κατά το θερινό ωράριο και λήγει στις 16.00 το απόγευμα. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του εκάστοτε σταθμού, το ωράριο λειτουργίας μπορεί να παρατείνεται για δύο ώρες επιπλέον, εφόσον υπηρετεί σε αυτόν το προσωπικό που απαιτείται.
Ενδεικτικά, το πρόγραμμα απασχόλησης των βρεφών/παιδιών είναι:
ΔΙΑΡΚΕΙΑ/ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΙΑΣ ΤΥΠΙΚΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΗΕ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ (ΒΡΕΦΗ) ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ | ||
Πρόγραμμα (πριν τις δραστηριότητες) | 6.45 ή 7.00 π.μ-9.00 π.μ. |
|
9.00 π.μ.-9.30 π.μ. |
| |
Πρωινές δραστηριότητες (ώρες έναρξης και λήξης) | 9.30 π.μ.-12.00 π.μ. |
|
Μεσημεριανό γεύμα και ανάπαυση | 12.00 π.μ.-13.00 μ.μ. |
|
13.00μ.μ.-14.30 μ.μ. |
| |
Απογευματινές δραστηριότητες (ώρες έναρξης και λήξης) | 14.30 μ.μ.-15.15 μ.μ. |
|
Πρόγραμμα (μετά τις δραστηριότητες) | 15.15 μ.μ.-15.45 μ.μ. |
|
15.45 μ.μ.-16.00 μ.μ. |
| |
ΔΙΑΡΚΕΙΑ/ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΙΑΣ ΤΥΠΙΚΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΗΕ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ (ΠΑΙΔΙΑ) ΔΕΥΤΕΡΑ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ | ||
Πρόγραμμα (πριν τις δραστηριότητες) | 6.45 ή 7.00 π.μ.-8.30 π.μ. |
|
8.30 π.μ.-9.00 π.μ. |
| |
9.00 π.μ.-9.30 π.μ. |
Τα παιδιά, σε ομάδες εργασίας, συμμετέχουν στο σερβίρισμα και στην τακτοποίηση της τραπεζαρίας | |
Πρωινές δραστηριότητες (ώρες έναρξης και λήξης) | 9.30 π.μ.-10.00 π.μ |
|
10.00 π.μ.-11.00 π.μ. |
| |
11.00 π.μ.-12.00 π.μ. |
| |
(ατομική υγιεινή) | ||
| ||
Μεσημεριανό γεύμα και ανάπαυση | 12.00 π.μ.-13.00 μ.μ. |
Τα παιδιά σε ομάδες εργασίας συμμετέχουν στο σερβίρισμα και την τακτοποίηση της τραπεζαρίας |
12.00 π.μ.-13.00 μ.μ. |
| |
Απογευματινές δραστηριότητες (ώρες έναρξης και λήξης) | 13.00μ.μ.-13.30 μ.μ. |
|
Πρόγραμμα (μετά τις δραστηριότητες)
| 13.30 μ.μ.-15.00 μ.μ. |
|
15.00 μ.μ.-15.45 μ.μ |
| |
| ||
| ||
| ||
Το παραπάνω πρόγραμμα προσαρμόζεται στις ανάγκες κάθε ηλικίας.
Για τις ιδιωτικές δομές προσχολικής αγωγής και φροντίδας, προβλέπεται ότι υποχρεούνται να εφαρμόζουν ημερήσια προγράμματα για την αγωγή, ψυχαγωγία και εκπαίδευση των παιδιών, τα οποία θα ελέγχονται από τα αρμόδια όργανα της πολιτείας ως προς το παιδαγωγικό περιεχόμενο (Υπουργική Απόφαση Δ22/οικ.11828/293/ 2017).