Οι εκπαιδευτικοί λειτουργοί της χώρας, ανεξάρτητα από την εκπαιδευτική βαθμίδα που υπηρετούν, Πρωτοβάθμια, ή Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, είναι απόφοιτοι Ανώτατης Εκπαίδευσης Πανεπιστημιακού τομέα για τους εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Πανεπιστημιακού ή Τεχνολογικού τομέα για τους εκπαιδευτικούς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, κάτοχοι πτυχίου, τουλάχιστον πρώτου κύκλου. Το ίδιο ισχύει και για τους εκπαιδευτικούς ειδικότητας που διδάσκουν Ξένες Γλώσσες, Μουσική, Καλλιτεχνικά ή Φυσική Αγωγή, οι οποίοι λαμβάνουν την αρχική εκπαίδευση, σε Πανεπιστημιακά Τμήματα που παρέχουν σπουδές συναφείς με τα γνωστικά αντικείμενα που πρόκειται να διδάξουν.

Στους Δημοτικούς Βρεφονηπιακούς και Παιδικούς Σταθμούς που παρέχουν Προσχολική Αγωγή, η οποία δεν συμπεριλαμβάνεται στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα, οι παιδαγωγοί είναι απόφοιτοι Τμημάτων Βρεφονηπιοκομίας.

Για τη στελέχωση των δημοτικών βρεφικών, παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών δεν προσλαμβάνεται προσωπικό Νηπιαγωγών Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, καθώς το επιστημονικό τους πεδίο αντιστοιχεί στο Νηπιαγωγείο που αποτελεί εκπαιδευτική δομή της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (αρ. πρωτ. 17232/8-3-2019 Εγκύκλιος Υπουργείου Εσωτερικών).

Για την απασχόληση ως βοηθός παιδαγωγού, η ελάχιστη προϋπόθεση είναι η κατοχή απολυτηρίου Επαγγελματικού Λυκείου ή πτυχίου/ διπλώματος/ απολυτηρίου τίτλου μεταδευτεροβάθμιας μη ανώτατης εκπαίδευσης (ΙΕΚ), ή πιστοποιητικού σχολής μαθητείας του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) με σχετική εξειδίκευση. 

Οι δομές που προβλέπονται για την Ειδική Αγωγή στελεχώνονται με εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης οι οποίοι, κατά περίπτωση:

• Είναι απόφοιτοι του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής με κατεύθυνση Δασκάλων ή Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ή του Τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής με κατεύθυνση την εκπαίδευση ατόμων με ειδικές ανάγκες του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
• Έχουν και σπουδές στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση – ΕΑΕ.
• Έχουν μεταπτυχιακή εξειδίκευση ή Διδακτορικό Τίτλο στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ή στη Σχολική Ψυχολογία.
• Έχουν πτυχίο διετούς μετεκπαίδευσης στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση των Διδασκαλιών της ημεδαπής .
• Έχουν πιστοποιητικό παρακολούθησης ετήσιου σεμιναρίου επιμόρφωσης-εξειδίκευσης στην ΕΑΕ από ΑΕΙ ή άλλον φορέα του δημοσίου τομέα, που εποπτεύεται από το ΥΠΑΙΘ, διάρκειας τουλάχιστον τετρακοσίων (400) ωρών (για ένταξη στον επικουρικό πίνακα).
• Έχουν προϋπηρεσία τουλάχιστον ενός διδακτικού έτους (10 μήνες) στην ΕΑΕ (για ένταξη στον επικουρικό πίνακα).
• Είναι εκπαιδευτικοί γονείς παιδιών με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67% (για ένταξη στον επικουρικό πίνακα).

Ιδρύματα, επίπεδο και μορφές εκπαίδευσης και κατάρτισης

Οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Προσχολικής Αγωγής που περιλαμβάνει την Προσχολική Αγωγή (Νηπιαγωγείο) και τη Δημοτική Εκπαίδευση (Δημοτικό) είναι απόφοιτοι των Παιδαγωγικών Τμημάτων κατεύθυνσης Προσχολικής Αγωγής και Δημοτικής Εκπαίδευσης αντίστοιχα, που λειτουργούν στα Πανεπιστήμια όλης της χώρας. 

• Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών Προσχολικής Αγωγής (Nηπιαγωγών)  παρέχεται στα Παιδαγωγικά Τμήματα Προσχολικής Αγωγής που έχουν ιδρυθεί στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πατρών, Ιωαννίνων, Θράκης, Κρήτης, Αιγαίου, Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας.
• Η εκπαίδευση εκπαιδευτικών Δημοτικής Εκπαίδευσης (Δασκάλων) παρέχεται στα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης που έχουν ιδρυθεί στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πατρών, Ιωαννίνων, Θράκης, Κρήτης, Αιγαίου, Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας, καθώς και στο Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, που αφορά εκπαιδευτικούς Προσχολικής Αγωγής και Δημοτικής Εκπαίδευσης Ειδικής Αγωγής.

Η εκπαίδευση των υποψηφίων εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Νηπιαγωγών και Δασκάλων, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, μαθήματα, προσανατολισμένα στη διδασκαλία/ διδακτική στη σχολική τάξη, καθώς και στη μελέτη διαφόρων παιδαγωγικών μεθόδων, εντάσσεται στο μοντέλο της ταυτόχρονης φοίτησης, της φοίτησης δηλαδή που περιλαμβάνει εκτός από θεωρητική και παιδαγωγική κατάρτιση (concurrent model).    Όσον αφορά το εκπαιδευτικό προσωπικό της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, υποχρεωτικής και μη υποχρεωτικής, οι υποψήφιοι λειτουργοί της, λαμβάνουν την αρχική τους εκπαίδευση σε τμήματα Πανεπιστημιακών Σχολών της επικράτειας, που παρέχουν σπουδές, συναφείς με τα γνωστικά αντικείμενα που περιλαμβάνονται  στα αναλυτικά προγράμματα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.  Η πλειονότητα των εν λόγω τμημάτων εντάσσεται στις λεγόμενες Καθηγητικές Σχολές. 

Ειδικότερα, Καθηγητικές Σχολές νοούνται τα Πανεπιστημιακά Τμήματα, των οποίων οι πτυχιούχοι διορίζονται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (κάποιες ειδικότητες και στην Πρωτοβάθμια), σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.1566/1985, όπως ισχύει χωρίς την απαίτηση πρόσθετου πτυχίου ή πιστοποιητικού παιδαγωγικής κατάρτισης.  Αυτό γίνεται διότι λαμβάνουν ταυτόχρονα με τη φοίτησή τους στο αντίστοιχο Πανεπιστημιακό Τμήμα και παιδαγωγική κατάρτιση (concurrent model).

Στις Καθηγητικές Σχολές ανήκουν τα Πανεπιστημιακά Τμήματα, όπου εκπαιδεύονται εκπαιδευτικοί κλάδων όπως ΠΕ01 Θεολόγων, ΠΕ02 Φιλολόγων, ΠΕ03 Μαθηματικών, ΠΕ04 Φυσικών, Ξένων Φιλολογιών (ΠΕ06 Αγγλικής, ΠΕ05 Γαλλικής, ΠΕ07 Γερμανικής, ΠΕ34 Ιταλικής και ΠΕ40 Ισπανικής), ΠΕ08 Καλλιτεχνικών Μαθημάτων, ΠΕ11 Φυσικής Αγωγής, ΠΕ80 Οικονομίας, ΠΕ79 Μουσικής, ΠΕ91 Θεατρικής Αγωγής, ΠΕ33 Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης, ΠΕ86 Πληροφορικής (Ν. 4521/2018), η Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ) κ.α.

Σύμφωνα με το Νόμο 4186/2013, η ΑΣΠΑΙΤΕ αποτελείται από το Παιδαγωγικό Τμήμα, από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Εκπαιδευτικών Ηλεκτρονικών Μηχανών, το Τμήμα Εκπαιδευτικών Μηχανολόγων Μηχανικών, και το Τμήμα Εκπαιδευτικών Πολιτικών Μηχανικών. 

Στα περισσότερα Παιδαγωγικά Τμήματα και Καθηγητικές Σχολές αφιερώνεται ικανός χρόνος, πέρα από τη θεωρητική κατάρτιση και για πρακτική άσκηση, μέσα από τη διδασκαλία σε πραγματικές συνθήκες τάξης ή μέσα από τη συμμετοχή σε σχετικές εργαστηριακές ασκήσεις.

Ωστόσο, απόφοιτοι σχολών Ανώτατης Εκπαίδευσης Πανεπιστημιακού ή Τεχνολογικού Τομέα που δεν ανήκουν στα παιδαγωγικά τμήματα Προσχολικής Αγωγής ή Δημοτικής Εκπαίδευσης (Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση) ούτε στις Καθηγητικές Σχολές (Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση), θεωρούνται απόφοιτοι μη Καθηγητικών Σχολών.

Σύμφωνα με το Νόμο 4589/2019, και όπως συμπληρώθηκε με το Νόμο 4823/2021, για διορισμό ή πρόσληψη στη δημόσια εκπαίδευση εκπαιδευτικών και μελών Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού (ΕΕΠ) η παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια δεν αποτελεί αναγκαίο αλλά πρόσθετο τυπικό προσόν, που μπορεί να πιστοποιείται είτε πριν είτε μετά το διορισμό του υποψηφίου βλ. Κεφ. 9.2. «Πρόσβαση στο επάγγελμα»). Συνεπώς, οι απόφοιτοι μη Καθηγητικών Σχολών, μπορούν να αποκτήσουν παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια είτε κατά τη διάρκεια των σπουδών τους είτε μετά το πέρας αυτών (consecutive model), μέσω επιτυχούς παρακολούθησης ειδικών επιμορφωτικών προγραμμάτων (βλ. Κεφ. 9.2. «Παιδαγωγική και Διδακτική Επάρκεια»).

Η αρχική εκπαίδευση νηπιαγωγών, δασκάλων καθώς και εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που φοιτούν σε Καθηγητικές Σχολές είναι τετραετής.  Πενταετής είναι η αρχική εκπαίδευση για τους καθηγητές της Μουσικής των Τμημάτων Μουσικών Σπουδών των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ), για τους καθηγητές Καλλιτεχνικών Μαθημάτων, κυρίως Ζωγραφικής, οι οποίοι είναι κάτοχοι του πτυχίου της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και τους εκπαιδευτικούς, απόφοιτους της ΑΣΠΑΙΤΕ στις σπουδές των οποίων περιλαμβάνεται εξάμηνο εκπόνησης πτυχιακής εργασίας και εκτέλεσης πρακτικής άσκησης στην ειδικότητα. 

Προϋποθέσεις εγγραφής

Δικαίωμα εισαγωγής στην Ανώτατη Εκπαίδευση σε Παιδαγωγικές, Καθηγητικές ή μη Σχολές, έχουν όλοι οι απόφοιτοι Γενικού Λυκείου (ΓΕΛ) καθώς και οι απόφοιτοι Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑΛ). Επιπλέον, σε τμήματα ή Σχολές της  Ανώτατης Εκπαίδευσης  δύνανται να εισαχθούν πτυχιούχοι άλλων τμημάτων ή Σχολών  καθώς και υποψήφιοι ειδικών κατηγοριών (βλ.7.2.1. – «Προϋποθέσεις Εισαγωγής»).  

Πρόγραμμα σπουδών, επίπεδο εξειδίκευσης και εκπαιδευτικά επιτεύγματα

Τα προγράμματα σπουδών όλων των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανόμενων και αυτών στα οποία φοιτούν οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας (Νηπιαγωγοί και Δάσκαλοι) και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (αλλά και οι παιδαγωγοί στους δημοτικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς), καταρτίζονται από τα ίδια τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. 

Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει υποχρεωτικά μαθήματα, κατ’ επιλογή υποχρεωτικά μαθήματα και προαιρετικά μαθήματα.  Κάθε εξάμηνο σπουδών αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο αριθμό μαθημάτων, κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να διασφαλίζεται η μεταξύ τους χρονική αλληλουχία καθώς και η θεματική τους αλληλεξάρτηση.  Επίσης, το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει :

• Tην περιγραφή του θεωρητικού και εργαστηριακού μέρους κάθε μαθήματος.
• Tο σκοπό διδασκαλίας του.
• Tα μαθησιακά αποτελέσματα, (γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες που αναμένεται να αποκτήσει ο φοιτητής από τη διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος αλλά και από το σύνολο του προγράμματος σπουδών).

Μεταξύ άλλων, ο Ν. 4521/2018 προβλέπει ότι το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών εγκρίνεται από τη Σύγκλητο, ύστερα από εισήγηση του Τομέα και σύμφωνη γνώμη της Συνέλευσης του Τμήματος.

Ο πρόσφατος νόμος 4653/2020 ορίζει ότι το Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης (ΣΑΠ) πιστοποιεί το αργότερο κάθε πέντε (5) έτη την ποιότητα των προγραμμάτων σπουδών των τριών κύκλων ανώτατης εκπαίδευσης, των προγραμμάτων δια βίου μάθησης, εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ηλεκτρονικής μάθησης, καθώς και των προγραμμάτων συνεργασίας με άλλα εκπαιδευτικά ή ερευνητικά ιδρύματα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, καθώς και τα νέα προγράμματα σπουδών πριν την έναρξη της λειτουργίας τους, ύστερα από αίτημα του οικείου ΑΕΙ και της αντίστοιχης ακαδημαϊκής του μονάδας.

Τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών των Παιδαγωγικών Τμημάτων, καθώς και εκείνα των Καθηγητικών Σχολών, περιλαμβάνουν εκτός από μαθήματα που σχετίζονται με το εκάστοτε προς διδασκαλία γνωστικό αντικείμενο και μαθήματα παιδαγωγικής ή/και ψυχολογίας. 

Η διδασκαλία και γενικότερα η εκπαίδευση των υποψηφίων εκπαιδευτικών γίνεται με τη χρήση συνδυασμού μεθόδων, όπως :

• H «από καθ’ έδρας» διδασκαλία
• Oι πρακτικές ασκήσεις
• H ανάθεση συγγραφής εργασιών
• H χρήση εργαστηρίων κ.λ.π.

Γίνονται επίσης, δειγματικές διδασκαλίες που δίνουν τη δυνατότητα στους φοιτητές να παρακολουθήσουν τα μαθήματα σε πραγματικές συνθήκες σε σχολική τάξη. 

Όσον αφορά δεξιότητες και γνώσεις που αφορούν στη διοίκηση της σχολικής μονάδας, η παροχή τους δεν προβλέπεται στα προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου Παιδαγωγικών και Καθηγητικών Σχολών αλλά αποτελεί κυρίως αντικείμενο μεταπτυχιακών προγραμμάτων δεύτερου κύκλου σπουδών ή αντικείμενο επιμόρφωσης των ήδη υπηρετούντων ως στελέχη της εκπαίδευσης.

Οι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων, η πλειονότητα των οποίων λαμβάνει αρχική εκπαίδευση στις λεγόμενες Καθηγητικές Σχολές όπως οι εκπαιδευτικοί Ξένων Γλωσσών, Φυσικής Αγωγής, Καλλιτεχνικών Μαθημάτων, Μουσικής και Πληροφορικής δικαιούνται να υπηρετήσουν ως μόνιμοι ή προσωρινοί  αναπληρωτές, εκτός από τη Δευτεροβάθμια, και στην Πρωτοβάθμια Δημοτική Εκπαίδευση, εφόσον το γνωστικό αντικείμενο που διδάσκουν περιέχεται στα αναλυτικά προγράμματα της εν λόγω βαθμίδας.  Τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης και Νηπιαγωγών χορηγούν ενιαίο πτυχίο. Η αρχή της ειδίκευσης δεν έχει θεσπιστεί στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, ωστόσο στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, οι εκπαιδευτικοί κατατάσσονται σε κλάδους ανάλογα με τον τομέα εξειδίκευσής τους.  Τα μαθήματα τα οποία τους ανατίθενται να διδάξουν έχουν άμεση συσχέτιση με τα προσόντα και τον τίτλο που απέκτησαν κατά την αρχική τους εκπαίδευση.  Με τα μαθήματα πρώτης (Α΄) ανάθεσης οι εκπαιδευτικοί καλύπτουν το υποχρεωτικό τους ωράριο.   Mε τα μαθήματα δεύτερης (Β΄) ανάθεσης συμπληρώνουν το υποχρεωτικό τους ωράριο ή καλύπτουν εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι υπουργικές αποφάσεις  76099/Δ2/11-5-2018, 150218/Δ2/12-9-2018, 100684/Δ2/24-6-2019, Φ22/75401/Δ4/10-5-2018, Φ22/107970/Δ4/5-7-2018, Φ22/134291/Δ4/21-8-2018, Φ22/105626/Δ4/4-7-2019 και 85980/Δ2/03-07-2020 καθορίζουν την αντιστοίχιση κλάδων εκπαιδευτικών και μαθημάτων ανά τάξη στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο, Λύκειο και ΕΠΑΛ).  Για παράδειγμα, οι εκπαιδευτικοί κλάδου Γαλλικής Γλώσσας μπορούν να αναλάβουν τη διδασκαλία της Ιστορίας ως δεύτερη (Β’) ανάθεση για τις τάξεις του Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας αποτελεί κυρίως έργο του κλάδου των Φιλολόγων (ΠΕ02) και του κλάδου Μεθοδολογίας της Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΠΕ33) ως πρώτη (Α΄) ανάθεση.

Εκπαιδευτές εκπαιδευτικών

Κατά τη διάρκεια της αρχικής εκπαίδευσης των υποψηφίων εκπαιδευτικών, το διδακτικό έργο σε όλα τα ΑΕΙ και συνεπώς στα Παιδαγωγικά Τμήματα, τις Καθηγητικές Σχολές και στην Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης ασκείται από  τα μέλη Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού (ΔΕΠ) του αντίστοιχου τμήματος Πανεπιστημίου ή τα μέλη Εκπαιδευτικού Προσωπικού του αντίστοιχου τμήματος Ιδρύματος Ανώτατης Εκπαίδευσης Τεχνολογικού τομέα, για την εκλογή των οποίων, ελάχιστες προϋποθέσεις αποτελούν :

• η κατοχή διδακτορικού διπλώματος,
• η συνάφεια με το γνωστικό αντικείμενο της προς πλήρωση θέσης, είτε του αντικειμένου της διδακτορικής διατριβής, είτε ερευνητικού ή επιστημονικού έργου του υποψηφίου. 

Για την καθοδήγηση και υποστήριξη του νεοδιοριζόμενου εκπαιδευτικού, ο νόμος 3848/2010 προέβλεπε τον ορισμό του μέντορα. Αυτός ορίζεται από τον αρμόδιο σχολικό σύμβουλο σε συνεργασία με τον διευθυντή της σχολικής μονάδας του εκπαιδευτικού.  Όσον αφορά τα προσόντα του, ο παραπάνω νόμος όριζε ότι πρέπει να έχει μεγάλη εκπαιδευτική και διδακτική εμπειρία και να υπηρετεί ως εκπαιδευτικός στην ίδια σχολική μονάδα ή την ίδια ομάδα σχολείων.  Η συγκεκριμένη διάταξη όμως δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα.

 Για το νεοδιοριζόμενο εκπαιδευτικό, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.3528/2007, η εισαγωγική εκπαίδευση είναι υποχρεωτική, τόσο για την υπηρεσία όσο και για τον υπάλληλο. Γίνεται κατά την πρώτη διετία από το διορισμό του υπαλλήλου και έχει ως σκοπό την εξοικείωση του υπαλλήλου με τα αντικείμενα της υπηρεσίας του και τα καθήκοντα του ως δημοσίου υπαλλήλου γενικότερα. 

Προσόντα, αξιολόγηση και πιστοποίηση τίτλων

Το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) είναι ελληνική ανεξάρτητη αρχή που διασφαλίζει την νομιμότητα των διορισμών και προσλήψεων στον δημόσιο τομέα αλλά και στην εκπαίδευση. Οι κενές οργανικές θέσεις εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μελών Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ) και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (ΕΒΠ), καθώς και οι λειτουργικές ανάγκες της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καλύπτονται με επιλογή προσωπικού που διενεργείται από το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) βάσει προτεραιότητας (Ν.4589/2019, Κεφ. Ε’) (βλ. 9.2. Κεφ. «Πρόσβαση στο επάγγελμα»). Το πτυχίο πρώτου κύκλου σπουδών που χορηγείται από τα Παιδαγωγικά Τμήματα Προσχολικής Αγωγής, τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης αλλά και τις Καθηγητικές Σχολές, παρέχει στους κατόχους τους τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στις διαδικασίες σύστασης των αξιολογικών πινάκων του οικείου κλάδου, οι οποίοι καταρτίζονται από το ΑΣΕΠ από το οποίο  πραγματοποιούνται οι διορισμοί μονίμων εκπαιδευτικών, καθώς και οι προσλήψεις προσωρινών αναπληρωτών στις σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Την εν λόγω δυνατότητα αποκτούν και οι κάτοχοι τίτλου πρώτου κύκλου σπουδών, απόφοιτοι Πανεπιστημιακών Τμημάτων που δεν εντάσσονται στις Παιδαγωγικές ή τις Καθηγητικές Σχολές, οι οποίοι μπορούν να αποκτήσουν το Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας είτε κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, εάν το επιθυμούν, είτε μετά το διορισμό τους. (βλ. Κεφ. 9.1. «Ιδρύματα, επίπεδο και μορφές εκπαίδευσης και κατάρτισης» και Κεφ. 9.2. «Πρόσβαση στο επάγγελμα» και «Παιδαγωγική και Διδακτική Επάρκεια»). Αντίστοιχα, για να προσληφθούν ως παιδαγωγοί στους δημοτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς, το πτυχίο πρώτου κύκλου σπουδών Πανεπιστημίου Τεχνολογικού Τομέα (Βρεφοκόμων) είναι η απαραίτητη προϋπόθεση.  Για τους βοηθούς παιδαγωγούς δεν απαιτείται κάποια περαιτέρω εξειδίκευση πέρα από αυτήν που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους είτε στην Ανώτερη Επαγγελματική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση είτε στη μεταδευτεροβάθμια μη ανώτατη εκπαίδευση.

Εναλλακτικοί τρόποι εκπαίδευσης

Α. Όσον αφορά την αρχική εκπαίδευση εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Προσχολικής και Δημοτικής, που οδηγεί σε διορισμό στη εν λόγω βαθμίδα, αυτή δύναται να βεβαιώνεται και από τους ακόλουθους τίτλους:  

• Πτυχίο παιδαγωγικής ακαδημίας / σχολών νηπιαγωγών εφόσον κατέχουν και το απαιτούμενο πτυχίο εξομοίωσης (ΠΔ 130/1990). 
• Πτυχίο πανεπιστημίου της αλλοδαπής κλάδου νηπιαγωγών/δασκάλων, με βεβαίωση ισοτιμίας και αντιστοιχίας του τίτλου σπουδών με τα απονεμόμενα πτυχία από τα πανεπιστήμια της ημεδαπής, η οποία χορηγείται από τον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ), ή απόφαση αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων βάσει του Π.Δ. 38/2010, όπως συμπληρώθηκε με τις διατάξεις του Ν. 4763/2020, ή απόφαση αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας τίτλου σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή τίτλο σπουδών για κλάδο εκπαιδευτικού, που χορηγείται από το Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΑΕΠ).
• Πτυχία χωρών εκτός ΕΕ και επιπλέον βεβαίωση επιτυχούς παρακολούθησης Ειδικού Προγράμματος Επανεκπαίδευσης Παιδαγωγικού τμήματος Προσχολικής Αγωγής ή Δημοτικής Εκπαίδευσης Ελληνικού Πανεπιστημίου. 

Β. Όσον αφορά την αρχική εκπαίδευση εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, που οδηγεί σε διορισμό στη εν λόγω βαθμίδα, αυτή δύναται να βεβαιώνεται και από τους ακόλουθους τίτλους:

• Πτυχίο πανεπιστημίου της αλλοδαπής των αντίστοιχων κλάδων με βεβαίωση ισοτιμίας και αντιστοιχίας του εν λόγω τίτλου σπουδών με τα απονεμόμενα πτυχία από τα πανεπιστήμια της ημεδαπής, η οποία χορηγείται από τον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ), ή απόφαση αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων βάσει του Π.Δ. 38/2010, όπως συμπληρώθηκε με τις διατάξεις του Ν. 4763/2020,  ή απόφαση αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας τίτλου σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή τίτλο σπουδών για κλάδο εκπαιδευτικού, που χορηγείται από το Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΑΕΠ).
• Πτυχίο που χορηγεί το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), ωστόσο, μόνο για ορισμένους κλάδους όπως εκείνος των Φυσικών και των Οικονομολόγων, καθώς και των πτυχιούχων του προγράμματος "Ισπανική γλώσσα και πολιτισμός" οι οποίοι μπορούν να απασχολούνται στη δημόσια εκπαίδευση ως εκπαιδευτικοί (Υ.Α. 63486/Ε2/12.04.2017). 

Οι κάτοχοι πτυχίου της αλλοδαπής και των δύο βαθμίδων απαιτείται να έχουν απολυτήριο Ελληνικού εξαταξίου Γυμνασίου ή Λυκείου ή ισότιμου (Ελληνικού) σχολείου. Όσοι δεν έχουν το απολυτήριο αυτό ή δε διαθέτουν επιπλέον πτυχίο ή/και μεταπτυχιακό τίτλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της ημεδαπής στην ελληνική γλώσσα απαιτείται να κατέχουν

• Πιστοποιητικό για την άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας (επίπεδο Γ2) του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας ή
• Βεβαιώσεις ελληνομάθειας της επιτροπής του Ν.1566/1985.

Για τους αλλοδαπούς εκπαιδευτικούς χωρών εκτός ΕΕ και των δύο βαθμίδων απαιτείται επιπλέον και η κτήση της ελληνικής ιθαγένειας.