Skip to main content
European Commission logo

Eurydice

EACEA National Policies Platform:Eurydice
Elláda:Διδασκαλία και Εκμάθηση στην Επαγγελματική μη-Υποχρεωτική Εκπαίδευση

Greece

6.Δευτεροβάθμια και Μετα-Δευτεροβάθμια μη Ανώτατη Εκπαίδευση

6.8Elláda:Διδασκαλία και Εκμάθηση στην Επαγγελματική μη-Υποχρεωτική Εκπαίδευση

Last update: 28 June 2022

Αναλυτικό πρόγραμμα, μαθήματα, αριθμός ωρών

Σύμφωνα με τον νόμο 4386/2016, τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών του Επαγγελματικού Λυκείου καταρτίζονται από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), και περιλαμβάνουν:

  • Σαφώς διατυπωμένα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα, που αναλύονται σε γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, κατά μάθημα, τομέα και ειδικότητα
  • Διδακτέα ύλη διαμορφωμένη σύμφωνα με τα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα κάθε μαθήματος.  Η διδακτέα ύλη των μαθημάτων εργαστηριακής εκπαίδευσης συνοδεύεται από παράρτημα, που περιγράφει τον απαιτούμενο εργαστηριακό εξοπλισμό για την υλοποίησή τους
  • Οδηγίες διδασκαλίας συμπεριλαμβανομένων και των διδακτικών τεχνικών, των μεθόδων διδασκαλίας και των ενδεδειγμένων εποπτικών μέσων.

Τα εν λόγω αναλυτικά προγράμματα σπουδών διαμορφώνονται σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πιστωτικών Μονάδων για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (European Credit System for Vocational and Education and Training - ECVET).

Για τη διαμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών κάθε τομέα και ειδικότητας λαμβάνονται υπόψη, εφόσον υπάρχουν, και τα σχετικά επαγγελματικά περιγράμματα που πιστοποιούνται από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ).

Τα ωρολόγια και τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών επανεκτιμώνται, αξιολογούνται και, αν κριθεί σκόπιμο, ανανεώνονται.

Από το σχολικό έτος 2016/17 η Α΄ και η Β΄ τάξη των ημερήσιων και εσπερινών ΕΠΑΛ λειτουργούν με τη νέα διάρθρωση σπουδών του Επαγγελματικού Λυκείου, όπως αυτή ορίστηκε με τον νόμο 4386/2016, ενώ η εφαρμογή της νέας διάρθρωσης για τη Γ΄ και τη Δ΄ τάξη των ΕΠΑΛ έλαβε χώρα από τα σχολικά έτη 2017/18 και 2018/19, αντίστοιχα. 

Η Δ΄ τάξη των Εσπερινών ΕΠΑ.Λ. λειτούργησε έως και το σχολικό έτος 2019-20. Από το σχολικό έτος 2020-21 και εφεξής η φοίτηση και στα Εσπερινά ΕΠΑ.Λ. είναι τριετής (Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεις).

Επισημαίνεται ότι από το σχολικό έτος 2020-21 ξεκίνησε η λειτουργία της Α΄ τάξης των Πρότυπων ΕΠΑ.Λ. του νόμου 4763/2020.

Α΄ τάξη

Στην Α΄ τάξη ΕΠΑΛ, εφαρμόζεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει:

  • Μαθήματα γενικής παιδείας που είναι κοινά για όλους τους μαθητές
  • Μαθήματα προσανατολισμού και
  • Μαθήματα επιλογής.

Το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων γενικής παιδείας, των μαθημάτων προσανατολισμού και των μαθημάτων επιλογής της Α΄ τάξης των ημερήσιων ΕΠΑΛ καθορίζεται με την Υπουργική Απόφαση Φ2/92271/05-06-2018

Ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων Α΄ τάξης ημερησίων ΕΠΑΛ

Ι. Μαθήματα γενικής παιδείας

α/α

    Μαθήματα

   Ώρες

  1

Νέα Ελληνικά

     4

  2

Μαθηματικά*1

Άλγεβρα

     3

Γεωμετρία

     1

  3

Φυσικές Επιστήμες*2

Φυσική

     2

Χημεία

     1

Βιολογία

     1

  4

Πολιτική Παιδεία (διακριτά διδακτέα αντικείμενα Οικονομία, Πολιτικοί Θεσμοί και Αρχές Δικαίου και Κοινωνιολογία)

     2

  5

Ιστορία

     1

  6

Θρησκευτικά

     1

  7

Ξένη Γλώσσα (Αγγλικά)

     2

  8

Φυσική Αγωγή

     2

  9

Πληροφορική*3

     2

Σύνολο

    22

ΙΙ. Μαθήματα προσανατολισμού

   α/α

   Μαθήματα

       Ώρες

     1

Ερευνητική Εργασία στην Τεχνολογία*3

         2

     2

Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός - Ασφάλεια & Υγεία στον χώρο εργασίας

         2

     3

Ζώνη Δημιουργικών Δραστηριοτήτων

         3

Σύνολο

         7

 
ΙΙΙ. Μαθήματα επιλογής*4
 

 α/α

   Μαθήματα

    Ώρες

   1

Αγωγή Υγείας

        2

   2

Αρχές Γραμμικού και Αρχιτεκτονικού Σχεδίου

        2

   3

Αρχές Ηλεκτρολογίας & Ηλεκτρονικής

        2

   4

Αρχές Μηχανολογίας

        2

   5

Αρχές Οικονομίας

        2

   6

Βασικές Αρχές Σύνθεσης

        2

   7

Γεωπονία και Αειφόρος Ανάπτυξη

        2

   8

Ναυτιλιακές Γνώσεις

        2

Σύνολο

       6

 

*1 Μαθηματικά: ενιαίο μάθημα με δύο (2) κλάδους: α) Άλγεβρα και β) Γεωμετρία.

*2 Φυσικές Επιστήμες: ενιαίο μάθημα με 3 κλάδους: α) Φυσική, β) Χημεία και γ) Βιολογία.

*3  Όταν ο αριθμός των μαθητών του τμήματος είναι μεγαλύτερος από 16, κάθε τμήμα χωρίζεται σε δύο (2) ομάδες.  Σε κάθε ομάδα διδάσκονται εναλλάξ τα μαθήματα «Πληροφορική» και «Ερευνητική Εργασία στην Τεχνολογία» δύο (2) ώρες εβδομαδιαίως.

*4 Οι μαθητές θα επιλέγουν 3 μαθήματα μεταξύ των 8 προσφερόμενων μαθημάτων ανάλογα με τους τομείς που λειτουργούν σε κάθε ΕΠΑΛ.

Από το σχολικό έτος 2018-2019, για την Α' εσπερινών ΕΠΑΛ τριετούς φοίτησης, τα ωρολόγια προγράμματα καθορίζονται με την Υπουργική Απόφαση Φ2/107972/Δ4/28-06-2018.

 

Β΄ τάξη

Με βάση τα ισχύοντα κανονιστικά κείμενα που ισχύουν από το σχολικό έτος 2016/17 και σύμφωνα με τον νόμο 4186/2013 όπως αντικαταστάθηκε από τον νόμο 4386/2016, στη Β΄ τάξη του Επαγγελματικού Λυκείου συνιστώνται τομείς σπουδών, οι οποίοι διαχωρίζονται σε επιμέρους ειδικότητες στη Γ΄ τάξη.

Οι μαθητές κατά την εγγραφή τους στη Β' τάξη επιλέγουν με αίτησή τους τον τομέα που επιθυμούν να παρακολουθήσουν.

Συνεπώς, στη Β΄ τάξη ΕΠΑΛ εφαρμόζεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει:

  • Μαθήματα γενικής παιδείας, που είναι κοινό για όλους τους μαθητές
  • Τεχνολογικά - επαγγελματικά μαθήματα τομέων.

Το ωρολόγιο πρόγραμμα τόσο των μαθημάτων γενικής παιδείας όσο και των τεχνολογικών - επαγγελματικών μαθημάτων των τομέων της Β΄ τάξης ημερήσιων ΕΠΑΛ καθορίζεται από την Υπουργική Απόφαση Φ2/92271/Δ4/05-06-2018.

Ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων γενικής παιδείας Β΄ τάξης ημερησίου ΕΠΑΛ

  α/α

  Μαθήματα

  Ώρες

    1

Νέα Ελληνικά

     3

    2

Μαθηματικά*2

Άλγεβρα

     2

   3

Γεωμετρία

     1

   4

Φυσικές Επιστήμες*3

Φυσική

     1

   5

Χημεία

     1

   6

Θρησκευτικά

 

     1

   7

Ξένη Γλώσσα (Αγγλικά)

     1

   8

Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ

     1

   9

Φυσική Αγωγή

     1

Σύνολο

    12

 

* 1 Το ωρολόγιο πρόγραμμα των τεχνολογικών - επαγγελματικών μαθημάτων του τομέα ναυτιλιακών επαγγελμάτων της Β΄ τάξης των ΕΠΑΛ ορίζεται με την Κοινή Υπουργική Απόφαση Φ2/129460/Δ4/30-07-2018 των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

*2 Μαθηματικά: ενιαίο μάθημα με δύο κλάδους: α) Άλγεβρα και β) Γεωμετρία.

*3 Φυσικές Επιστήμες: ενιαίο μάθημα με δύο κλάδους: α) Φυσική και β) Χημεία.

Βάσει της νέας διάρθρωσης σπουδών και σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Φ20/82041/Δ4/20-05-2016, λειτουργούν οι εξής 9 τομείς:

  1. Τομέας Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος
  2. Τομέας Διοίκησης και Οικονομίας
  3. Τομέας Δομικών Έργων, Δομημένου Περιβάλλοντος και Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού
  4. Τομέας Ηλεκτρολογίας, Ηλεκτρονικής και Αυτοματισμού
  5. Τομέας Μηχανολογίας
  6. Τομέας Ναυτιλιακών Επαγγελμάτων
  7. Τομέας Πληροφορικής
  8. Τομέας Υγείας - Πρόνοιας - Ευεξίας.

Από το σχολικό έτος 2018-2019, για τη Β' τάξη εσπερινών ΕΠΑΛ τριετούς φοίτησης, τα ωρολόγια προγράμματα καθορίζονται με την Υπουργική Απόφαση Φ2/107972/Δ4/28-06-2018.

Αντίστοιχα, στην Α΄ τάξη των Πρότυπων ΕΠΑ.Λ. εφαρμόζεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει, κοινά για όλους τους μαθητές:

  • Μαθήματα γενικής παιδείας
  • Μαθήματα επαγγελματικής κατεύθυνσης προσανατολιστικού χαρακτήρα

Το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων γενικής παιδείας και των μαθημάτων επαγγελματικής κατεύθυνσης προσανατολιστικού χαρακτήρα καθορίζεται με την Υπουργική Απόφαση Φ9/90217/Δ4/23-07-2021 (ΦΕΚ 3470/τ.Β΄/29-07-2021).

Ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων Α΄ τάξης Πρότυπων ΕΠΑΛ

Ι. Μαθήματα γενικής παιδείας

α/α

Μαθήματα

Ώρες

1

Νέα Ελληνικά

 

4

2

Μαθηματικά1

Άλγεβρα

3

Γεωμετρία

1

3

Φυσικές Επιστήμες2

Φυσική

2

Χημεία

1

Βιολογία

1

4

Πολιτική Παιδεία (διακριτά διδακτέα αντικείμενα Οικονομία, Πολιτικοί Θεσμοί και Αρχές Δικαίου και Κοινωνιολογία)

2

5

Ιστορία

1

6

Θρησκευτικά

1

7

Ξένη Γλώσσα (Αγγλικά)

2

8

Φυσική Αγωγή

2

9

Πληροφορική

2

ΣΥΝΟΛΟ

22 ώρες

1 Μαθηματικά: Ενιαίο μάθημα με δύο κλάδους: α) Άλγεβρα και β) Γεωμετρία

2 Φυσικές Επιστήμες: Ενιαίο μάθημα με τρεις κλάδους: α) Φυσική, β) Χημεία και γ) Βιολογία

ΙΙ. Μαθήματα επαγγελματικής κατεύθυνσης προσανατολιστικού χαρακτήρα

α/α

Μαθήματα

Ώρες

1

Οικονομία, Διοίκηση

2

Κατασκευές, Παραγωγή και Βιομηχανία

3

Τέχνες και Πολιτισμός

4

Υγεία και Ευεξία

5

Γεωργία, Τρόφιμα και Περιβάλλον

ΣΥΝΟΛΟ

13 ώρες

Γ΄ τάξη

Από το σχολικό έτος 2017/18, η Γ' τάξη των ημερησίων και ΕΠΑΛ λειτουργεί με την διάρθρωση σπουδών του Επαγγελματικού Λυκείου, όπως αυτή ορίστηκε με τον νόμο 4386/2016.

Στη Γ΄ τάξη του ημερήσιου ΕΠΑΛ εφαρμόζεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα με:

  • Μαθήματα γενικής παιδείας, που είναι κοινό για όλους τους μαθητές και
  • Μαθήματα ειδικότητας.

 Ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων γενικής παιδείας Γ΄ τάξης ημερησίου ΕΠΑΛ   

                           Μαθήματα

          Ώρες

Νέα Ελληνικά

 

 

              3

 

Μαθηματικά

Άλγεβρα

              2

Γεωμετρία

              1

Φυσικές Επιστήμες

Φυσική

              2

   Χημεία

              1

   Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ

              1

   Ξένη Γλώσσα (Αγγλικά)

              1

   Φυσική Αγωγή

              1

Το ωρολόγιο πρόγραμμα για το εσπερινό ΕΠΑΛ ορίζεται με την Υπουργική Απόφαση Φ2/107972/Δ4/28-6-2018.

Οι μαθητές κατά την εγγραφή τους στη Γ' τάξη μπορούν να ενταχθούν με αίτησή τους σε οποιαδήποτε ειδικότητα του τομέα που παρακολούθησαν στη Β' τάξη.  Οι τομείς και οι αντίστοιχες ειδικότητες ορίζονται με την Υπουργική Απόφαση Φ20/82041/Δ4/20-05-2016 ως ακολούθως:

  • Τομέας Πληροφορικής
  • Τεχνικός Εφαρμογών Πληροφορικής
  • Τεχνικός Η/Υ και Δικτύων Η/Υ
  • Τομέας Μηχανολογίας
  • Τεχνικός Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Κατασκευών
  • Τεχνικός Θερμικών και Υδραυλικών Εγκαταστάσεων και Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου
  • Τεχνικός Εγκαταστάσεων Ψύξης Αερισμού και Κλιματισμού
  • Τεχνικός Οχημάτων
  • Τεχνικός Μηχανοσυνθέτης Αεροσκαφών
  • Τομέας Ηλεκτρολογίας, Ηλεκτρονικής και Αυτοματισμού
  • Τεχνικός Ηλεκτρονικών και Υπολογιστικών Συστημάτων, Εγκαταστάσεων
  • Τεχνικός Ηλεκτρολογικών Συστημάτων, Εγκαταστάσεων και Δικτύων
  • Τομέας Δομικών Έργων, Δομημένου Περιβάλλοντος και Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού
  • Τεχνικός Δομικών Έργων και Γεωπληροφορικής
 
  • Τομέας Διοίκησης και Οικονομίας
  • Υπάλληλος Διοίκησης και Οικονομικών Υπηρεσιών
  • Υπάλληλος Αποθήκης και Συστημάτων Εφοδιασμού
  • Υπάλληλος Εμπορίας και Διαφήμισης
  • Υπάλληλος Τουριστικών Επιχειρήσεων
  • Τομέας Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος
  • Τεχνικός Φυτικής Παραγωγής
  • Τεχνικός Ζωικής Παραγωγής
  • Τεχνικός Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου
  • Τεχνικός Τεχνολογίας Τροφίμων και Ποτών
  • Τομέας Ναυτιλιακών Επαγγελμάτων
  • Πλοίαρχος Εμπορικού Ναυτικού
  • Μηχανικός Εμπορικού Ναυτικού
  • Τομέας Υγείας - Πρόνοιας
  • Βοηθός Νοσηλευτή
  • Βοηθός Ιατρικών - Βιολογικών Εργαστηρίων
  • Βοηθός Βρεφονηπιοκόμων
  • Βοηθός Φυσικοθεραπευτή
  • Βοηθός Οδοντοτεχνίτη
  • Βοηθός Ακτινολογικών Εργαστηρίων
  • Βοηθός Φαρμακείου
  • Βοηθών Χημικών Εργαστηρίων και Ποιοτικού Ελέγχου
  • Αισθητικής Τέχνης
  • Κομμωτικής Τέχνης
  • Τομέας Εφαρμοσμένων Τεχνών
  • Γραφικών Τεχνών
  • Σχεδιασμού-Διακόσμησης Εσωτερικών Χώρων
  • Αργυροχρυσοχοΐας
  • Συντήρηση Έργων Τέχνης - Αποκατάστασης
  • Ψηφιδογραφίας - Υαλογραφίας
  • Σχεδίασης και Παραγωγής Ενδύματος
  • Επιπλοποιίας - Ξυλογλυπτικής.

Μέθοδοι διδασκαλίας και διδακτικό υλικό

 Με την ψήφιση του νόμου 4547/2018 «Αναδιοργάνωση των δομών υποστήριξης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις», ο θεσμός των Σχολικών Συμβούλων αντικαταστάθηκε από τον θεσμό των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου (ΣΕΕ) και παράλληλα καθιερώθηκαν νέες δομές για την υποστήριξη του εκπαιδευτικού έργου:

  • Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού (ΠΕΚΕΣ)
  • Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (ΚΕΣΥ)
  • Σχολικά Δίκτυα Εκπαιδευτικής Υποστήριξης (ΣΔΕΥ)
  • Επιτροπές Διεπιστημονικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης (ΕΔΕΑΥ)
  • Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ).

Την ευθύνη της παιδαγωγικής και επιστημονικής καθοδήγησης των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχουν οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης (νόμος 4823/2021). Με τον ίδιο νόμο καθιερώθηκαν νέες δομές για την υποστήριξη του εκπαιδευτικού έργου:

  • Περιφερειακό Συμβούλιο Εποπτών (ΠΕ.Σ.ΕΠ.)
  • Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.)
  • Σχολικά Δίκτυα Εκπαιδευτικής Υποστήριξης (Σ.Δ.Ε.Υ.)
  • Επιτροπές Διεπιστημονικής Υποστήριξης σχολικών μονάδων της γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης (Ε.Δ.Υ.)
  • Κέντρα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (Κ.Ε.ΠΕ.Α.)

Τα σχολικά εγχειρίδια των μαθημάτων όλων των τάξεων και τα προγράμματα σπουδών της επαγγελματικής εκπαίδευσης, στα οποία βασίζονται τα εγχειρίδια, εκπονούνται υπό την εποπτεία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) (νόμος 3966/2011), και εγκρίνονται από το Υπουργείο Παιδείας.

Η διανομή και η έκδοση των σχολικών βιβλίων πραγματοποιείται από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «Διόφαντος» (ΙΤΥΕ), που αποτελεί ερευνητικό και τεχνολογικό φορέα με σκοπό την έρευνα και την αποτελεσματική αξιοποίηση των τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών στον τομέα της εκπαίδευσης (νόμος 3966/2011).  Τα βιβλία διανέμονται δωρεάν στα δημόσια σχολεία και είναι κοινά για όλους τους μαθητές που φοιτούν στην ίδια τάξη.

Στο πλαίσιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης αξιοποιούνται και διδακτικά εγχειρίδια του ιδρύματος Ευγενίδου, σύμφωνα με τον νόμο 4763/2020.

Με την έναρξη του διδακτικού έτους αποστέλλονται στους εκπαιδευτικούς, όλων των ειδικοτήτων, οδηγίες διδασκαλίας που αφορούν τους γενικούς σκοπούς αλλά και τους ειδικούς σκοπούς των γνωστικών αντικειμένων που πρόκειται να διδάξουν και επιπλέον γενικές και ειδικές μεθοδολογικές οδηγίες για τον τρόπο διδασκαλίας αυτών.

Ωστόσο ο καθηγητής του κάθε μαθήματος στο πλαίσιο της παιδαγωγικής αυτονομίας διαμορφώνει τη μέθοδο διδασκαλίας του ανάλογα με τις δυνατότητες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών του.

Στη δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση επιδιώκεται η εφαρμογή των μεθόδων της σύγχρονης παιδαγωγικής, ανάλογα με τα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα, τις σύγχρονες επαγγελματικές και επιστημονικές τάσεις σε κάθε ένα από τα πεδία της επαγγελματικής εκπαίδευσης αλλά και στο πλαίσιο της υγείας και ασφάλειας στον χώρο εργασίας.

Τα προγράμματα σπουδών επανεξετάζονται και επικαιροποιούνται, όπως εξάλλου προβλέπεται και από την κείμενη νομοθεσία.  Μέθοδοι, όπως το πείραμα, η προσομοίωση, η μελέτη περίπτωσης, η επίδειξη, το παιχνίδι ρόλων δύνανται να αξιοποιηθούν παράλληλα με τη διδασκαλία κατά ομάδες και τις ασκήσεις ανάπτυξης δεξιοτήτων.  Η παρώθηση των μαθητών/μαθητριών για ανάληψη πρωτοβουλιών, αυτενέργεια και ενεργό συμμετοχή είναι κρίσιμη στο πλαίσιο της εξάσκησης σε χώρους εργασίας, στα εργαστήρια των σχολικών μονάδων ή στα ειδικά εργαστηριακά κέντρα (ΕΚ).

Εργαστηριακά κέντρα

Τα εργαστηριακά κέντρα έχουν αυτοτελή διοικητική δομή στην λειτουργία τους ως σχολικές μονάδες και συνεργάζονται με τα ΕΠΑΛ, τα ΙΕΚ και τις Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ) της περιοχής τους.  Συγκροτούνται ανά δύο τουλάχιστον σχολικές μονάδες.  Τα εργαστηριακά κέντρα αποτελούνται από χώρους ειδικά διαμορφωμένους με εξοπλισμό διάφορων τομέων ή ειδικοτήτων στους οποίους πραγματοποιούνται οι εργαστηριακές ασκήσεις των μαθητών των ΕΠΑΛ, συμπεριλαμβανομένων και των δημόσιων Ε.Σ.Κ. ή Ι.Ε.Κ., καθώς και των μαθητευομένων του Μεταλυκειακού έτους Τάξη Μαθητείας και η διδασκαλία των αντίστοιχων μαθημάτων ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών.

Στην αδήριτη ανάγκη της εργαστηριακής διδασκαλίας των φυσικών επιστημών έρχεται να απαντήσει το σχολικό εργαστήριο φυσικών επιστημών (ΣΕΦΕ), καθώς η υλοποίηση εργαστηριακών δραστηριοτήτων στα γνωστικά αντικείμενα των Φυσικών Επιστημών αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διδασκαλίας τους (σύμφωνα με τις σύγχρονες απόψεις της διδακτικής αυτά τα δύο δεν μπορούν να διαχωριστούν τουλάχιστον στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών).

Το εργαστήριο ΦΕ του Επαγγελματικού Λυκείου είναι σύγχρονο, ευέλικτο και ελκυστικό και μπορεί να λειτουργήσει τόσο ως χώρος μαθήματος όσο και ως χώρος εξάσκησης και δραστηριοτήτων.  Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες επί συγκεκριμένου αντικειμένου, αναπτύσσοντας την έμφυτη δημιουργικότητά τους αλλά και πνεύμα συνεργασίας, ενώ έχουν στη διάθεσή τους σύγχρονα όργανα τα οποία τους βοηθούν τόσο στην ανακάλυψη του περιβάλλοντος και των νόμων που το διέπουν.

Στην κατεύθυνση αυτή και για την περαιτέρω υποστήριξη της εργαστηριακής διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών (Φυσική, Χημεία, Βιολογία, Γεωλογία-Γεωγραφία) λειτουργούν τα Εργαστηριακά Κέντρα Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ) (ένα ή περισσότερα ανάλογα με τον αριθμό των σχολικών μονάδων ανά Διεύθυνση εκπαίδευσης).

Τα ΕΚΦΕ αποτελούν κέντρα έρευνας, τεχνικής και παιδαγωγικής υποστήριξης της εργαστηριακής διδασκαλίας των μαθημάτων των Φυσικών Επιστημών αξιοποιώντας κάθε πρόσφορο μέσο και συνεργαζόμενα με τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου των Φυσικών Επιστημών.  Επιπλέον συμβάλλουν στην οργάνωση των Σχολικών Εργαστηρίων Φυσικών Επιστημών (ΣΕΦΕ) των σχολείων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Εκπαιδευτικές πλατφόρμες και ψηφιακές πύλες

Μέσω της επίσημης δικτυακής εκπαιδευτικής πύλης του Υπουργείου Παιδείας, η εκπαιδευτική κοινότητα (εκπαιδευτικοί, μαθητές) και οι γονείς δύνανται να ενημερωθούν για θέματα που άπτονται των ενδιαφερόντων τους όπως:

  1. Χρήσιμους συνδέσμους
  2. Εκπαιδευτικά νέα και ανακοινώσεις
  3. Συνέδρια-ημερίδες-εκδηλώσεις διαφόρων φορέων
  4. Εγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για κάθε σχολικό έτος
  5. Εκπαιδευτικές επισκέψεις
  6. Θεάματα
  7. Διακρατικά προγράμματα
  8. Προγράμματα αγωγής υγείας
  9. Θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού κ.ά. 

Ο χρήστης μπορεί να αναζητήσει εύκολα και γρήγορα πληροφορίες εξαιρετικής χρησιμότητας για την εκπαιδευτική κοινότητα καθώς αποτελεί σημαντική προσπάθεια συγκέντρωσης όλων των πληροφοριών σε έναν ενιαίο χώρο στο διαδίκτυο.

Η προσπάθεια αυτή ενισχύεται από τον ανοιχτό δικτυακό τόπο open-edu που στοχεύει στην παρουσίαση όλων των Ψηφιακών Αποθετηρίων, Βιβλιοθηκών και Υπηρεσιών που επιτρέπουν ανοικτή πρόσβαση σε όλους.

Παράλληλα, λειτουργεί το αποθετήριο εκπαιδευτικού υλικού χρηστών «Φωτόδεντρο».  Στο χώρο αυτό εκπαιδευτικοί και μέλη της ευρύτερης εκπαιδευτικής κοινότητας μπορούν να:

  • Αναρτούν το δικό τους ψηφιακό υλικό
  • Αναζητούν ψηφιακό υλικό άλλων χρηστών.

    Στόχος του αποθετηρίου είναι να συγκεντρώσει μαθησιακά αντικείμενα, τα οποία έχουν αναπτύξει μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας και επιθυμούν να τα διαθέσουν σε αυτήν, όπως:

    1. Πειράματα
    2. Διαδραστικές προσομοιώσεις
    3. Διερευνήσεις
    4. Εικόνες
    5. Εκπαιδευτικά παιχνίδια
    6. 3D χάρτες
    7. Ασκήσεις
    8. Εκπαιδευτικά σενάρια
    9. Σχέδια μαθήματος.

    Επίσης, η Πλατφόρμα Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος» του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής αποτελεί υποστηρικτικό κόμβο για την εκπαιδευτική κοινότητα, καθώς είναι διαθέσιμα διδακτικά σενάρια για ποικίλα γνωστικά αντικείμενα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

    Ερευνητική εργασία στην τεχνολογία

    Στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Α’ τάξης του Επαγγελματικού Λυκείου από το σχολικό έτος 2016/17 έχουν ενσωματωθεί τα εξής μαθήματα προσανατολισμού: «Ερευνητική Εργασία στην Τεχνολογία», «Ζώνη Δημιουργικών Δραστηριοτήτων» και «Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός- Ασφάλεια & Υγεία στο Χώρο Εργασίας».

    Σκοπός του μαθήματος «Ερευνητική Εργασία στην Τεχνολογία» είναι να φέρει τους μαθητές και μαθήτριες σε επαφή τόσο με την ερευνητική μεθοδολογία όσο και με τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται σε διάφορα επαγγέλματα και αντιστοιχούν στους υφιστάμενους τομείς και ειδικότητες του ΕΠΑΛ, καθώς και αυτές που χρησιμοποιούνται σε τοπικές παραγωγικές δραστηριότητες.

    Ο κύριος παιδαγωγικός στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει σε όλους και όλες τους μαθητές και μαθήτριες, τη δυνατότητα να ανακαλύψουν τις κλίσεις και τις δεξιότητές τους με πολλαπλούς τρόπους, καθώς και να τους ενθαρρύνουν και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους μέσα από καινοτόμες δραστηριότητες ομαδικής εργασίας.

    Έτσι, μεταξύ άλλων, επιχειρείται παράλληλα με τη διεύρυνση των προσλαμβανόμενων ερεθισμάτων, να αναπτυχθεί το ενδιαφέρον των μαθητών για πιθανές επαγγελματικές διεξόδους τους και το περιεχόμενο των αντίστοιχων σπουδών.

    Η προβλεπόμενη διαδικασία στο πλαίσιο του μαθήματος έχει ως εξής: διερευνάται το αρχικό ενδιαφέρον των μαθητών για σπουδές/επάγγελμα καθώς και η ετοιμότητά τους για διεξαγωγή ερευνητικής εργασίας.  Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες με βάση τα αρχικά ενδιαφέροντά τους ως προς τις μελλοντικές εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές τους και επιλέγουν ανάλογη εργασία.  Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους πραγματοποιούνται 3 - 4 διαφορετικές εργασίες.  Ο ακριβής αριθμός αποφασίζεται από τον εκπαιδευτικό σε συμφωνία με τους μαθητές της τάξης.

    Εκτός των ετήσιων οδηγιών διδασκαλίας του μαθήματος, υποστηρικτικό υλικό για το μάθημα είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του ΙΕΠ: http://www.iep.edu.gr/el/tee-yliko/protaseis-erevnitikis-ergasias-stin-texnologia.

    Νέες παρεμβάσεις και δράσεις

    Μια νέα αρχή στα ΕΠΑΛ

    To πρόγραμμα «ΜΝΑΕ» είναι ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ και περιλαμβάνει μια δέσμη παρεμβάσεων που αφορούν στην ψυχοκοινωνική και γνωστική υποστήριξη των μαθητών, στη δημιουργία δικτύων υποστήριξης καθώς και σε συμπληρωματικές δράσεις.

    Εφαρμόστηκε πιλοτικά για το 2017/18 σε 9 σχολεία με στόχο τη διεύρυνσή του σε όλα τα ΕΠΑΛ της χώρας την περίοδο 2018/21.

    Είναι πολυδιάστατο γιατί αποτελείται από πολλαπλές διαφορετικές παρεμβάσεις στην επαγγελματική εκπαίδευση και έχει σχεδιαστεί για να συμβάλει στην αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης στα Επαγγελματικά Λύκεια.

    Το «ΜΝΑΕ» εφαρμόζεται κυρίως στους μαθητές της Α΄ τάξης των ΕΠΑΛ.  Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές που έρχονται από το Γυμνάσιο και επιλέγουν το ΕΠΑΛ, στηρίζονται σε όλη τη διάρκεια της Α’ τάξης για μια ομαλή μετάβαση από το Γυμνάσιο στην Επαγγελματική Εκπαίδευση.

    Οι βασικές του δράσεις είναι:

    1. Πρόγραμμα εναλλακτικής ενισχυτικής διδασκαλίας: διαφοροποιημένη διδασκαλία στα μαθήματα των Νέων Ελληνικών και των Μαθηματικών με ταυτόχρονη παρουσία/διδασκαλία δύο εκπαιδευτικών στην τάξη και εντός του ωρολογίου προγράμματος. Στόχος της δράσης είναι η ενίσχυση των μαθητών της Α΄ τάξης των ΕΠΑΛ στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν υψηλότερα επίπεδα γραμματισμού και αριθμητισμού
    2. Στελέχωση των ΕΠΑΛ με ψυχολόγους με στόχο την ψυχοκοινωνική ενίσχυση των μαθητών και μαθητριών και τη βελτίωση του κλίματος και της επικοινωνίας στη σχολική κοινότητα
    3. Ενεργοποίηση του θεσμού του συμβούλου καθηγητή και του συμβουλίου τάξης με στόχο τη συστηματική υποστήριξη των μαθητών στη σχολική ζωή
    4. Επιστημονική και παιδαγωγική υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς
    5. Ανάπτυξη δικτύων εκπαιδευτικών και σχολείων, με στόχο την ανταλλαγή εμπειρίας, την ανάπτυξη διαλόγου, τον από κοινού σχεδιασμό και υλοποίηση διδακτικών και άλλων πειραματισμών.