Devlet okulları, Millî Eğitim Bakanlığınca kamu bütçesinden finanse edilmektedir. Okullarda kullanılan malzemeler devlete aittir. Ülkenin her tarafında coğrafi ve bölgesel farklılıklara bakılmaksızın tüm çocuklar eşit şekilde eğitim öğretim hakkından yararlanmaktadır. Temel eğitimden herkesin eşit şekilde yararlanması amacı ile öğrenci taşıma  uygulaması yapılmaktadır. İlgili yönetmeliğe göre, toplu taşıma hizmeti bulunmayan, öğrencisi taşıma kapsamına alınacak okul ve yerleşim biriminin seçiminde; nüfusun az veya dağınık olması, öğrenci sayısındaki yetersizlik, yerleşim yerinin coğrafi özellikleri, yol şartları, eğitime erişim ihtiyacı olan öğrencinin sürekli veya geçici ikamet ettiği yerleşim yerinde bu ihtiyacını karşılayacağı türde eğitim kurumu bulunmaması veya bu kurumların kapalı olması, doğal afetler, salgın hastalıklar, can ve mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmedik olayların ortaya çıkması ve/veya bu olaylar sonucunda; tamir, güçlendirme, bertaraf veya tedavi çalışmaları yapılıyor olması, göçler ve mevsimlik işçi hareketleri olması, gibi özellikler aranır.  

Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde 15'e göre, okulu bulunmayan veya öğrenci yetersizliği nedeniyle okulu kapatılan yerleşim birimlerindeki öğrenciler ile birleştirilmiş sınıfları bulunan ilkokullarda 4 üncü sınıfı tamamlayan ve taşımalı eğitim kapsamına alınamayan mecburi ilköğretim çağındaki öğrenciler de yatılı bölge ortaokullarına alınırlar. Bulunduğu ilde yatılı bölge ortaokulu bulunmayan öğrenciler, diğer illerdeki yatılı bölge ortaokullarına yerleştirilir.

İlkokula kayıt kabul İlköğretim kurumlarında yeni kayıtlar, Temmuz  ayının  ilk iş gününde başlar. Kayıt işlemi, 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümlerince oluşturulan ulusal adres veri tabanındaki adres bilgileri esas alınarak, e-Okul sistemi üzerinden yapılır. Kayıt işlemleri sırasında veliden herhangi bir belge talep edilmez (MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde 11).

İlkokulların birinci sınıfına, kayıtların yapıldığı yılın eylül ayı sonu itibarıyla 69 ayını dolduran çocukların kaydı yapılır. Millî Eğitim Bakanlığı, Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yapılan değişikliğe göre (10 Temmuz 2019); daha önce, eylül ayı sonu itibariyle 66 ayını dolduran çocukların ilkokula kaydı yapılırken, yeni düzenlemeye göre, 69 ayını dolduran çocukların ilkokula kaydı yapılacaktır. Ayrıca 66, 67 ve 68 aylık çocuklardan velisinin yazılı isteği bulunanlar da ilkokul birinci sınıfa kaydedilir. Daha önce bu süreler 60-66 ay arası şeklindeydi. Okul müdürlükleri, yaşça kayıt hakkını elde eden çocuklardan 69, 70 ve 71 aylık olanları velisinin yazılı talebi bulunması halinde okul öncesi eğitime yönlendirir veya kayıtlarını bir yıl erteleyebiliyor. Nüfusa gerçek yaşından büyük veya küçük yazılmış olanların yaşlarının düzeltilmesi, okul yönetimince velilerinden istenir. Bu öğrencilerden velisi üç ay içinde girişimde bulunmadığı veya bu işleri yapmadığı takdirde gereği yapılmak üzere il/ilçe millî eğitim müdürlüğüne bildirilir. Mecburi ilköğretim çağında olup herhangi bir sebeple okula kaydı yapılmamış okuma yazma bilmeyen çocukların kayıtları birinci sınıfa yapılır.

Ortaokul ve imam-hatip ortaokuluna kayıt: İlkokul öğrenimini tamamlayan ve kayıtların yapıldığı eylül ayı sonu itibarıyla zorunlu öğrenim çağı dışına çıkmamış öğrencilerin kayıtları ulusal adres veri tabanındaki yerleşim yeri adres bilgileri esas alınarak e-Okul sistemi üzerinden ortaokula yapılır. İmam-hatip ortaokuluna kayıtlar velinin başvurusu üzerine ilgili okul yönetimince yapılır (MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde 11). 

Ders yılı içinde, öğrenim belgesi olmadan ülkemiz dışından gelen ve aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan öğrencinin, eğitim-öğretimden uzak kalmaması için hangi ülkede, hangi okulda ve hangi sınıfta okuduğunun belirtildiği velisinin yazılı beyanı dikkate alınarak geçici olarak okula devamı sağlanır (Millî Eğitim Bakanlığı Denklik Yönetmeliği, Madde 5).

Temel eğitim İlkokul (1- 4. sınıflar arası, 5,75/6-9 yaş) ve ortaokullardan (5-8. sınıflar arası, 10-13 yaş) oluşmaktadır. Okul eğitimi, aynı yaş grubundaki öğrencilerin sırayla eğitim aldıkları bir yapıyla işletilmektedir.

Okul öncesi eğitim ve mecburi ilköğretim çağında özel eğitim ihtiyacı olduğu tespit edilen veya tanısı konulmamış ve yerleştirme kararı alınmamış her bireyin okul ve kurumlara kaydı, yıllık çalışma takviminde belirlenen süreye bakılmaksızın yapılır. Zorunlu öğrenim çağındaki özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için gündüzlü okul ve kurumlara kayıtta tuvalet eğitimi kazanmış olma şartı aranmaz.

Eğitim kurumlarında ders yılı süresinin 180 iş gününden az olmaması esastır. Ders yılı, ara tatil, yarıyıl ve yaz tatilinin başlama ve bitiş tarihleri, Bakanlıkça her yıl düzenlenen Çalışma Takvimi’nde belirtilir. Bu tarihler göz önünde bulundurularak hazırlanan il çalışma takvimi, il millî eğitim müdürlüklerinin önerisi ve valilik onayı ile yürürlüğe girer. (MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde 5) Ders saatleri ilkokul ve ortaokullarda uygulanan haftalık ders çizelgesine göre ilkokullarda 30, ortaokullarda ise 35 ders saati olarak belirlenmiştir.

İlköğretim (ilkokul ve ortaokul) kurumlarında; Bir ders saati süresi 40 dakikadır. Okul yönetimince teneffüsler için normal eğitim yapılan okullarda en az 15 dakika, ikili eğitim yapılan okullardaen az 10 dakika ayrılır. Normal öğretim yapılan okullarda yemek ve dinlenme için en az 40, en çok 90 dakika süre verilir. Bu süre okul yönetimince okul çevresinin şartlarına göre düzenlenir, il/ilçe millî eğitim müdürlüğüne bilgi verilir. İkili öğretim yapılan ilköğretim (ilkokul ve ortaokul) kurumlarında sabahçı ve öğlenci öğrencilerin giriş ve çıkışları arasında en fazla 30 dakikalık süre ayrılır. Yatılı bölge ortaokullarında etüt için her gün iki ders saati süre ayrılır. Ortaokul ve imam-hatip ortaokullarında dersler, öğretmenler kurulu kararı ile blok olarak da yapılabilir. Ancak her blok ders, iki ders saati süresini aşamaz (MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde 5,6). Okullarda eğitim ve öğretim haftada beş iş günü olarak verilmektedir. (Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe, Cuma).