Skip to main content
European Commission logo
EACEA National Policies Platform:Eurydice
Mesleki ve Teknik (Üst) Ortaöğretimde Öğretme ve Öğrenme

Turkey

6.(Üst) Ortaöğretim ve Orta Öğretim Sonrası Akademik Olmayan Eğitim

6.5Mesleki ve Teknik (Üst) Ortaöğretimde Öğretme ve Öğrenme

Last update: 3 October 2021

Müfredat, Konular ve Ders Saatleri

Ortaöğretim için düzenlenen haftalık ders çizelgesinde özellikle genel ortaöğretim ve mesleki ve teknik ortaöğretimin 9. sınıfları ortak olarak yapılandırılmıştır. Öğrencilerin 10. sınıfta hangi programı takip edeceklerine 9. sınıf sonundaki performansları, ilgi, istek ve yeteneklerine göre karar verilebilmektedir. Öğrencilere 9. Sınıf rehberlik ve yönlendirme dersi programı içerisinde mesleki ve teknik eğitim ile akademik alanlar tanıtılmakta, öğrencilerin ilgi, istek ve yeteneklerine uygun alan/meslek alanı seçimini yapabilmeleri sağlanmaktadır.

Öğrenciler 10. sınıfta meslek alanlarını, 11. sınıfta meslek dallarını seçerler ve 12. sınıfta da bu dallara devam ederek mezun olurlar. Ancak Anadolu teknik programlarında merkezi sınav puanı ve öğrencilerin tercihleri doğrultusunda doğrudan 9. Sınıfta alana yerleştirme yapılır. Ortaöğretim kademesinde okul türlerine göre Bakanlıkça belirlenmiş ortak dersler, alan/dal dersleri ve seçmeli dersler bulunmaktadır. 2018-2019 eğitim-öğretim yılından itibaren, mesleki ve teknik ortaöğretim okullarında 9. ve 10. sınıflardaki genel ortaöğretim ile ortak olan dersler şunlardır: T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Türk Dili ve Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi, Tarih, Coğrafya, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Yabancı Dil, Beden Eğitimi ve Spor, Görsel Sanatlar/Müzik. Seçmeli dersler arasında Türk Dili ve Edebiyatı, Matematik ve Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler, Din Ahlâkı ve Değerler, Yabancı Diller ve Edebiyatı, Spor ve Sosyal Etkinlik, Güzel Sanatlar ve Bilişim gruplarından çeşitli dersler yer almaktadır. Mesleki ve teknik Anadolu liselerinde 10. sınıfta yukarıda sayılan derslere seçilen alanlara göre farklı dersler eklenmektedir. 11. sınıftan itibaren ise öğrenciler dal seçimi yaptığından zorunlu ve seçmeli dersler çeşitlilik göstermektedir. Anadolu imam hatip liselerinde ise meslek dersleri 9. Sınıftan itibaren başlamaktadır. Tüm ortaöğretim kurumlarında birinci yabancı dil zorunlu dersler arasındadır. Mesleki eğitim merkezlerinde, ortak derslerde Türk Dili ve Edebiyatı, Matematik, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi  ve Mesleki Gelişim Dersleri okutulmaktadır. Mesleki ve teknik ortaöğretimde öğretimi yapılan alan ve dallara ait öğretim programları, iş piyasası ihtiyaç analizleri, Avrupa Yeterlik Çerçevesi’yle uyumlu hazırlanan Türkiye Yeterlik Çerçevesi doğrultusunda ulusal meslek standartları, ulusal yeterlikler uluslararası standartlar ve sınıflamalar, teknolojik ve ekonomik gelişmeler ile uygulamadan alınan dönütler kapsamında yeterlilik temelli kazanımlara dayalı ve modüler yapıda sektör, ilgili sivil toplum kuruluşları, üniversite ve alan uzmanları ve MEB temsilcileri tarafından ortaklaşa hazırlanmakta ve güncellenmektedir. Mesleki eğitim merkezleri öğrencileri ise 9. sınıftan itibaren alan ve dal seçimini yaparlar. Mesleki ve teknik öğretim programları, ulusal ve uluslararası karşılaştırılabilirliğin sağlanması amacıyla uluslararası standartlar ve sınıflamalar (ISCED F,FOED, STCW vb.) dikkate alınarak geniş tabanlı, alana ve dala yönelik kazanımların verilmesini sağlayacak şekilde geliştirilmektedir. Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında 2018/19 eğitim öğretim yılında 53 alan, 199 dalda öğretim programı güncellenmiş ve uygulamaya konulmuştur. Mesleki eğitim merkezlerinde 2017-2018 Eğitim-Öğretim Yılından itibaren 27 alan, 14 dalda eğitim öğretim faaliyeti uygulanmaktadır

İşitme engelli öğrencilerin öğrenim gördüğü özel eğitim meslek liselerinin haftalık ders çizelgesi ile bu liselerde uygulanan programlar, normal gelişim gösteren öğrencilerin devam ettiği mesleki ve teknik ortaöğretim programları ile aynıdır. İşitme engelli öğrenciler yabancı dil dersinden muaftırlar.

Hafif düzeyde engeli ile görme engeli bulunan öğrencilerin öğrenim gördüğü özel eğitim mesleki eğitim merkezlerinde haftalık ders saati 30 saat olup 28 saat zorunlu, 2 saat seçmeli derslerden oluşmaktadır. Zorunlu dersler ise akademik dersler ile öğrencilerin temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma uyumlarını sağlamak, iş ve mesleğe yönelik bilgi ve beceriler kazandırmayı amaçlayan “iş ve meslek ahlakı” dersinden meydana gelir. İş ve meslek ahlakı dersi engelli bireyleri iş ve meslek hayatına hazırlayan çeşitli meslek alanlarına ait eğitim modüllerden (El Sanatları Teknolojisi, Gıda Teknolojisi, Güzellik ve Saç Bakım,  İnşaat Teknolojisi, Kimya Alanı, Konaklama ve Seyahat Hizmetleri, Matbaa Teknolojisi, Metal Teknolojisi, Mobilya ve İç Mekân Tasarımı, Motorlu Araçlar Teknolojisi, Seramik ve Cam Teknolojisi, Tarım Alanı, Tekstil Teknolojisi, Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme, Yiyecek İçecek Hizmetleri, Bilişim Teknolojileri, Büro Yönetimi ve Giyim Üretim Teknolojisi) oluşmaktadır.

Orta ve/veya ağır zihinsel engelli öğrencilerle otizmi bulunan öğrencilerin eğitim gördüğü özel eğitim iş uygulama merkez (okul)larında uygulanan haftalık ders çizelgesi 30 saattir. Merkezlerde akademik bilgi ve becerilerin yanında iş eğitimi uygulamalarının da yer aldığı eğitim programı uygulanır. Bu program temel alınarak BEP hazırlanır ve bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.

Öğretim Yöntem ve Materyalleri

Her öğretmen kendi dersi ile ilgili olarak programının gerektirdiği hazırlıkları yapmaktan sorumludur. Ortaöğretim okullarında öğretim yılı başında her öğretmenin verdiği dersler için yıllık plan yapması ve bu planın okul müdürünce onaylanmış olması esastır. Öğretmen kılavuz kitabı bulunmayan dersler için, eğitim-öğretim kurumlarında bir veya birkaç ders saati için sınıf öğretmeni, alan (branş) öğretmeni ve/veya zümre öğretmenleri tarafından yıllık plana uygun ders planı hazırlanır ve uygulanır. Her bir dersin programı öğretmenler için aynı zamanda bir rehber niteliği taşır. Programda dersin genel amaçları, üniteleri, her bir ünitenin kazanımları ve konu başlıkları yer alır. Programlarda ayrıca, etkinlik örneklerine, süreç düzenleme ve değerlendirme örneklerine ve açıklamalara yer verilebilmektedir. Ders kitaplarının da bu programlar temele alınarak yazılmak zorunda olması öğretmenler için yol gösterici olmaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanan ders kitapları tüm eğitim kademelerinde (resmi/özel okullar) öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılmaktadır.

Bunun yanı sıra, son yıllarda bilgi teknolojisi altyapısını geliştirmeye yönelik yatırımlara ağırlık verilmektedir.

Öğrenciler okulların özelliklerine göre yazılı sınavların dışında proje ve performans çalışması ile topluma hizmet etkinliklerine yönelik seminer, konferans ve benzeri çalışmalar yaparlar. Öğrenciler, her dönemde tüm derslerden en az bir performans çalışması ile her ders yılında en az bir dersten proje hazırlama görevini yerine getirirler. Anadolu İmam Hatip Liselerinde ise meslek derslerinde sure, ayet ve hadisler ezberlenmekte, ayrıca cami ve Kur’an kurslarında hitabet ve meslek uygulamaları yapılmaktadır

Mesleki ve teknik ortaöğretimde uygulamaya konulan alan/dal çerçeve öğretim programlarında bulunan alan ve dal derslerine ait, her bir öğrenme birimi (modül) için bireysel öğretim materyalleri  Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanmakta ve öğrencilerin, öğretmenlerin, kamunun ve ilgili sektörün kullanımına elektronik ortamda sunulmaktadır (megep.gov.tr)