Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasasının 42. Maddesinde, öğrenim hakkının kapsamı kanunla tesbit edilip, düzenleneceği, eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılacağı, Devlet, maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapacağı belirtilmiştir. Bu bağlamda, özel okulların açılma ve işletilmesine ve esaslarına ilişkin konularda başta 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ve çeşitli yönetmeliklerle düzenlemeler yapılmıştır.. Eğitimin tüm kademelerinde büyük ölçüde "öğrenim ücretlerine" dayalı gerçek ve tüzel kişiler (dernekler, vakıflar) tarafından açılan ve işletilen okullar mevcuttur. Bu okullar tür ve işleyişleri bakımından devlet okulları ile eşit statüye sahiptir ve Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini yürütürler. Genel yapı olarak özel okullar diğer resmi okul türlerinde ve seviyelerinde açılırlar. Bu okullara ek olarak azınlık okulları, yabancı okullar ve uluslararası (milletlerarası) okullar da bu Kanun doğrultusunda Millî Eğitim Bakanlığına bağlıdır. Özel okullarda devlet okullarındaki resmi öğretim programları uygulanır. Özel okullarda, devlet okulları için hazırlanan yıllık çalışma takvimi uygulanmakla birlikte, Bakanlıkça kabul edildiği takdirde ayrı bir çalışma takvimi de düzenlenebilir.
Türkiye’de genelde özel okullarda öğrenim ücretleri aileler tarafından karşılanır. Ancak özel öğretim kurumlarında öğrenci sayısının en az %3’ünü ücretsiz öğrenci statüsünde eğitim sağlamak zorundadırlar. Bunun dışında özel okullarca öğrencilere burs olarak öğrenim giderleri ücretsiz sağlanabilir. Özel okullar 5580 sayılı kanunda tanımlanan gerçek veya tüzel kişiliklerce kurulduğundan ve sahiplenildiğinden okulların tüm giderlerinden bu gerçek veya tüzel kişilikler sorumludurlar. Özel okullarda öğrenim gören öğrencilere yönelik devlet desteği ve öğrenim giderlerinin devlet tarafından finanse edilmesine yönelik ilk düzenleme 2012 yılında yapılmıştır. Bu bağlamda, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 12’nci maddesinde değişiklik yapılarak, organize sanayi bölgelerinde açılan mesleki ve teknik eğitim okullarında veya Bakanlar Kurulu Kararıyla organize sanayi bölgeleri dışında açılan mesleki ve teknik eğitim okullarında öğrenim gören öğrenciler için Maliye Bakanlığı ile Millî Eğitim Bakanlığı tarafından müştereken belirlenen tutarda eğitim ve öğretim desteği yapılabilmesine imkân verilmiştir. Bu düzenleme ile 2013 Ocak ayı itibariyle organize sanayi bölgelerinde açılan özel meslek ve teknik liselerde öğrenim gören öğrenciler için ödemeler başlamıştır. Bununla birlikte 2016-2017 eğitim öğretim yılından itibaren organize sanayi bölgesi dışında açılan özel mesleki ve teknik okullarında öğrenim gören öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği başlamıştır. 6528 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile bu u-ygulamadan sonra ise 2014-2015 eğitim öğretim yılında özel okullarda öğrenim gören öğrenciler için yeni bir düzenleme yapılarak, örgün eğitim içerisindeki özel okul öncesi, özel ilkokul, özel ortaokul ve özel liselerde öğretim gören Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı öğrenciler için de eğitim ve öğretim desteği verilmesine imkân sağlanmıştır. 2014-2015 eğitim öğretim döneminden itibaren ise okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim seviyesindeki öğrencilerden belirlenen kriterlere göre seçilen özel okul öğrencilerine eğitim öğretim desteği verilmektedir. Eğitim ve öğretim desteği, Bakanlıkça eğitim kademelerine göre her bir derslik için belirlenen asgari öğrenci sayısının üzerinde ve her hâlükârda derslik başına belirlenen azami öğrenci sayısını geçmemek üzere verilebilir. Eğitim ve öğretim desteği verilecek toplam öğrenci sayısı her yıl Maliye Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken belirlenir. (5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu)
Ayrıca, 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösteren Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde tanımlanan eğitim programlarına göre destek eğitimi alan özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için de destek eğitim ödemesi yapılmaktadır. Özel öğretim bünyesinde ortaokul, imam-hatip ortaokulu ve ortaöğretim kurumları ile yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilere öğrenim dönemlerinde barınma hizmetleri sunmak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından öğrenci yurdu, öğrenci pansiyonu, öğrenci apartları ve öğrenci stüdyo daireleri açılmasına ilişkin faaliyetler yapılmaktadır. Süregelen uygulamalar ile özel öğrencilerin toplam öğrenci içindeki payı 2018-2019 yılı itibariyle %8,78 ‘e ulaşmıştır.