Skip to main content
European Commission logo

Eurydice

EACEA National Policies Platform:Eurydice
Okul Öncesi Eğitimde Alternatif Yapılar ve Örgütlenme Çeşitliliği

Turkey

4.Okul Öncesi Eğitim ve Bakım

4.5Okul Öncesi Eğitimde Alternatif Yapılar ve Örgütlenme Çeşitliliği

Last update: 3 October 2021

Türkiye’de Millî Eğitim Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kamu Kurum ve Kuruluşları, Yerel Yönetimler, Sendikalar, Büyük Ölçekli Ticari Şirketler, Dernek ve Vakıflar ile gerçek ve tüzel kişiler, erken çocukluk eğitim ve bakım kurumu açmakta ve yönetmektedir.

Okul öncesi eğitim programındaki kazanımların çocuğa kazandırılması için okul aile işbirliğinin sağlanması önemlidir. Bu nedenle eğitim yılı başında kurum yöneticileri ve öğretmenler bir araya gelerek aileleri programa ne şekilde katabileceklerini kararlaştırırlar. Öğretmen, her çocuğun evine bir yarıyılda en az bir kez ev ziyareti yapmaya özen gösterir. Ev ziyaretlerinde; evdeki rutin işlerin öğrenme yaşantısı olarak nasıl kullanılabileceği ailelere gösterilebilir. Çocuk ve ailenin birlikte oynayabileceği oyun ya da etkinlikler plânlanabilir. Çocuk ve ailesi ev ortamında gözlemlenebilir. Ailelerle, okulda ve evde neler yapılabileceği konuşulur, ailelerin plânlama ve uygulamalara etkin katılımı sağlanır (MEB Okul Öncesi Eğitim Programı, 2013).

Türkiye’de özellikle dezavantajlı bölgelerde yaşayan çocukların okul öncesi eğitimden faydalanması için kurum temelli erişim modellerinin yanı sıra okul öncesi eğitimde eğitime erişim modelleri de geliştirilmiştir. Okul öncesi eğitim çağ nüfusu az olduğu için şube açılamayan yerleşim yerleri ile çağ nüfusunun yoğun, fiziki şartların yetersiz olduğu yerleşim yerlerindeki çocukların okul öncesi eğitime erişimini sağlamak için; gezici öğretmen sınıfı, gezici sınıf, taşıma merkezi ana sınıfı, yaz eğitimi ve benzeri esnek saat ve zamanlı eğitime erişim modelleri uygulanabilir, gezici öğretmen görevlendirilebilir. Uygulanacak olan farklı erişim modellerinde bir yılda en az 200 etkinlik saati eğitim yapılır. Bir günde yapılacak eğitim 2 (iki) etkinlik saatinden az olamaz. Yaz aylarında yapılan eğitime bir sonraki eğitim öğretim yılında ilkokula başlayacak çocuklar öncelikli olmak üzere okul öncesi eğitimden yararlanamamış çocuklar kaydedilir.

Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında; velilerin istemeleri, personel ve fiziki imkânların yeterli olması hâlinde çocukların/öğrencilerin eğitimlerinin ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesi amacıyla eğitim saatleri dışındaki zamanlarda faaliyet göstermek üzere çocuk kulüpleri kurulabilir.  Ortaokul ve imam-hatip ortaokullarında hizmet verilen alanlarda günlük çalışma saatleri dışındaki zamanlarda, hafta sonu, yarı yıl ve yaz tatilinde öğrencilerin eğitim ve öğretimine destek sağlamak amacıyla yetiştirme kursları açılabilir. 

Tam zamanlı kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim alan öğrenciler ile özel yetenekli öğrenciler için okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında özel eğitim desteği verilmesi amacıyla okulun fiziki imkânları doğrultusunda destek eğitim odası açılır. Destek eğitim odasının öğretim materyalleri ve donanım ihtiyaçları öğrencilerin ihtiyaç ve özellikleri dikkate alınarak sağlanır. (MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde 82, 83, 84). Okul öncesi eğitimi yaygınlaştırmak ve geliştirmek, çalışan anne ve babanın taleplerini karşılamak için bir gruptaki çocuk sayısının 10’dan az 20’den fazla olmamak şartı ile her yaş grubundan başvurunun olması hâlinde; okul müdürlüğünce Okul Öncesi Eğitim Programı doğrultusunda, çocuklar için önem ve öncelik arz eden konuları kapsayan ve mülki idare amirliklerince onaylanacak program çerçevesinde iki ayı geçmemek üzere yaz aylarında da eğitim yapılabilir. Yaz aylarında yapılan eğitime, sadece okul öncesi eğitimden yararlanamayan çocuklar kaydedilir. Talebin fazla olması durumda gelecek eğitim ve öğretim yılında ilkokula başlayacak çocuklara öncelik tanınır. Yaz eğitimine katılmış olmaları bu çocuklara yeni eğitim ve öğretim yılı için kayıtta öncelik hakkı sağlamaz (MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde 6).