Karşılıklı Anlaşmalar

Uluslararası Programlar ve Organizasyonlardaki İş birliği ve Katılım

OECD

Türkiye, İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)’nin yirmi kurucu üyesinden biri olarak OECD’nin eğitim ile ilgili çalışmalarına aktif şekilde katılmakta ve katkı sağlamaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı, OECD’de eğitim çalışmalarına ilişkin önemli kararların alındığı Eğitim Politikaları Komitesi (EDPC) ve Eğitimi Araştırma ve Yenilik Merkezi (CERI) Yönetim Kurulu’nda temsil edilmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından takip edilen OECD çalışmalarının en önemlileri;

·     Uluslararası Öğrenci Başarısını Değerlendirme Programı (PISA),

·     Uluslararası Öğretme ve Öğrenme Araştırması (TALIS),

·     TALIS Güçlü Başlangıç Anketi,

·     Uluslararası Eğitim Sistemleri Göstergeleri (INES) Üst Çalışma Grubu (WP),                     

·     INES Sistem Düzeyindeki Bilgiler Çalışma Grubu/Ağı (NESLI),

·     Eğitimin Ekonomik, İşgücü Piyasası ve Sosyal Sonuçlarına İlişkin Veri Toplama ve Geliştirme Ağı (LSO Ağı) ,

·     Sosyal ve Duygusal Beceriler Çalışması

.     Erken Çocukluk Eğitimi ve Bakımı

·    Uluslararası Eğitim Sistemleri Göstergeleri Programı

·    Eğitim Araştırma ve Yenilik Merkezi Çalışmaları’dır (2018 Yılı Bütçe Sunuşu).

Uluslararası Öğrenci Başarısını Değerlendirme Programı (PISA)

OECD tarafından yapılan 15 yaş grubu öğrencilerinin okuma, matematik ve fen bilimleri alanlarında edindikleri bilgi ve becerileri kullanabilme düzeylerini saptamayı amaçlayan ve 3 yılda bir düzenlenen Uluslararası Öğrenci Başarısını Değerlendirme Programı (PISA) sınavlarına Ülkemiz, 2003 yılından itibaren katılmaktadır. 

Uluslararası Öğretme ve Öğrenme Araştırması (TALIS) Programı 

Okul yöneticileri ve öğretmenlerin okullardaki çalışma şartları ve eğitim ortamlarına ilişkin bir çalışma olan ve beş yılda bir düzenlenen Uluslararası Öğretme ve Öğrenme Araştırması’na (TALIS) ülkemiz ilk defa 2008 yılında katılmış olup, ikinci olarak 2018 yılında katılım sağlamaktadır. 

TALIS Güçlü Başlangıç Anketi 

OECD’nin erken çocukluk eğitimi ile ilgili bir çalışması olan; TALIS Güçlü Başlangıç Anketi çalışması okul öncesi kurumlarında çalışan personeli pedagojik bilgi, deneyim ve tecrübeler, tutumlar ve çalışma koşulları gibi konular açısından değerlendirmeyi amaçlamakta olup ülkemiz bu çalışmaya 2015 yılında dahil olmuştur. 

Eğitim Sistemleri Göstergeleri (INES) Programı

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Ulusal Eğitim Sistemleri Göstergeleri (INES) programı kapsamında eğitim verileri uluslararası standartlara uygun olarak derlenmekte ve OECD, UNESCO ve EUROSTAT yayınlarında ve veri tabanlarında yer almak üzere OECD’ye iletilmektedir.

Sosyal ve Duygusal Beceriler Çalışması

OECD Eğitim ve Beceriler Direktörlüğü tarafından "Social and Emotional Skills Study (Sosyal ve Duygusal Beceriler Araştırması-SSES)" yürütülmekte olup söz konusu çalışmaya ülkemiz 2017 yılında katılmıştır. Sosyal ve Duygusal Beceriler Araştırması, çocukların gelişimini ve refahını iyileştirmeye yönelik politikaları geliştirmek için tasarlanmış sosyal ve duygusal beceriler hakkında kapsamlı bir dizi metrik geliştiren ilk uluslararası girişimdir. SSES Esas Uygulaması 10 ve 15 yaş grubunun her birinden yaklaşık 3000 öğrenci ile, 28 Ekim 2019- 8 Kasım 2019 tarihleri arasında, İstanbul genelinde 96’sı 10 yaş grubu 80’i ise 15 yaş grubu öğrencilerin devam ettiği okullar olmak üzere toplam 176 okulda gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın bu aşamasına İstanbul ( Türkiye)’un yanı sıra Daegu (Güney Kore), Moskova (Rusya) , Ottowa (Kanada) , Helsinki (Finlandiya) , Houston  (ABD), Simtra ( Portekiz) , Suzhou (Çin) ,Manizales ve Bogota (Kolombiya) katılmıştır. Araştırmanın analiz ve raporlama aşamasına geçilmiştir. OECD proje ekibi tarafından bir Uluslarası Final Raporu ve her şehir için Ülke Raporları yayınlanacaktır.  Ülkemiz proje ekibi tarafından yayınlanması planlanan “Türkiye Raporu” yazım hazırlıkları sürmektedir.

ULUSLARARASI EĞİTİM BAŞARILARINI DEĞERLENDİRME KURULUŞU(IEA)

4. ve 8. sınıf öğrencilerinin matematik ve fen alanlarında kazandıkları bilgi ve becerilerin değerlendirilmesine yönelik olarak Uluslararası Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu (IEA) tarafından 4 yılda bir yapılan Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması (TIMSS)’na Ülkemiz 1999 yılında 8. sınıf düzeyinde katılmış olup, 2011 yılında ise 4. sınıf düzeyinde de katılmaya başlamıştır.

İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin farklı metin türlerine göre okuduğunu anlama becerilerini ve okuma alışkanlıklarını ortaya koymayı hedefleyen Uluslararası Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu (IEA) tarafından 5 yıllık döngülerle yapılan Uluslararası Okuma Becerilerinde Gelişim Araştırması (PIRLS)’na  Ülkemiz ilk kez 2001 yılında katılmış, 20 yıl aradan sonra ülkemiz PIRLS 2021 döngüsüne de katılım sağlamıştır.    

UNESCO İLE YÜRÜTÜLEN EĞİTİM FAALİYETLERİ

Türkiye’nin kurucu üyelerinden biri olduğu Birlemiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)’nün eğitim faaliyetlerine Milli Eğitim Bakanlığı aktif katılım sağlamaktadır. Bu çerçevede yürütülen faaliyetler aşağıda özetlenmiştir.

ÜLKEMİZİN UNESCO YÜRÜTME KURULUNA SEÇİLMESİ

UNESCO'nun en üst icra organı olan Yürütme Kurulu, Genel Konferans kararıyla dört yıl için seçilen 58 üyeden oluşmaktadır.

30 Ekim-14 Kasım 2017 tarihleri arasında düzenlenen UNESCO 39. Genel Konferansı kapsamında UNESCO’nun en üst icra organı olan Yürütme Kurulu üyeliği seçimleri yapılmış olup Ülkemiz, oy kullanan 184 ülkeden 134’ünün oyunu alarak 2017-2021 Dönemi Yürütme Kurulu üyeliğine seçilmiştir. Bu vesileyle küresel eğitim, bilim ve kültür politikalarına ilişkin karar alıcı mekanizmada yer alan 58 ülkeden biri olmuştur. Ülkemiz dışında Almanya, Finlandiya ve Portekiz de aday olmuş ve Türkiye, Finlandiya ve Portekiz 1. Grubu temsilen 2017-2021 dönemi için Yürütme Kuruluna seçilmiştir.

2005 yılından bu yana ilk defa görev aldığımız UNESCO Yürütme Kurulu üyeliğimiz süresince, desteğini aldığımız ülkelerin sesi olmak, onların talep ve endişelerini UNESCO gündemine taşımak ve çözümün bir parçası olmak üzere UNESCO’da aktif rol üstlenmiş bulunmaktayız.

ÜLKEMİZİN SDG-4 EĞİTİM YÖNLENDİRME KOMİTESİ ÜYELİĞİ

Ülkemiz, UNESCO’nun 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin (SDG) dördüncüsü olan “Herkes için eşit ve kapsayıcı kaliteli eğitimin sağlanması ve hayat boyu öğrenme fırsatlarının teşvik edilmesi” hedefine üye ülkelerin ulaşılmasını temin etmek üzere oluşturulan UNESCO SDG-4 Eğitim Yönlendirme Komitesine I. Grup ülkeleri adına aday olmuştur. 

Ülkemizle birlikte Almanya, İsviçre,  Norveç, Fransa ve Belçika da adaylığını açıklamış olup 14 Mart 2018 tarihinde Türkiye, Norveç ve Almanya I. Grupta yer alan 27 ülkeyi temsilen 2018-2020 dönemi Eğitim Yönlendirme Komite üyeliğine seçilmiştir.

Bu vesile ile Ülkemiz eğitime yön veren ve sahip olduğu tecrübeleri tüm dünyaya aktaran ülkeler arasında yer alma fırsatı yakalamıştır. 

UNESCO ÖĞRETMEN GÖREV GÜCÜ YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİMİZ

UNESCO üyesi ülkelerin eğitim sistemlerinin güçlendirmek ve öğretmenlerin niteliklerini artırmak üzere politikalar belirleyen UNESCO Öğretmen Görev Gücü Yönetim Kurulunda 2017 yılı Eylül ayından itibaren ülkemiz, Milli Eğitim Bakanlığı temsilcisi tarafından temsil edilmektedir. 

AVRUPA KONSEYİ EĞİTİM FAALİYETLERİ 

Eğitim Politikaları ve Uygulamaları İzleme Komitesi (CDPPE)

Avrupa Konseyi Eğitim Politikaları ve Uygulamaları İzleme Komitesi (CDPPE) eğitim alanında Avrupa Konseyi yürütme organı olup Bakanlığımız temsilcilerinin katılımıyla takip edilmektedir. 

Eğitim Politikası Danışmanlar Ağı (Epan)

Avrupa Konseyi (AK) tarafından Aralık 2017 tarihinde düzenlenen  Eğitim Politikaları ve Uygulamaları Yürütme Komitesi (CDPPE) toplantısında alınan karar doğrultusunda, Demokratik Kültür Yeterlikleri Referans Çerçevesi’nin üye ülkelerdeki uyum sürecine katkı sağlamak amacıyla  her üye ülkeden bir devlet temsilcisinin yer alacağı Eğitim Politikası Danışmanlar Ağı (EPAN) kurulmuş olup söz konusu Ağ çalışmaları Bakanlığımız temsilcilerinin katılımıyla takip edilmektedir. 

Temel Eğitim Kurumlarında Demokrasi Kültürünün Güçlendirilmesi Projesi

Bakanlığımız, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü bünyesinde Katılım Öncesi Mali Yardım (IPA) kapsamında, Temel Eğitim Kurumlarında Demokrasi Kültürünün Güçlendirilmesi Projesi’nin yürütülmesi planlanmaktadır. Projenin hazırlık çalışmalarının sonuna gelinmiş ve projeye ait Faaliyet Planı ile Bütçe AB Bakanlığı’na sunulmuş, AB Bakanlığı ise ilgili belgeleri incelenmek üzere Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFİB)’e sunmuştur. İlgili kurumlardan dönüt beklenmektedir.

“Temel Eğitim Kurumlarında Demokrasi Kültürünün Güçlendirilmesi Projesi”, Avrupa Konseyi (AK) ortaklığıyla doğrudan sözleşme yoluyla yürütülecektir. Projenin süresi 36 aydır. Projenin amacı temel eğitim kurumlarında demokratik yetkinlikleri artırmak ve demokratik okul kültürünü teşvik etmektir. Projenin hedef kitlesi temel eğitim kurumlarına devam eden öğrenci, öğretmen ve yöneticiler olmasına rağmen proje kapsamında kamuoyunda demokratik yetkinlikler ile insan hakları ve demokrasiye ilişkin farkındalığı artırmak da hedeflenmektedir.

Eğitimde Etik, Şeffaflık ve Bütünlük Platformu Çalışma Grubu

Eğitimde Etik, Şeffaflık ve Bütünlük Platformu (ETİNED); Avrupa Konseyi ve üye ülkelerin eğitim bakanlıkları, eğitim kurulları, yükseköğrenim kurumları, uluslararası sivil toplum kuruluşları, eğitimci ve öğrencilerin bir araya gelerek oluşturduğu eğitimde etik, şeffaflık ve dürüstlük ilkeleri temel alınarak demokrasi ve katılım kültürünün geliştirilmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir. ETINED çalışmaları ilk defa 2016 yılında başlamış olup Bakanlığımız ETİNED toplantılarına katılım sağlanmaktadır.

EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI EĞİTİM ENSTİTÜSÜ İLE YÜRÜTÜLEN EĞİTİM FAALİYETLERİ

Ekonomik İşbirliği Teşkilâtı (Economic Cooperation Organization-EİT) 14 Eylül 1996 tarihinde imzalanan İzmir Anlaşması ile kurulmuş olup Genel Merkezi İran’ın başkenti Tahran’da bulunmaktadır. 

Toplam 10 üyesi bulunan EİT’in Kurucu ÜyeleriTürkiye, İran ve Pakistan ‘dır. EİT’in diğer üyeleri ise; Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’dır.

EİT Eğitim Enstitüsünün Kuruluşu

EİT bünyesinde üç ihtisas kuruluşu bulunmaktadır. Bunlar; 

1. EİT Kültür Enstitüsü2000 yılında kurulmuş olup Tahran (İran)’da bulunmaktadır. 
2. EİT Bilim Vakfı, 2011 yılında kurulmuş olup İslamabat’ta (Pakistan) bulunmaktadır. 
3. EİT Eğitim Enstitüsüise 1998 yılında Ankara’da kurulması kararlaştırılmış olup fiilen 2012 yılında kurulmuştur. Ancak halen kurumsallaşma süreci devam etmektedir. 

TÜRK KONSEYİ İLE YÜRÜTÜLEN EĞİTİM FAALİYETLERİ

Türk Dili Konuşan Ülkeler İş birliği Konseyi (Türk Konseyi), Türk dili konuşan ülkeler arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek amacıyla uluslararası bir örgüt olarak 2009 yılında Nahçivan'daki Türk Zirvesi'nde imzalanan Nahçivan Anlaşması'yla kurulmuştur. Kurucu üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye'dir.  Türk Konseyi’nin faaliyetleri kapsamında; Öğrenci Değişim Programı, Öğretmen Değişim Programı, “Ortak Türk Tarihi” ders kitabı, “Ortak Türk Edebiyatı” ders kitabı ve “Ortak Türk Coğrafyası Ders Kitabı”nın hazırlanması gibi çalışmalar yürütülmektedir.