Skip to main content
European Commission logo
EACEA National Policies Platform:Eurydice
Temel Yönetim ve Yasama Organları

Turkey

1.Siyasal, Sosyal ve Ekonomik Bilgiler ve Eğilimler

1.1Temel Yönetim ve Yasama Organları

Last update: 15 September 2021

1982  Anayasası’na göre; Türkiye devleti bir cumhuriyettir (Madde 1). Türkiye Cumhuriyeti Devleti; insan haklarına saygılı, Atatürk Millîyetçiliğine bağlı, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir (Madde 2). Türkiye devleti; üniter bir anlayış çerçevesinde, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür ve dili Türkçe’dir (Madde 3). Hem 1961 Anayasası hem de 1982 Anayasası; Türkiye Cumhuriyetini sadece bir hukuk devleti olarak değil aynı zamanda “sosyal bir hukuk devleti” olarak nitelendirmiştir (Yönetim Hukuku, s.17). Türk kamu yönetiminde “kuvvetler ayrımı” ilkesi benimsenmiş olup  yasama yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne, yargı yetkisi bağımsız mahkemelere ve yürütme görevi de  21 Ocak 2017 tarih ve 6771 sayılı (Anayasamız, 16 Nisan 2017 referandumuyla onaylanan 21 Ocak 2017 tarih ve 6771 sayılı Anayasa Değişikliği Kanunu ile değişmiştir.) Anayasa değişikliği sonrasında Cumhurbaşkanına verilmiştir.

126. Maddede de belirtildiği üzere, Türkiye, merkezî idare kuruluşu bakımından, coğrafya durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre, illere; iller de diğer kademeli bölümlere ayrılır.

Kamu hizmetlerinin görülmesinde verim ve uyum sağlamak amacıyla, birden çok ili içine alan merkezî idare teşkilatı kurulabilir. Bu teşkilatın görev ve yetkileri kanunla düzenlenir.

Türkiye’nin yukarıda özetlenen temel yapılanması çerçevesinde iş birliği yapılan kurum ve kuruluşlar;

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı: Erken çocukluk çağındaki çocuklara yönelik olarak kreşlerde 0 – 36 ay arası çocuklara, gündüz bakım evlerinde 37- 66 ay arası çocuklara yönelik okul öncesi eğitim programları ile birlikte bakım hizmetleri sunar. Ayrıca, özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin sosyal içerme, rehabilitasyon, erişilebilirlik ve istihdam da dahil her türlü eğitimi ve sosyal hizmetlerin sunulmasına yönelik faaliyetler Millî Eğitim Bakanlığı ile iş birliği içerisinde yürütülür. İş gücü piyasasına yönelik nitelikli insan kaynağı yetiştirilmesi ve ülkemiz istihdam oranlarının artırılması amacına yönelik Millî Eğitim Bakanlığı ile iş birliğinde projeler yürütür. Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA II) kapsamında İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programı (İKGOP) otoritesi olarak AB fonlu eğitim ve istihdama yönelik hayat boyu öğrenme ve mesleki eğitim alanında projeler hazırlanmasını ve uygulanmasını sağlar.

Altyapı ve Ulaştırma  Bakanlığı: Denizcilik, uçak bakım, gemi yapımı, raylı sistemler teknolojisi, sivil havacılık ve ulaştırma hizmetleri alanlarında ulusal ve uluslararası sınıflamaları ve standartları belirler. Bu standartlar doğrultusunda iş birliği içinde mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında eğitim-öğretim hizmetleri yürütülür.

İŞKUR: Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme kurslarının programlarının onaylanması ve eğitim mekanlarının asgari standartlara sahip olup olmadığının tespit edilmesine ilişkin işlemlerinin yapılmasında iş birliği yapar.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı: Millî Eğitim Bakanlığı’nın eğitim ve öğretime ait yatırım ve personel giderlerine bütçeden kaynak temin eder. Ayrıcaeğitime yönelik kalkınma planları ile kurumsal stratejik yönetim ve planlama konusunda koordinasyon, yönlendirme ile özel okulların yatırım faaliyetlerinde iş birliği sağlar. 

Gençlik ve Spor Bakanlığı: Gençliğin kişisel, sosyal ve sportif faaliyetlerini destekleyici politikalar geliştirerek plan ve program dâhilinde yürütülmesine yönelik iş birliği sağlar.

Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK): Avrupa Birliğiyle uyumlu, uluslararası düzeyde kalite güvencesi sağlanmış ulusal yeterlilik sistemini kurmak (UMYS) ve işletmek amacıyla teknik ve mesleki alanlarda Ulusal Meslek Standartlarının hazırlanması, ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak Ulusal Yeterliklerin geliştirilmesi, uygulanması, bunlara ilişkin yetkilendirme, denetim, ölçme ve değerlendirme, belgelendirme ile Europass belgelerinin koordinasyonunun sağlanmasında iş birliği yapar.

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM): Ortaöğretim (ISCED 3) kademesinden yükseköğretim (ISCED 5/6) kademesine geçişte gerekli olan sınav ve yerleştirme hizmetlerini sunar.

Sağlık Bakanlığı: Öğrencilerin okul, yurt/pansiyon ortamlarında sağlıklarını korumaya ve iyileştirmeye yönelik iş birliğini sağlar.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı: Organize Sanayi Bölgelerinde açılan ve açılacak özel ve resmi mesleki ve teknik eğitim kurumları ile ilgili olarak iş birliği yapar. Bu okullardaki öğrencilerin sanayi kuruluşlarında staj, iş başı ve beceri eğitimleri konusunda iş birliği yapılır.

TÜBİTAK: Eğitim ve öğretim alanında bilim ve teknolojiyi teşvik ederek araştırma- geliştirme faaliyetlerini destekler.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK): Beşer yıllık dönemlerde hazırlanan Resmi İstatistik Programı kapsamında ulusal veri yayınlama takvimine göre  yaygın eğitim istatistikleri ile eğitim harcamaları istatistiklerini   yayınlar. Örgün eğitim istatistiklerinin yayınlanmasında ise Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte çalışmaktadır.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB): “Sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli iş gücünün yetişmesini sağlamak amacıyla üniversiteler, yüksekokullar, meslekî ve teknik eğitim kurumları kurmak, kurulmuş bulunanlara iştirak etmek, iş birliği yapmak; ilgili kuruluşlarla iş birliği halinde görev tanımları yapmak, bu görev tanımlarına uygun öğretim programları hazırlanması ve uygulanmasını teşvik etmek; odalarca sürdürülen çıraklık ve meslekî eğitim hizmetlerinin uyumlu yürütülmesini teminen uygulamalara rehberlik etmek; oda ve borsaların yönetici ve personeline yönelik hizmet içi eğitim programları hazırlamak, uygulamak, bu amaçlarla gerektiğinde bir meslekî eğitim merkezi kurulmasını sağlar.” (5174 sayılı Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği İle Odalar Ve Borsalar Kanunu madde 56/z)

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK): Mesleki eğitim ve gerek duyulan alanlarda Millî Eğitim Bakanlığı ile iş birliği içerisinde çalışır.

Türkiye Ulusal Ajansı: Avrupa Birliği başta olmak üzere ortak ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla, eğitim ve gençlik alanında , öğrenme ve hareketlilik fırsatları sağlayan programların yürütülmesini  sağlar.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK): Millî eğitim sistemi içinde ortaöğretime dayalı en az dört yarıyılı kapsayan yükseköğretim (ISCED 5, 6, 7 ve 8) kademelerinden sorumludur. Meslek yüksekokulları, yüksekokullar ve üniversitelere ilişkin yaygınlaştırma, geliştirme faaliyetleri ile tüm idari ve eğitim hizmetlerini yürütür.

Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü (KYK): Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğünün amacı; yurt içinde ve dışında yükseköğrenim gören öğrenciler için yurtlar yapmak ve bunların işletmesini sağlamak, beslenme yardımı yapmak, eğitim, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerle milli ve manevi gelişmelerine katkı sağlamak, yükseköğrenim öğrencilerine kredi veya burs vermek, öğrencilerin yükseköğrenimlerini kolaylaştırmaktır

Bu kurum ve kuruluşlar haricinde Millî Eğitim Bakanlığı, faaliyet gösterdiği alanlarla ilgili olarak gerektiğinde ihtiyaçları doğrultusunda diğer bakanlık, kurum ve kuruluşlarla iş birlikleri yapmaktadır.