Skip to main content
European Commission logo

Eurydice

EACEA National Policies Platform:Eurydice
Okul Öncesi ve Okul Eğitiminde Uluslararasılaşmanın Diğer Boyutları

Turkey

13.Hareketlilik ve Uluslararasılaşma

13.4Okul Öncesi ve Okul Eğitiminde Uluslararasılaşmanın Diğer Boyutları

Last update: 19 October 2021

Müfredat Geliştirmede Küresel ve Kültürlerarası Boyut

2012-2013 eğitim öğretim yılından itibaren uygulamaya giren 12 yıllık zorunlu eğitimin hedefi; ülkemizin ortalama eğitim düzeyini yükseltmek, dünyadaki çağdaşlarıyla rekabet edebilecek becerilerle donanmış bir kuşak yetiştirmek, 21 inci yüzyıl becerilerini geliştirmek ve öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini keşfetmelerini ve geliştirmelerini sağlayacak fırsat ve seçenekler oluşturmaktır. Bu amaçla güncellenen İlköğretim Kurumları (İlkokul ve Ortaokul) Haftalık Ders Çizelgesi’nde 17 zorunlu ve öğrencilerin kendi ilgi ve istekleri doğrultusunda seçecekleri 23 çeşit seçmeli derse yer verilmiştir. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 12.09.2018 tarihli ve  10 sayılı Kurul Kararı eki İlköğretim Kurumları (İlkokul ve Ortaokul) Haftalık Ders Çizelgesinin  Seçmeli Dersler  ve  Açıklamalar Bölümlerinde değişiklik yapılmıştır. Söz konusu çizelgede yer alan derslerin öğretim programları güncelleme çalışmaları tamamlanarak 2017- 2018 eğitim öğretim yılından itibaren uygulamaya başlanmıştır. Ayrıca seçmeli dersler arasında yer alan “Yaşayan Diller ve Lehçeler” dersi kapsamında; ortaokullarımızda Kurmanca, Zazaca, Adıgece (Latin),Adıgece (Kiril) Abazaca, Arnavutça,Lazca, Gürcüce ve Boşnakça vb. dersler okutulmaktadır. Güncellenen öğretim programlarında;

  • İşlevsel bilgilerin kazandırmak için konular arasında sadeleştirme, uluslararası ve ulusal belgelerde tanımlanmış olan temel beceri ve yetkinlikleri öğrencilere kazandırma ve öğrencilerin insanlığın ortak paydası olan evrensel değerler ile millî ve ahlaki değerlerimizi kazandırma amaçlanmıştır.

Ayrıca;                                                                            

  • Dersler ile günlük hayat bağlantısı güçlendirilmiş,
  • Temel becerilerin geliştirilmesine odaklanma sağlanmış,
  • Kazanımlar bilimsel ve toplumsal gelişmeler dikkate alınarak güncellenmiş,
  • Kazanımlar, bilişim teknolojilerinin öğretim uygulamaları ile bütünleştirilmesini sağlayacak şekilde düzenlenmiş,
  • Kazanımlar analitik düşünme becerileri ile 21. Yüzyıl becerilerini geliştirecek şekilde düzenlenmiş,
  • Kazanımlar ve içerik okuma, algılama ve uygulamayı kolaylaştıracak, aynı zamanda uygulayıcılara esneklik sağlayacak şekilde sadeleştirilmiştir.   (MEB TEGM)
  • Temel becerileri içerisine alan ve değerler eğitimine önem veren bir yaklaşım içerisinde sade ve yaşamla ilişkilendirilebilir olacak şekilde güncelllenmiş,
  • Türkiye yeterlilikler çerçevesinde yer alan anahtar yetkinlikler (Anadilde eğitim, Yabancı dillerde eğitim, Öğrenmeyi Öğrenme, Matematiksel yetkinlik ve bilim/teknolojideki yetkinlik, Dijital yetkinlik, Kültürel farkındalık ve ifade, Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlik, Girişimcilik ve inisiyatif alma) doğrultusunda güncelleme çalışmaları tamamlanmıştır.

Haftalık ders saatlerinin uygulanmasında esneklik sağlanarak, yabancı dil öğretiminin geliştirilmesini sağlamak amacıyla 5. sınıfta öğrencilere 18 saate kadar yabancı dil öğrenme imkânı getirilmiştir. Ayrıca yabancı dil öğretimi, 6287 sayılı Kanun öncesinde 4. sınıftan başlarken 2012- 2013 eğitim öğretim yılından itibaren yenilenen çizelge ile 2. sınıfa çekilmiştir.

Diğer taraftan, öğrencilerimizin İngilizce öğrenmelerinde dil bilgisi ağırlıklı öğretim değil, etkin dinleme ve konuşma becerilerinin de geliştirilmesini sağlamak amacıyla 2008 -2009 eğitim öğretim yılından itibaren tüm resmi ilköğretim kurumlarının 4-8. sınıflarında uygulanan DynEd İngilizce Dil Eğitim Sistemi kapsamında ortaöğretim 9-12. Sınıf öğrencilerinin de kullanımına sunulmuştur.

Ayrıca öğrencilerimize yazılı ve sözlü iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil öğretimine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda, gönüllü okullar tarafından ortaokul 5. sınıflarında yabancı dil ağırlıklı eğitim verilecek olup buna yönelik taslak öğretim programı ve alternatifli ders materyalleri hazırlanmış olup öğrenci ve öğretmenlerimizin kullanımına sunulmuştur.

MEB’in eğitim sistemine yönelik hedefleri Kalkınma Bakanlığınca hazırlanan Orta Vadeli Programda (2015-2017) yer almaktadır. Bu programda “Eğitim sisteminde, bireylerin kişilik ve kabiliyetlerini geliştiren, hayat boyu öğrenme yaklaşımı çerçevesinde işgücü piyasasıyla uyumunu güçlendiren, fırsat eşitliğine dayalı, kalite odaklı dönüşüm sürdürülecektir” (s.12) hedefi yer almaktadır. 

Paydaşlar ve Ağlar

Türkiye-Avrupa Birliği üyelik sürecinde eğitim ile ilgili hususlar 26 No’lu Eğitim ve Kültür Faslı çerçevesinde takip edilmektedir. 26 No’lu Eğitim ve Kültür Faslına ilişkin Tanıtıcı Tarama Toplantısı 26 Ekim 2005 tarihinde yapılmış Ayrıntılı Tarama Toplantısı ise 16 Kasım 2005 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Komisyon tarafından hazırlanan ve Konsey tarafından onaylanan Tarama Sonu Raporu çerçevesinde Türkiye’nin uyum düzeyi yeterli bulunmuştur. Türkiye, Müzakere Pozisyon Belgesi’ni 25 Mayıs 2006 tarihinde sunmuş olmasına rağmen fasıl müzakerelere açılamamıştır. Nitekim 2006 Yılından bu yana Avrupa Komisyonunca yayımlanan İlerleme Raporlarında genellikle Türkiye’nin  eğitim ve kültür alanında  orta düzeyde ilerlemiş olduğu belirtilmektedir.

Türkiye AB ile entegrasyonu güçlendiren Eğitim ve Kültür faslı kapsamındaki Birlik Programlarına katılım sağlamaktadır.  Ülkemizde Avrupa Birliği’nin eğitim ve gençlik programları 2004 yılından bu yana Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı (Türkiye Ulusal Ajansı) tarafından yürütülmektedir. Söz konusu programlar kapsamında, 2004 yılından bu yana 150 binden fazla proje başvurusu alınmış olup, bunlardan 31 binden fazlası için, 1.2 milyar Avro'nun üzerinde hibe tahsis edilmiştir. Türkiye Ulusal Ajansı bünyesinde yürütülen programların yanı sıra, Yürütme Ajansına başvurusu yapılan ağ ve network projeleri ile de öncelikle programa üye olan ülkeler olmak üzere müfredat geliştirmede Avrupa boyutunun güçlendirilmesine çalışılmaktadır. 

Milli Eğitim Bakanlığı, Avrupa Birliğinin eğitim ve öğretimdeki ortak hedefleri ile uyumlu şekilde, iş hayatının ihtiyaçları ile uyumlu, istihdama yönelik geçerli bir meslek edindirmeyi amaçlayan bir ortaöğretim ve yükseköğretim sisteminin hayata geçirilmesini hedeflemektedir. Bu yöndeki çalışmalarda hayat boyu öğrenim yaklaşımı göz önünde tutulmaktadır.  Özellikle temel eğitimde cinsiyet ve nitelik farklılıklarından kaynaklanan sorunları aşmak, hem erişimde hem de kaliteyi arttırmada en önemli koşul olan eğitime ayrılan kaynakları artırmak, temel eğitimde okullaşmayı %100 hedefine ulaştırırken ortaöğretimde okul terk oranlarını en aza indirecek önlemleri almak, Bakanlığımızın AB hedefleriyle uyumlu öncelikleridir. “Ulusal Meslek Standartları”nın oluşturulmasına yönelik çalışmalar da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile birlikte yürütülmüş ve bu çerçevede 5544 sayılı Meslekî Yeterlikler Kurumu Kanunu 2006 yılında TBMM’de kabul edilerek yürürlüğe konulmuş ve kurumsallaşma süreci başlatılmıştır (MEB 2010 Bütçe Raporu).

2015 yılı sonunda yayımlanan yönetmelikler çerçevesinde ulusal meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin hazırlanması ve ulusal yeterlilikler dâhilinde Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından belgelendirme kuruluşlarının başvurularının incelenmesi, değerlendirilmesi; kuruluşların denetlenmesi, yetkilendirilmesi, izlenmesi ile sınav, ölçme ve değerlendirme işlemleri, Meslekî Yeterlilik Kurumu sorumluluğundadır. MYK bu doğrultuda, yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları aracılığıyla MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi düzenlemektedir  (MYK).

Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) sorumluluğunda geliştirilen Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ), Avrupa düzeyinde eğitim ve yeterlilik sistemlerinin karşılaştırılmasında kullanılan Avrupa Yeterlilikler Çerçevesine (AYÇ) referanslanmıştır. Böylece, vatandaşlarımızın Avrupa düzeyindeki eğitim ve istihdam fırsatlarına erişimi kolaylaşacak ve artacaktır (MYK).

TYÇ’nin, 2015 yılında Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle referanslama çalışmaları başlatılmıştır. Çalışmalar, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Yükseköğretim Kurulu başta olmak üzere bakanlıklar, kamu kurumları, meslek kuruluşları, işçi ve işveren sendikaları, öğrenci konseyleri ve sivil toplum kuruluşlarıyla aktif iş birliği ve iletişim içerisinde yürütülmüştür. Bir başka ifadeyle, TYÇ’nin AYÇ ile uyumluluğunu gösteren Türkiye Referanslama Raporu, AYÇ Ulusal Koordinasyon Noktası olan MYK tarafından 2016 yılı sonunda Avrupa Komisyonuna iletilmiştir. Türkiye Referanslama Raporu, 29 Mart 2017’de Brüksel’de gerçekleştirilen toplantıda ise AYÇ Danışma Grubuna sunulmuş ve müzakere edilmiştir. Türkiye Referanslama Raporu, AYÇ Danışma Grubu tarafından açık, şeffaf ve güvenilir bir çalışma olarak değerlendirilmiş ve müzakereler sonucunda TYÇ’nin AYÇ’ye referanslandığına karar verilmiştir (MYK).

Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde Avrupa Yeterlilik Çerçevesi ile uyumlu Mesleki ve Teknik Eğitimde Kredi Transfer Sistemi (MKTS) kapsamında 2013-2014 eğitim öğretim yılından itibaren öğretimini başarı ile tamamlayan her öğrenciye diploması ile birlikte EUROPASS sertifika eki ve aldıkları ve başardıkları ders, modül ve kredilerini gösteren belge düzenlenmektedir. Halihazırda, Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde 54 alan, 200 dalda eğitim öğretim yapılmaktadır (MEB, Mesleki ve Teknik Eğitim Gn. Md.).