Türkiye HBÖ Faaliyet Merkezleri, Programlar ve Veri Tabanı 

Türkiye’de yerel gereksinimler dikkate alınarak TTKB tarafından onaylanmış çerçeve öğretim programları ve Resmî Gazete’de yayımlanmış ulusal meslek standartları ile uyumlu olacak şekilde yetişkinlere yönelik okuma yazma, genel ve mesleki eğitim kursları gerçekleştirilmekte; kursları başarı ile tamamlayanlara sertifika veya belgeler verilmektedir.

Yaygın eğitim programları üç temel kategoride yapılandırılmıştır:

Okuma Yazma Kursları; vatandaşları okuma-yazma öğrenmeye veya ilkokul düzeyinde öğrenim yapmaya teşvik etmek üzere; 2841 sayılı “Zorunlu İlköğrenim Çağı Dışında Kalmış Okuma-Yazma Bilmeyen Vatandaşların, Okur-Yazar Duruma Getirilmesi Veya Bunlara İlkokul Düzeyinde Eğitim Öğretim Yaptırılması Hakkında Kanun” çıkartılmıştır. Bu Kanun’un amacı; zorunlu ilköğrenim çağı dışında kalmış okuma ve yazmayı bilmeyen veya çok az bilen bütün vatandaşların, Türk Millî Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak, Devletin gözetim ve denetimi altında okuma ve yazma öğrenmelerini veya ilkokul düzeyinde öğrenim yapmalarını sağlamaktır. Okuma-yazma kurslarına katılanlara yönelik yerel yönetimler tarafından teşvik edici tedbirler alınır (Zorunlu İlköğrenim Çağı Dışında Kalmış Okuma-Yazma Bilmeyen Vatandaşların, Okur-Yazar Duruma Getirilmesi Veya Bunlara İlkokul Düzeyinde Eğitim Öğretim Yaptırılması Hakkında Kanun Madde 8). Okuma-yazma kursları ücretsizdir ve kurs sonunda okur-yazarlık belgesi verilmektedir. Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği md. 45 hükümlerine göre okuma-yazma kurslarında kursiyer sayısı dikkate alınmamakta, gerekli olması durumunda bir kişiye bile kurs açılmaktadır. 

Genel kurslar; sağlık, aile hayatı, anne çocuk eğitim programları, yurttaşlık eğitim programları, kendini geliştirme programları, sosyal ve zirai alandaki ihtiyaç veya taleplere yönelik kurs programlarından oluşmaktadır. 

Mesleki kurslar; meslek edinme programları, temel beceri geliştirme programları ve teknoloji kullanımı programları gibi alan ve dalları kapsamaktadır. Meslekî programlar MEB tarafından ilgili kurum ve kuruluşlar ile iş birliği içerisinde geliştirilir ve uygulanır. Mesleki eğitim programlarının modüler yapıda, ulusal meslek standartları ve ulusal yeterliliklere uygun olarak geliştirilmektedir. 

Toplamda 72 alan altında 792’si genel, 2.650’si mesleki ve teknik olmak üzere toplam 3.442 kurs programı yayınlanmış ve Genel Müdürlüğe bağlı halk eğitimi merkezleri tarafından ücretsiz olarak sunulmaktadır. 2019 yılında; 162 yeni program hazırlandı, 51 kurs programı güncellendi ve 278 kurs programında düzeltme yapıldı.  

Ayrıca özel eğitim ihtiyacı olan kişilere yönelik meslekî ve teknik ile sosyal ve kültürel alanlarda bilgi ve beceri sahibi yapmak, onları hayata kazandırmak, üretken bireyler hâline getirmek amacıyla kurslar düzenlenir. Kursların düzenlenmesinde Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, yüksek öğretim kurumları ve ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılır. Özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için özel sınıf ve gruplar oluşturulabileceği gibi normal bireylerin katıldıkları kurslardan da faydalanmaları için gerekli önlem alınır. Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği md. 45 hükümlerine göre özel eğitim ihtiyacı olanlara yönelik düzenlenen kurslarında kursiyer sayısı dikkate alınmamakta, gerekli olması durumunda bir kişiye bile kurs açılmaktadır. 

Halk eğitimi merkezleri (HEM)

Türk Millî Eğitimi'nin genel amaçları ile yaygın eğitimin amaç ve fonksiyonlarını gerçekleştirmek için il ve ilçe merkezleri ile bucak ve köylere kadar hizmet götürebilen eğitim kurumlarıdır.

 Halk okuma odaları ile eş zamanlı olarak halka bilgi, beceri kazandırmak, davranış geliştirmek ve halkın toplumsal, kültürel ve ekonomik kalkınmasına eğitim yoluyla rehberlik eden hizmetler sunmuştur. Halk eğitimi merkezleri bu hizmetlerini halka ulaştırabilmek için sosyal ve kültürel kurslar ile mesleki ve genel bilgi kursları düzenleyen yaygın eğitim kurumlar olmuştur. 2018 yılında yayımlanan Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği" ile çalışma disiplinleri belirlenmiştir. 

HEM’leri; her yaşta, eğitim, gelir, sosyal statü ve kültür düzeyi farklı vatandaşlara ilgi, istek, yetenek ve beklentilerine yönelik; mesleki, sosyal, toplumsal, ekonomik, sportif ve kültürel alanlarda ücretsiz kurs düzenleyen, yetişkin eğitiminde en kolay erişim sağlanan eğitim kurumlarıdır. HEM okuma-yazma, genel ve meslekî kurslar ile tüm vatandaşlara eğitim hizmeti sunmaktadır.

HEM faaliyetlerini il, ilçe ve köyler başta olmak üzere eğitim odalarında, ceza ve ıslahevlerinde, rehabilitasyon gerektiren hastanelerde, gecekondu bölgelerinde, kamuya ve özel kuruluşlara ait işyerlerinde, örgün eğitim kurumlarına ait binalarda ve bunların dışında ihtiyaç duyulan diğer yerlerde gerçekleştirmektedir. Yaygın eğitim hizmetlerinden yararlanmak için belli yaş ve eğitim sınırı yoktur. Ancak uygulanacak programın özelliği gereği yaş ve eğitim seviyesi aranabilmektedir.

02.12.2016 tarihli ve 6764 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 3 üncü maddesinin (ç) bendine göre ‘‘05.06.1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre aday çırak, çırak, kalfa ve ustaların genel ve meslekî eğitimlerini sağlamak” görevi Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne verilerek Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği Taslağından mesleki eğitim merkezlerine ilişkin iş ve işlemlere yönelik düzenlemeler çıkarılmıştır.

Açık Öğretim Okulları

Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü bünyesinde yer alan, Açık Öğretim Daire Başkanlığına bağlı, uzaktan eğitim yöntemiyle eğitim hizmeti sunan 

1. Açık öğretim ortaokulu, 
2. Açık öğretim lisesi, 
3. Mesleki açık öğretim lisesi, 
4. Mesleki ve teknik açık öğretim okulu ve 
5. Açık öğretim imam hatip lisesi 

Açık Öğretim Ortaokulu

Açık Öğretim Ortaokulu; Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel ilkeleri doğrultusunda, gelişmiş iletişim araçlarını ve yeni teknolojileri kullanarak; ilköğretimini tamamlayamayan ve mecburi ilköğretim yaş sınırını aşan yetişkinlere; ilköğretimlerini tamamlayabilmelerine olanak tanıyarak toplumun eğitim ve kültür düzeyini yükseltmeyi, toplumun gelişmesine ve güçlenmesine ortam hazırlamayı amaç edinmiş öğretim kurumudur. 

Açık Öğretim Ortaokulu; Kasım 2011´e kadar Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmet verirken 11.11.2011 tarihli Bakanlık hizmet birimlerinin alt birimleri ve görevleri hakkındaki Makam Oluru ile kurulan HBÖGM bünyesinde bulunan Açık Öğretim Daire Başkanlığı´na bağlanmıştır. 21.07.2012 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı Açık İlköğretim Okulu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile adı "Açık Öğretim Ortaokulu" olarak değişmiştir. Açık öğretim ortaokulu öğrencilerinin kayıt işlemleri ve veri girişleri 2012/45 sayılı Genelge ile halk eğitimi merkezlerine devredilmiştir. 20.09.2010 tarihinde yayınlanan 56 sayılı Genelge ile de Açık İlköğretim Okulu öğrencilerinin kayıt işlemleri ve veri girişleri örgün eğitimde olduğu gibi adrese dayalı nüfus sistemi üzerinden yapılmaya başlanmıştır. Açık öğretim okulları 22.09.2001 tarihli ve 24561 sayılı Resmî Gazete de yayınlanan Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Ortaokulu Yönetmeliğinde (Değişik: RG-21.07.2012-28360) belirtilen usul esaslara göre iş ve işlemler yürütülmektedir.

 http://aio.meb.gov.tradresinden okulun web sayfasına erişim sağlanabilmektedir.     

Açık Öğretim Ortaokulunda; 6, 7 ve 8. sınıfla birlikte 4+4+4 eğitim sistemine geçilmesiyle 5. sınıf için öğrenci kabulü yapılmaktadır. 

Örgün eğitim yaş sınırını geçen öğrenciler için Açık İlköğretim Okulu Yönetmeliği´nde yapılan değişiklikle 2009-2010 öğretim yılından itibaren Açık İlköğretim Okulu´nu bitirme süresi üç yıldan bir yıla düşürülmüştür.

Açık Öğretim Ortaokuluna kayıt şartları şöyledir:

• Örgün eğitim kurumları için belirlenen 14 yaşından gün alanlar (Ancak; özel eğitime muhtaç, tutuklu hükümlü, çocuk eğitim evlerindekiler ve yurtdışı programlarına kayıt yaptırmak isteyen öğrencilerde yaş sınırı aranmaz. Yurtdışı programına kayıt yaptırıp, daha sonra Türkiye programına geçmek isteyenlerde mecburi öğrenim çağı dışına çıkmış olma şartı aranır),
• İlkokul mezunları ve 4. sınıfı bitirenler, 
• İlköğretim ya da ortaokullarının 5, 6, 7 veya 8. sınıfından ayrılanlar, 
• Ortaokuldan ayrılanlar veya ortaokulu dışardan bitirme sınavına başvurup mezun olamayanlar,
• Yetişkinler II. Kademe Eğitimi Başarı Belgesi olanlar,
• Yetiştirici ve Tamamlayıcı Temel Eğitim-B Kurs Belgesi olanlar, 
• Yurt dışında öğrenim görüp en az ilkokul 4. sınıfını bitirenler düzeyinde Denklik Belgesi olanlar.

Açık öğretim ortaokulundaki tüm derslerde, Türkçe’nin doğru ve güzel kullanılması temel hedeftir. Tutuklu, hükümlü ve bedensel engelli olduklarını belgelendirenler ile özel eğitim gerektirdiğini özel eğitim hizmetleri kurulundan alınacak belge ile belgelendirenlerde yaş sınırı aranmaz. Bir yıldan fazla süreli kamu göreviyle yurt dışında görevlendirilen anne, baba veya vasisiyle birlikte bulunduğunu belgelendiren öğrencilerde de yaş sınırı aranmaz. Sınavları da merkezi sistemle yapılmakta olup engelli ve diğer dezavantajlı öğrencileri kendi özel durumuna uygun ortam düzenlemesiyle sınava alınmaktadır. Öğrencilerle ilgili yürütülen kayıt kabul, sınavlar, sınıf geçme, mezuniyet, haberleşme gibi iş ve işlemlerin büyük bir bölümü internet üzerinden yapılmaktadır.

Ayrıca; 1999-2000 eğitim öğretim yılından itibaren; yurtdışı programları ve UNICEF iş birliğiyle de kızlar için açık ilköğretim okulu öğrenme merkezleri uygulamaları başlatılmıştır. 

Açık Öğretim Lisesi

Açık öğretim lisesi; 1992 yılında Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Başkanlığı bünyesinde kurulmuştur. Daha sonra 03.04.1998 tarihinde Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Başkanlığı ile Bilgi İşlem Genel Müdürlüğünün birleştirilmesiyle oluşturulan Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü bünyesinde eğitim öğretim hizmetine devam etmiştir. Kuruluşundan 19 yıl sonra açık öğretim lisesi diğer açık öğretim okullarıyla birlikte 14.09.2011 tarihli ve 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan HBÖGM bünyesinde oluşturulan Açık Öğretim Okulları Daire Başkanlığına bağlanmıştır.

Açık öğretim lisesi; ilköğretimi tamamlayan ancak orta öğretime devam etmeyenler ile orta öğretimden ayrılan, mezun olan ve yükseköğretimden ayrılan veya mezun olanlara farklı alanlarda öğrenim görme fırsatı vererek eğitim öğretim imkânı sağlamayı, orta öğretim düzeyinde fırsat ve imkân eşitliğine, toplumun kültür düzeyinin yükseltilmesine ve güçlendirilmesine katkı vermeyi, öğrencileri hayata ve yükseköğretime hazırlamayı amaçlamaktadır. 

Örgün genel orta öğretim programlarının uygulandığı açık öğretim lisesinde öğrencilerin istemesi ve fizikî mekânın sağlanması durumunda, bazı derslerin kurs niteliğinde yüz yüze öğretiminin yapılmasına imkân sunulmaktadır. Bu okulda okumak isteyen ortaokul diploması olan öğrenciler için yaş sınırı olmadığı gibi öğrenim süresi de sınırsızdır.

Ders geçme ve kredi sistemi ile öğretim veren açık öğretim lisesinde öğrenci kayıtlarından başlayarak, ders programlarına, ders materyallerine kadar birçok hizmet gelişmiş kitle iletişim araçları ve yeni teknolojileri kullanarak öğrencilere sunulmaktadır.

Türkiye Noterler Birliği ile imzalanan protokol ile açık öğretim okullarından mezun öğrenciler mezuniyet ve diploma bilgilerinin teyitleri, noterlerin kullandığı Noterler Bilgi Sistemi ile Açık Öğretim Okulları Bilgi Yönetim Sistemi arasında kurulan web servisiyle yapılabilmektedir. Ayrıca öğrenciler e-Devlet uygulamalarıyla pek çok bilgiye doğrudan ulaşabilmektedir.

Açık öğretim lisesinde sınavlar merkezî sistemle yapılmakta olup, engelli, tutuklu ve hükümlüler kendi şartlarına uygun düzenlenen ortamlarda sınava girmektedir. Ayrıca yurt dışından kayıt yaptıran öğrenciler için de 18 ülkede 32 merkezde sınav yapılmaktadır.

14.12.2005 tarihli ve 26023 sayılı Resmî Gazete, Ocak 2006/2580 sayılı Tebliğler Dergisinde (değişiklik RG Temmuz 2011/2646) yayınlanan Açık Öğretim Lisesi Yönetmeliği” usul ve esaslarına göre çalışmalarını sürdüren açık öğretim lisesi, program içeriği bakımından örgün eğitimdeki genel liselerin program içerikleriyle aynı olmasına karşın, yapısı ve işleyişi bakımından diğer örgün eğitim kurumlarından farklı, kendine özgü ve merkezi nitelikli bir modeldir. AOL adresinden okulun web sayfasına erişim sağlanabilmektedir.

Mesleki Açık Öğretim Lisesi

Mesleki Açık Öğretim Lisesi 02.02.2006 tarihli ve 1461 sayılı Bakanlık makamının onayı ile Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmuştur. Ancak öncesinde 1995 yılından 2006 tarihine kadar açık öğretim lisesi içinde mesleki orta öğretim programı düzeyinde öğretim vermiştir. 

Açık öğretim lisesi bünyesinde mevcut olan mesleki orta öğretim programlarının daha etkin bir şekilde uygulanabilmesi, yüz yüze eğitim, staj çalışmaları gibi ihtiyaçlar ile bilimsel ve teknolojik gelişmelerin işe entegre edilme çabaları mesleki açık öğretim lisesinin kuruluşunu zorunlu hâle getirmiştir. Söz konusu zorunluluk üzerine hazırlanan 24.12.2005 tarihli ve 26033 sayılı, Resmî Gazete´de yayımlanan Mesleki Açık Öğretim Lisesi Yönetmeliğinin yayımlanmasıyla okulun kuruluş hükümleri de yasal zemine oturtulmuştur.

Mesleki açık öğretim lisesi de diğer açık öğretim okullarıyla birlikte 14.09.2011 tarihli ve 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan HBÖGM’ne devrolmuştur ve eğitim öğretim hizmetlerine burada devam etmektedir. 

Mesleki açık öğretim lisesinin amacı; ilköğrenimini tamamlayan, ancak orta öğretime devam edemeyenler ile orta öğretimden ayrılan, mezun olan ve yükseköğretimden ayrılan veya mezun olanlara farklı alanlarda öğrenim görme fırsatı vererek eğitim öğretim imkânı sağlamaktır. Beraberinde öğrencileri hayata ve yükseköğrenime hazırlamayı, toplumun kültür düzeyinin yükseltilmesini, orta öğretim düzeyinde fırsat ve imkân eşitliğinin sağlanmasını da alt amaç olarak görmektedir.

Mesleki açık öğretim lisesi; program içeriği bakımından örgün eğitimdeki meslek liselerinin program içerikleriyle aynı olmasına rağmen, yapısı ve işleyişi bakımından diğer örgün eğitim kurumlarından daha özgün özelliklere sahiptir. Okulda ders geçme ve kredi sistemine göre öğretim yapılmaktadır. 2006 yılında tüm okulların 4 yıla çıkarılmasıyla birlikte Mesleki Açık Öğretim Lisesi de 4 yıla çıkarılmış ve Yönetmeliğinde konuyla ilgili düzenleme yapılmıştır. Mesleki açık öğretim lisesinde okutulan ortak ve seçmeli dersler Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca örgün öğretime paralel olarak belirlenmiştir. Dersler uzaktan eğitim teknolojileriyle öğrencilere sunulurken meslek dersleri eğitimi ise yüz yüze örgün eğitim okullarında yapılmaktadır. 

http://maol.meb.gov.tradresinden okulun web sayfasına erişim sağlanabilmektedir. Mesleki Açık Öğretim Lisesi 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nun 26’ncı ve 27’nci maddeleri uyarınca, ilköğretimini tamamlamış her öğrenciye ilgi, istek ve yeteneklerine uygun orta öğretim imkânlarından yararlanma hakkı verilir.

Öğrenci kayıtlarında yaş sınırı aranmadığı gibi öğrenim süresi sınırsızdır.  Mesleki açık öğretim lisesinde örgün imam hatip lisesi programları ile mesleki orta öğretim programları uygulanır.

Ölçme ve değerlendirme ise merkezî sistemle yapılmaktadır. Engelli ve dezavantajlı öğrencilere de şartlarına uygun sınav ortamı sağlanmaktadır.

8.4.3.4. Mesleki ve Teknik Açık Öğretim Okulu  

Mesleki ve teknik açık öğretim okulunun geçmişi 01.07.1974 tarihinde 420/14053 sayılı Makam oluru ile kurulan Mektupla Öğretim Okulu’na dayanmaktadır. Bu okul daha sonra 08.09.1983 tarihli ve 155 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile Mesleki ve Teknik Açık Öğretim Okulu’na dönüştürülmüştür.  Talim ve Terbiye Kurulu Kararını müteakiben 10.10.1983 tarih ve 2149 sayılı Tebliğler Dergisinde Mesleki ve Teknik Açık Öğretim Okulu Yönetmeliği yayınlanmıştır.

Adı geçen Yönetmeliğe dayandırılarak, bilimsel ve teknolojik gelişmeler, yüz yüze eğitimi ve staj çalışmaları ile bugüne kadarki uygulamalardan alınan geri bildirimler sonucunda Millî Eğitim Temel Kanunu genel amaçlarına ve bu Kanun ile Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunu temel ilkelerine uygun olarak en az ilkokulu bitiren yurttaşlara uzaktan öğretim veya gerektiğinde yüz yüze eğitim programlarını uygulayarak meslek kazandırmak ve bu yolla onları hayata hazırlamak amacıyla mesleki ve teknik açık öğretim okulu kurulmuştur 

Mesleki ve teknik açık öğretim okulu Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Başkanlığının bünyesinde hizmet verirken 03.04.1998 tarihli ve 4359 sayılı kanunla Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Başkanlığının Bilgi İşlem Genel Müdürlüğüyle birleşmesi sonucu Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün kurulmasıyla birlikte eğitim öğretim hizmetine burada devam etmiştir. Bugüne gelindiğinde mesleki ve teknik açık öğretim okulu 14.09.2011 tarihli ve 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan HBÖGM bünyesinde eğitim öğretim hizmetini sürdürmektedir. 

http://mtao.meb.gov.tradresinden okulun web sayfasına erişim sağlanabilir. Mesleki ve teknik açık öğretim okulunda meslek edinmek veya mesleğinde ilerlemek isteyen vatandaşlara uzaktan öğretim teknikleri ile meslek kursları ve sertifika programları açmak, eğitim sonunda sınavlarını yaparak başarılı olanlara bitirme veya yetki belgeleri de vermektedir.

8.4.3.5. Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi

Açık öğretim lisesi bünyesinde mesleki orta öğretim programı kapsamında imam hatip programları olarak1995 yılından 2006 yılına kadar öğretim yapılmıştır. Mesleki açık öğretim lisesinin kurulmasından sonra 02.02.2006’dan 22.03.2017 tarihine kadar da Mesleki Açık Öğretim Lisesi bünyesinde eğitim öğretim vermeye devam etmiştir.

Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi; 08.08.2016 tarihli ve 8442612 sayılı Bakanlık makamının onayından sonra kuruluş işlemlerini 22.03.2017 tarihinde tamamlayarak HBÖGM bünyesinde müstakil bir okul olarak kurulmuştur.

Açık öğretim imam hatip lisesi örgün eğitimdeki Anadolu imam hatip liselerinin program içerikleriyle aynıdır. Hâlen Mesleki Açık Öğretim Lisesi Yönetmeliğinde belirlenen esaslara göre iş ve işlemleri yürütülmekte olan okulda ders geçme ve kredi sistemi uygulanmaktadır. 

AOİHL adresinden okulun web sayfasına erişim sağlanabilir. Açık öğretim imam hatip lisesinde okutulan ortak ve seçmeli dersler Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nca örgün öğretime uygun olarak belirlenmektedir. Uzaktan eğitim ile alınan dersler; MEB Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden, İnternet ortamında, ders anlatım videoları, PDF ders kitapları ve ders materyalleri ile diğer dijital materyallerle desteklenmektedir. Meslek (alan) dersleri eğitimi ise; örgün Anadolu imam hatip liselerinde, hafta sonlarında veya okulların ders bitiminde yüz yüze eğitim şeklinde iki dönem olarak yapılmaktadır.  

Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğüne bağlı açık öğretim okullarında 2017 yılında sunulan hizmetlerin sayısal verileri;

Açık Öğretim Okulları 2019-2020 Yılı Sayısal Verileri

Kaynak: Veriler; Açık Öğretim Daire Başkanlığından alınmıştır.

Olgunlaşma enstitüleri

Olgunlaşma enstitüleri geleneksel Türk giyim ve el sanatları alanlarında araştırma, geliştirme, değerlendirme, arşivleme ve üretim çalışmaları yapan ve el sanatlarının yaşatılmasını sağlayan yaygın eğitim kurumlarıdır. Enstitüler kurulduğu günden bu yana her zaman bulunduğu bölgenin el sanatlarını yaşatan, giyim kültürüne öncülük eden ve sanatsal tasarıma dayalı ürünler hazırlayarak güncel kalmalarını sağlayan, geçmişle gelecek arasında köprü kuran, alanında yeterli bilgi ve beceriye sahip meslek elemanları-girişimci-liderler yetiştirmeyi ve bunun sürdürülebilirliğini sağlamayı misyon edinmiş eğitim kurumudur. Geleneksel Türk el sanatlarını kaliteli eğitim anlayışı ile ülkemizde ve dünyada yaşatmayı ve marka kılmayı vizyon edinerek geleceğe geçmişin izlerini taşıyan kültür kurumlarıdır.

Olgunlaşma enstitüleri sanatsal değerde üretimler yapabilen ve bu yeterlilikte ustalar yetiştiren bu yönüyle de diğer eğitim kurumlarından ayrılan eğitim kurumlarıdır. Enstitüler, en az ilkokul mezunu yetişkinlerin, mesleki bilgi ve becerilerini geliştirerek meslek sahibi olmalarına imkân sağlamaktadır.

Olgunlaşma enstitülerinin kurumsal misyon ve vizyonunu desteklemek amacıyla 1997-1998 eğitim öğretim yılından itibaren araştırma, tasarım, üretim ve tanıtım pazarlama bölümleri oluşturulmuştur. Böylece eğitim öğretim faaliyetlerini en üst kalitede gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir.

Olgunlaşma enstitülerinde; eğitim öğretim faaliyetleri üç grupta gerçekleştirilmektedir:

1. İki yıllık meslek liseleri denklik programları (Olgunlaşma Enstitüleri Çerçeve Programı). Bu programlara meslek lisesi terk, örgün genel lise ve açık öğretim lisesi kültür derslerini almış, almaya devam eden ya da mezunları katılabilir. Meslek liselerinin denklik dersleri bu program kapsamında verilmektedir. Alınan meslek lisesi denklik belgesiyle bu öğrencilere Millî Eğitim Müdürlükleri kanalıyla meslek lisesi diploması ve “işyeri açma belgesi” düzenlenir. 
2. Beceri kurs programları. Bu kurslar talebe göre açılır; 2, 3, 4 seviye programlar uygulanmaktadır. Beceri kurs programları; HBÖGM’nin web ortamında ilan ettiği programlar arasından, enstitü zümrelerinin seçtiği programlara göre açılmaktadır. Bu programlara ilköğretim mezunları katılabilir, ancak bazı bölümlere en az lise ya da meslek lisesi mezunları alınır.
3. Kurum ve kuruluş iş birliği ile yapılan kurs programlar. Protokol kapsamında enstitü binalarında ya da protokolde belirtilen ortamlarda enstitü öğretmenleri tarafından eğitimlerin yapıldığı programlardır.

Olgunlaşma enstitülerinin sayısı ilk kurulduğu 1945 yılından itibaren 2019 yılında 24’ye ulaşmıştır.

Mesleki eğitim merkezleri (MEM)

6764 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile; 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ve 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan değişiklikler sonucu Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğüne bağlı olan mesleki eğitim merkezleri zorunlu eğitim kapsamına alınarak Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlanmıştır.

Meslekî eğitim merkezleri TTKB tarafından onaylanmış olan 27 alan ve 42 dalda Çerçeve Öğretim Programları kapsamında ustalık eğitimlerini gerçekleştirmektedir. Eğitim süreleri 4 yıl olup, öğrenciler haftada en az bir en fazla iki gün okula teorik eğitim, haftada dört veya beş gün süreyle usta öğretici gözetiminde işyerlerinde beceri eğitimi görmektedirler. 

Eğitimi başarı ile tamamlayan öğrenciler kalfalık/ustalık belgesi almaktadırlar. Öğrenciler istemeleri halinde fark derslerini Mesleki Açık Okullardan tamamlamak şartıyla lise diploması alabilmektedirler. Ayrıca; geçici koruma altındaki yabancı uyruklu öğrenciler de mesleki eğitim merkezlerinde eğitim alabilmektedir. 

Eğitimi başarı ile tamamlayan öğrenciler kalfalık veya ustalık belgeleri almaktadırlar. Ustalık belgesi ile birlikte öğrencilere kendi işyerlerini açma hakkı sağlayan “işyeri açma belgesi” verilmektedir.

2019 yılı temmuz ayında alınan bu karar doğrultusunda, dört yıl boyunca MEM’lerde eğitim gören öğrenciler diploma alabilmek için fark derslerini açık öğretim veya yüz yüze eğitim yoluyla aldıktan sonra lise diploması almaya hak kazanacaklardır.

Özel öğretim kurumları

5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa göre eğitim standartlarını karşılayan kurumlar alanda faaliyet göstermektedir. Kurumlar bakanlıkça onaylanmış programları uygulamaktadır (MEB, 2018)

Diğer birimler

MEB Yaygın Eğitim Kurumları Yönetmeliği’nin 26. Maddesine göre; HBÖGM ye bağlı kurumlar, özel ve kamu kurumlarıyla iş birliği içerisinde yâda protokol kapsamında eğitim öğretim standartlarını karşılayan her yerde kurs düzenleyebilmektedir (HBÖGM, 2018).

e-Yaygın sistemi

-Yaygın Sistemi; Genel Müdürlüğe bağlı halk eğitimi merkezleri ve olgunlaşma enstitüleri ile iş birliği yaptığı tüm kurum/kuruluşların kurs, seminer ve diğer tüm faaliyetlerine ait iş ve işlemlerin takip edilebildiği otomasyon sistemidir. Yazılımı Bilgi İşlem Daire Başkanlığı tarafından geliştirilmiş, yönetimi Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından sağlanmaktadır. Sistem hem mevzuata uygunluk hem bilişim altyapısı hem de kullanıcılardan gelen taleplere göre sürekli güncellenen dinamik bir yapıya sahiptir. (2019 HBÖGM faaliyet raporu).

Hayat Boyu Öğrenme İnternet Sayfası

Ülkemizdeki öğrenme ve istihdam fırsatlarına tek merkezden ulaşılabilmesini amaçlar. Bireyler internet üzerinden www.hayatboyuogrenme.gov.tr adresinde yetişkin eğitimi kursları hakkında yer, zaman bilgilerini görebilmekte, kurslara ön kayıt yaptırabilmektedir. Kayıt işlemlerinin vatandaş tarafından yapılması sayesinde eğitimden faydalanmak için yapılan bürokratik işlemler azalmakta, süreçler hızlanmaktadır Hayat Boyu Öğrenme Web Portalı’nın yazılımı Bilgi İşlem Daire Başkanlığınca, yönetimi ise Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından sürdürülmektedir. (HBÖGM, 2019 faaliyet raporu).

Temel Becerilerde Başarıyı Artırma Hizmeti

Türkiye, kamu ve özel yaygın eğitim kurumları ağıyla her yaştaki ve her coğrafi yerleşim birimindeki vatandaşlarına ulaşmayı hedeflemektedir. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı yaygın eğitim kurumlarına coğrafi yayılma açısından bakıldığında Halk Eğitimi Merkezlerinin (HEM) tüm bölge, il ve ilçelere dağıldığı ve her ilçede en az bir HEM olduğu görülmektedir. Açık Öğretim Ortaokulu, Açık Öğretim Lisesi, Mesleki Açık Öğretim Lisesi, Mesleki ve Teknik Açık Öğretim Okulu ve Açık İmam Hatip Lisesi aracılığı ile   eğitim hizmetleri sunulmaktadır. Yaygın eğitim alanında ayrıca birçok özel öğretim kuruluşu da ülke genelinde hizmet vermektedir.

Yetişkin vatandaşları okuma-yazma öğrenmeye veya ilkokul düzeyinde öğrenim yapmaya teşvik etmek üzere; 2841 sayılı “Zorunlu İlköğrenim Çağı Dışında Kalmış Okuma-Yazma Bilmeyen Vatandaşların, Okur-Yazar Duruma Getirilmesi Veya Bunlara İlkokul Düzeyinde Eğitim Öğretim Yaptırılması Hakkında Kanun” çıkartılmıştır. Bu Kanun’un amacı; zorunlu ilköğrenim çağı dışında kalmış okuma ve yazmayı bilmeyen veya çok az bilen bütün vatandaşların, Türk Millî Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak, Devletin gözetim ve denetimi altında okuma ve yazma öğrenmelerini veya ilkokul düzeyinde öğrenim yapmalarını sağlamaktır.

Okuma-yazma kurslarına katılanlar için özel idareler veya belediyelerce, teşvik edici tedbirler alınır (Zorunlu İlköğrenim Çağı Dışında Kalmış Okuma-Yazma Bilmeyen Vatandaşların, Okur-Yazar Duruma Getirilmesi Veya Bunlara İlkokul Düzeyinde Eğitim Öğretim Yaptırılması Hakkında Kanun Madde 8). Engelli kişileri meslekî ve teknik ile sosyal ve kültürel alanda bilgi ve beceri sahibi yapmak, onları hayata kazandırmak, üretken bireyler hâline getirmek amacıyla kurslar düzenlenir. Kursların düzenlenmesinde Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, yüksek öğretim kurumları ve ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılır. Engelliler için özel sınıf ve gruplar oluşturulabileceği gibi normal bireylerin katıldıkları kurslardan da faydalanmaları için gerekli önlem alınır (MEB Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği Madde 9).

Okuma yazma kursları iki kademeli olarak düzenlenmektedir. Yetişkinler I. Kademe Okuma-Yazma Öğretimi Programı yürürlükten kaldırılarak, 26.02.2018 tarihinde Yoğunlaştırılmış Temel Düzey Okuma Yazma Programı yürürlüğe konmuştur. Yoğunlaştırılmış Temel Düzey Okuma Yazma Kurs Programı 80-120 saat, II. kademesi 180 saat olmak üzere halk eğitimi merkezleri tarafından sunulmaktadır (HBÖGM, 2018). 

Okuryazarlık seferberliği kapsamında Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğüne bağlı Halk Eğitim Merkezlerinde 2018 yılında açılan 74.054 okuma-yazma kurslarında toplam 763.129 kişi katılmış olup kursları başarı ile tamamlayan 406.495 kişi okur-yazarlık belgesi almaya hak kazanmıştır (HBÖGM,2018). 

Yetişkinlik Boyunca Onaylı Bir Diploma Hizmeti

Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü bünyesinde yer alan, Açık Öğretim Daire Başkanlığına bağlı, uzaktan eğitim yöntemiyle eğitim hizmeti sunan açık öğretim ortaokulu, açık öğretim lisesi, mesleki açık öğretim lisesi, mesleki ve teknik açık öğretim okulu ve açık öğretim imam hatip lisesi Millî eğitimin ilke ve amaçları doğrultusunda aşağıda belirtilen görevleri yürütür: Açık öğretim okulları, çeşitli nedenlerle öğrenimlerini tamamlayamamış, örgün eğitim çağı dışına çıkmış vatandaşlarımız ile zorunlu ortaöğretim çağında olup öğrenimlerini okullarımızda devam ettirmek isteyen bireylere; gelişmiş kitle iletişim araçları ve uzaktan eğitim teknolojileri kullanarak, ilköğretim ve ortaöğretim öğrenimi görme fırsatı sunar, onları üst öğrenime hazırlar, bu kurumlarda eğitim alanlar belirli bir kredi limitini aldıktan sonra diploma almaya hak kazanırlar.

İş Piyasasına Geçişi Hedefleyen Hizmet

Yetişkin eğitimine yönelik programlara ilişkin temel ilke ve esaslar Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği ve Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Mesleki ve teknik ortaöğretim okulları ile yaygın mesleki ve teknik eğitim kurumlarında, yerel gereksinimlere ve ulusal meslek standartlarına uygun olarak mesleki ve teknik eğitim alanında sertifika ve belgeye götüren her tür kurs açılabilir. Kısa süreli programlara dayalı eğitim etkinlikleri yoluyla herkese, yer ve zamana bağlı olmaksızın her fırsatta kurslar düzenlenebilir.

Mesleki eğitim programları, iş piyasası ihtiyaç analizleri, ulusal meslek standartları, ulusal yeterlikler uluslararası standartlar ve sınıflamalar, teknolojik ve ekonomik gelişmeler ile uygulamadan alınan dönütler doğrultusunda kazanımlara dayalı ve modüler yapıda sektör, ilgili sivil toplum kuruluşları, üniversite ve alan uzmanları tarafından ortaklaşa hazırlanmakta ve güncellenmektedir. Söz konusu programlar, ulusal ve uluslararası karşılaştırılabilir olmasının sağlanması amacıyla ISCED F, ISCO 08 ve FOED gibi sınıflamalar dikkate alınarak geniş tabanlı alana ve dala yönelik kazanımların verilmesini sağlayacak şekilde geliştirilmektedir. Modül; bir meslek alanının öğretim programında kendi içinde bir bütün, tek başına öğretilebilir/öğrenilebilir içeriğe sahip olan, kendi alanındaki diğer modüllerle bütünleşerek daha geniş mesleki işlevler grubu oluşturma özelliği gösteren, gerektiğinde bir sertifika ile belgelendirilerek istihdam yeterliliği kazandıran program birimidir.

Geniş tabanlı ve modüler yapıda düzenlenen programlarla örgün ve yaygın mesleki ve teknik eğitim gören ve aynı mesleki bilgi, beceri, tutum ve davranışları kazanan kişilere eş değer sertifika veya eş değer meslek sertifikası verilir. Program bütünlüğü ve devamlılığı içinde sertifika, belge ve diplomaya götüren programlarda yatay ve dikey geçişlere olanak sağlanır. Yatay ve dikey geçişlere ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça belirlenir (Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği). Mesleki ve teknik orta öğretim ve mesleki eğitim merkezi programları ile Bakanlığın ilgili birimlerince hazırlanır. Kurumlarda, mesleki ve teknik eğitimi geliştirmek amacıyla yurt içi ve yurt dışı projeler çerçevesinde hazırlanan özel programlar uygulanabilir. Bu programların uygulaması ile ilgili esaslar projelerde yer alır. Proje süresi sona eren programların devamına, yaygınlaştırılmasına veya sona erdirilmesine Bakanlıkça karar verilir

Mesleki ve teknik ortaöğretimde, Bakanlığın ilgili birimlerince hazırlanan ve Bakanlıkça uygun görülen haftalık ders çizelgeleri ve çerçeve öğretim programları uygulanır.

Ülkemizde mesleki eğitim merkezi programının amacı; zorunlu eğitim çağında olan öğrenciler ile 18 yaş üstü yetişkinlere temel meslek eğitimi vermek ve bunları sektörün talebine uygun işe hazırlamaktır.

64. ve 65. Hükûmet Programları gereğince çıraklık eğitiminin zorunlu eğitim kapsamına alınması amacıyla; 02/12/2016 tarihli ve 6764 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ve 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de değişiklik yapılması ile mesleki eğitim merkezleri Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlanmıştır.

Yapılan düzenlemeyle çıraklık eğitimi örgün eğitim kapsamına alınmış ve bu sayede ekonomimizin temel yapı taşı olan küçük esnaf ve sanatkârların çırak ihtiyacının karşılanması ve çırak öğrencilerimizin ahilik kültüründen gelen usta çırak ilişkisiyle meslekleri yerinde öğrenmelerinin sağlanması amaçlanmıştır. Düzenlemeyle çırak öğrenciler, çıraklık eğitimi sonunda ustalık belgesi alarak kendi işlerini kurabilecek, ayrıca fark derslerini tamamlayarak meslek lisesi diploması alabilecektir. Ayrıca sekizinci sınıf öğrencileri ortaöğretime geçişte istemeleri halinde mesleki eğitim merkezlerini tercih edebileceklerdir. Mesleki Eğitim Merkezlerinde 11. Sınıfın yapılacak olan beceri sınavlarında başarılı olanlara kalfalık belgesi, 12. sınıfın sonunda yapılacak beceri sınavlarında başarılı olanlara ise ustalık belgesi verilmektedir.

Mesleki Eğitim Merkezi öğrencileri teorik eğitimlerini haftada en az bir en fazla 2 gün eğitim merkezi veya işletmelerce temin edilen eğitim yerlerinde, beceri eğitimlerini ise haftada 4 veya 5 gün süreyle usta öğretici gözetiminde işyerlerinde görmektedirler. Kalfa veya usta öğrencilerin teorik ve pratik eğitimleri, birbirini tamamlayacak şekilde plânlanır ve yürütülür.

(Usta Öğreticilik Eğitimi): Ustalık yeterliğini kazanmış; aday çırak, çırak, kalfa ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin işyerindeki eğitiminden sorumlu; mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kişiye "Usta öğretici" denilmektedir. Ustalık yeterliğini kazanmış olanlara Bakanlıkça açılacak iş pedagojisi kurslarını başarıyla tamamladıkları takdirde kendilerine usta öğreticilik belgesi verilir. (3308 sayılı MEK)

Usta öğreticilik eğitimi görmeyen işyeri sahibi veya ustaların yanlarında veya işyerlerinde çırak çalıştırmaları mümkün değildir. Usta öğretici kurslarında uygulanan “İş Pedagojisi Kurs Programı” 40 saat sürelidir.

Liberal (Popüler) Yetişkin Eğitim Hizmeti

Türkiye’de yetişkin eğitimi faaliyetleri kamu kurumları, özel öğretim kurumları, sivil toplum kuruluşları ve sendikalar tarafından gerçekleştirilmektedir. MEB tarafından yürütülen faaliyetler Halk Eğitimi Merkezleri (HEM), Mesleki Eğitim Merkezleri (MEM), Olgunlaşma Enstitüleri ve Açık Öğretim Okulları aracılığıyla gerçekleştirilmektedir (HBÖGM, 2017 yılı faaliyet raporu). Ayrıca diğer kamu kurumları, STK’lar ve özel kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen hizmet içi eğitim faaliyetleri dışındaki her türlü eğitim ve öğretim hizmetlerinde Devlet adına gözetim ve denetim yapma görevi, T.C. Anayasası ile Millî Eğitim Bakanlığına verilmiştir. Bu kapsamda hizmet içi eğitim dışındaki tüm eğitim etkinliklerinde MEB’e bağlı kurumlar ile iş birliği yapılarak gerçekleştirilmektedir (2007/17 sayılı Başbakanlık Genelgesi). Bu eğitim faaliyetleri ulusal ve uluslararası mesleki eğitim standartlarına uygun olarak yapılmaktadır. Liberal yetişkin eğitim hizmetleri bu kurum ve kuruluşlarca sürdürülen projeler kanalıyla da gerçekleştirilmektedir. Bu projeler şu şekildedir:

Ulusal Kaynaklılar

1. Anadolu Mektebi Yazar Okumaları Projesi.
2. Beni Hafife Alma Dijital Eğitim Platformu Projesi.
3. Girişimcilikte Önce Kadın Projesi.
4. Dijital Benim İşim Projesi.
5. Hayat Boyu Öğrenme İçin Uzaktan Eğitim Projesi.
6. Okullar Hayat Olsun Projesi
7. Olgunlaşma Enstitülerinin Kurumsal Kapasitelerinin Geliştirilmesi Projesi.
8. Puşide Projesi.
9. Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitimi Projesi.

Uluslararası Kaynaklı Projeler

1. Daha İyi Yaşam İçin Erişilme Zor Olan Yetişkinlerin Dijital Becerilerinin Geliştirilmesi.
2. EPALE-3 Electronic Platform for Adult Learning in Europe Avrupa Yetişkin Öğrenimi Elektronik Platformu.
3. Avrupa Yetişkin Öğrenimi Gündemi 4 Projesi.
4. Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PİKTES).
5. BILSY Eğitim Programı (Türkiye’de Suriyeli Mültecilere ve Ev Sahibi Topluluklara Yönelik Eğitim Programı).
6. ELITE (Enhancing Learning, Innovative Teaching, Education Environement) Öğrenmenin Geliştirilmesi, Yenilikçi Öğretim, Eğitim Ortamı Projesi.
7. QUDRA (Suriye ve Irak Krizine Karşılık Vermek Amacıyla Suriyeli Mülteciler, Ev Sahibi Topluluklar ve Yerinden Edilmiş Kişilerin Dayanıklılıklarının Güçlendirilmesi Programı.
8. Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler İçin Kaliteli Eğitim ve Geçim Kaynakları Desteği Projesi.
9. Türkiye Suriye Krizi Müdahale ve Dayanıklılık Projesi (TRP- Yetişkinler İçin Türkçe Dil Eğitimi Projesi).
10. Örgün Eğitim Dışında Kalmış Geçici Koruma Altındaki Suriyeli Mültecilere Yönelik Hızlandırılmış Telafi Eğitimi Projesi (HEP).
11. Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler ve Ev Sahibi Toplum İçin Ekonomik Fırsatların Desteklenmesi Projesi (Promoting Employment Project / PEP).
12. Geçici Koruma Altındaki Suriyelilerin Türkçe Dil Eğitimi Mesleki Eğitimlere Erişimlerinin Artırılması Projesi.

Erasmus+ Yetişkin Eğitimi kapsamında hibe desteği sağlanan faaliyetler:

Ana Eylem 1: Bireylerin Öğrenme Hareketliliği, Yetişkin Eğitimi Personel Öğrenme Hareketliliği

Yetişkin Eğitimi Personel Hareketliliği, her türlü öğretme ve öğrenmenin kalitesini artırmak amacıyla yetişkinlerin eğitiminden sorumlu personelin anahtar yetkinliklerini ve becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. 

1 yıldan 2 yıla kadar sürebilen Yetişkin Eğitimi Personel Hareketliliği projelerinde, ancak ülkemizdeki yetişkin eğitimi kurum ve kuruluşlarında görevli, yetişkinlerin eğitiminden sorumlu eğitimciler katılımcı olabilir.  Kurumlar, proje kapsamında aşağıdaki faaliyetlerden herhangi biri veya birkaçına yönelik olarak hibe desteği almak için başvuru yapabilir:

• Öğretme (ders verme) /eğitim görevlendirmeleri: Bu faaliyet, yetişkin eğitimi kurum/kuruluşlarının personeline yurtdışındaki bir ortak kurum/kuruluşta öğretim görevi yapmaya veya eğitim sunmaya izin vermektedir.
• Yurtdışındaki yapılandırılmış kurslar veya eğitim etkinlikleri: Bu faaliyetler, yetişkin eğitimi personelinin mesleki gelişimini desteklemektedir.
• İşbaşı eğitimi: Bu faaliyet, yetişkin eğitimi personelinin yurtdışında yetişkin eğitimi alanında faaliyet gösteren ilgili bir kurum/kuruluşta bir işbaşı eğitimi dönemi geçirmelerine için fırsat sağlamaktadır

Başvurular, mesleki olmayan yetişkin eğitimi alanında faaliyet yürüten ve tüzel kişiliğe sahip uygun katılımcı kuruluşlar tek başına veya mesleki olmayan yetişkin eğitimi kuruluşlarından oluşan ulusal bir hareketlilik konsorsiyumunun koordinatörü olarak hareket eden bir yetişkin eğitimi kuruluşu tarafından yapılır.  Bireyler, hareketlilik projelerine katılmak için doğrudan hibe başvurusu yapamazlar.

Bir katılımcı kuruluş aşağıdakilerden biri olabilir:

• Mesleki olmayan yetişkin eğitimi alanında faaliyet gösteren herhangi bir kamu kuruluşu veya özel kuruluş, (Yetişkin Eğitim Kuruluşu olarak tanımlanmaktadır)
• İşgücü piyasasında veya eğitim, öğretim ve gençlik alanlarında faaliyet gösteren herhangi bir kamu kuruluşu veya özel kuruluş,

Hareketlilik projesinde yer alan katılımcı kuruluşlar şu rol ve görevleri üstlenirler:

• Gönderen kuruluş: Yetişkin eğitimi alanında aktif personel veya profesyonellerin seçimi ve yurt dışına gönderilmesinden sorumludur.
• Ev sahibi kuruluş: Yurt dışından gelen yetişkin eğitimi personelini kabul etmek, onlara bir faaliyet programı önermek veya onların sunacakları bir eğitim faaliyetinden istifade etmekten sorumludur. Ev sahibi kuruluş aşağıdakilerden birisi olabilir:
• Kurs düzenleyicisi (yapılandırılmış bir kurs veya eğitim faaliyetine katılması durumunda)
• Ortak veya yetişkin eğitimi alanında çalışan herhangi bir ilgili kuruluş (örn. iş başı eğitimi veya öğretim görevlendirmesi faaliyetlerinde). Bu durumda gönderen kuruluş katılımcılarla yurt dışında geçirilecek sürecin hedefleri konusunda hemfikir olmalı ve faaliyet başlangıcından önce bütün tarafların hak ve yükümlülükleri belirlenmelidir.
• Konsorsiyum koordinatörü:Yurtdışındaki faaliyetlere yetişkin eğitimi personelini göndermek isteyen ortak kuruluşlardan oluşan bir ulusal konsorsiyumu yürütmekten sorumludur. Konsorsiyumun koordinatörü aynı zamanda bir gönderen kuruluş rolünü de yürütebilir.

Projeye sağlanan hibe destekleri şunlardır:

• Kurumsal destek
• Seyahat giderleri
• Bireysel destek
• Kurs ücreter
• Özel ihtiyaç desteği
• İstisnai maliyetler

Ana Eylem 2: Yenilik ve İyi Uygulama Değişimi İçin İş birliği, Yetişkin Eğitimi İçin Stratejik Ortaklıklar

Kurumsal, yerel/bölgesel, ulusal veya ululararası düzeyde yenilikçi uygulamaların geliştirilmesi, transfer edilmesi ve/veya uygulanması amacıyla, program üyesi ülkelerdeki kurum/kuruluşlar arasındaki stratejik iş birliği ve ortaklık projelerini kapsamaktadır. 

2016 yılı başvuru döneminden itibaren geçerli olmak üzere Stratejik Ortaklıklar projelerinde Yenilik Geliştirme (Development of Innovation) ve İyi Uygulamaların Değişimi (Exchange of Good Practices) olmak üzere iki farklı proje türü için ayrı ayrı bütçe tahsisi söz konusudur. Dolayısıyla her iki proje grubu kendi içinde değerlendirmeye tabi tutur. Yetişkin Eğitimi İçin Stratejik Ortaklıklar kapsamındaki ulusal bütçenin %80’i ‘Yenilik Geliştirme’, %20’si ise ‘İyi Uygulamaların Değişimi’ projelerine ayrılmıştır. 

Program üyesi ülkelerde yer alan resmî ve özel kurum/kuruluşlar başvuru yapabilir. Türkiye bir Program Ülkesidir. Bir Stratejik Ortaklık (KA2) başvurusunda 3 farklı Program Ülkesinden en az 3 ortak olmalıdır.

Proje başvuru aşamasında ön görmek ve başvuru formunda beyan etmek şartı ile projede yer alan bireylerin, projenin amaçlarını gerçekleştirilmelerine katkı sağlayacak, proje ortağı ülkelerde eğitim ve öğretim faaliyetleri yapılabilir. Bu faaliyetlere projede yer alan kurumlarda çalışan ve proje amaçlarına uygun eğitim personeli, eğiticiler, öğretmenler ile projenin yetişkin öğrenicileri katılabilir.  Bu kapsamda gerçekleştirilecek faaliyetler aşağıdaki şartları sağlamalıdır;

a) Kısa dönem fiziksel hareketliliği (2 aydan daha az) sanal hareketlilik ile birleştiren karma hareketlilik 

b) Uzun dönemli eğitim/öğretim görevlendirmeleri (2 – 12 ay) 

c) Kısa dönemli ortak personel eğitimi etkinlikleri (5 gün – 2 ay)

 Projelere sağlanan hibe destekleri şunlardır:

• Proje Yönetimi ve Uygulaması
•  Ulusötesi Proje Toplantıları
• Fikri Çıktılar
• Çoğaltıcı Etkinlikler
• İstisnai Maliyet
• Özel İhtiyaç Desteği
• Opsiyonel Hibe Tahsisi