Erkenning van hoger onderwijsinstellingen

Enkel door de Vlaamse overheid erkende instellingen mogen in Vlaanderen de graad van bachelor, en master uitreiken. Ze bestaan uit:

• ambtshalve geregistreerde instellingen
• private geregistreerde instellingen.

Ambtshalve geregistreerde instellingen

De ambtshalve geregistreerde instellingen zijn de hogeronderwijsinstellingen die reeds vóór 2004 door de overheid zijn erkend en voor hun onderwijs en onderzoek op overheidsfinanciering kunnen rekenen. De lijst van deze instellingen is opgenomen in het Hogeronderwijsregister.

Het gaat om:

• de hogescholen;
• de universiteiten;
• de instellingen voor postinitieel onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke dienstverlening:
  • Vlerick Leuven Gent Management School;
  • Antwerp Management School;
  • het Instituut voor Tropische Geneeskunde;
• de andere ambtshalve geregistreerde instellingen:
  • de Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid Brussel;
  • de Evangelische Theologische Faculteit Heverlee.

Een bijzondere instelling is de transnationale Universiteit Limburg (tUL). Deze werd bij verdrag opgericht door Nederland en Vlaanderen en is dus een binationale instelling. In Vlaanderen is het een ambtshalve geregistreerde instelling.

Private geregistreerde instellingen

De private geregistreerde instellingen voor hoger onderwijs zijn alle private instellingen die een registratieprocedure met succes hebben doorlopen en officieel geregistreerd zijn door de Vlaamse Regering. Daartoe dienen hun opleiding(en) eerst de toets nieuwe opleidingen van het NVAO succesvol te hebben doorlopen, gevolgd door een registratie van de instelling. Kandidaat-instellingen dienen ook hun financiële solvabiliteit aan te tonen en een samenwerkingsakkoord te sluiten met een hogeschool of een universiteit, onder meer ter garantie dat de studenten hun studies zullen kunnen beëindigen aan die hogeschool of universiteit indien de nieuw geregistreerde instelling haar activiteiten zou stopzetten. Na een succesvolle registratie worden de geaccrediteerde bachelor- en masteropleidingen van de geregistreerde instellingen opgenomen in het Hogeronderwijsregister.

De private geregistreerde instellingen zijn onder meer: Continental Theological Seminary, Europa College Brugge, Flanders Business School, Vesalius College, Inno.com, University of Kent en het von KarmenInstituut voor Stromingsdynamica.

Hogescholen en universiteiten

Universiteiten organiseren de academisch gerichte bacheloropleidingen, de masteropleidingen, de master-na-masteropleidingen en het doctoraat.

Hogescholen organiseren de professioneel gerichte bacheloropleidingen, de bachelor-na-bachelor opleidingen en HBO5 opleidingen.

Schools of Arts

Het decreet van 13 juli 2012 regelt de oprichting van Schools of Arts aan de hogescholen met ingang van het academiejaar 2013-2014. Deze zullen instaan voor de organisatie van de professionele en academisch gerichte kunstopleidingen. Binnen het kader van een School of Arts kunnen dus ook kunstgerelateerde opleidingen georganiseerd worden (dat zijn professionele bacheloropleidingen in interieurvormgeving, landschaps- en tuinarchitectuur, landschapsontwikkeling, audiovisuele technieken: film, tv, video, fotografie).  Hun aandeel mag ten hoogste 20% zijn van het aantal bachelor- en masteropleidingen georganiseerd binnen de School of Arts. Hogescholen waarvan de opleidingen nu reeds ten minste 80% bestaan uit bachelor- of masteropleidingen in de studiegebieden Audiovisuele en beeldende kunst of Muziek en podiumkunsten of uit kunstgerelateerde bachelor- of masteropleidingen kunnen als geheel beschouwd worden als een School of Arts.

Een School of Arts heeft als opdracht:

• het organiseren en verschaffen van hoger beroepsonderwijs, hoger professioneel onderwijs en academisch onderwijs in het studiegebied Audiovisuele en beeldende kunst of in het studiegebied Muziek en podiumkunsten;
• de ontwikkeling en beoefening van de kunsten in die studiegebieden;
• het verrichten van praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek in relatie tot het hoger professioneel onderwijs in die studiegebieden;
• het verrichten van onderzoek in de kunsten, in samenwerking met een universiteit;
• het verstrekken van maatschappelijke en wetenschappelijke dienstverlening, en de transfer van kennis voor de versterking van de innovatieve kracht van de maatschappelijke en economische sectoren.

Hogere Zeevaartschool

De Hogere Zeevaartschool in Antwerpen biedt in het studiegebied Nautische wetenschappen HBO5-opleidingen aan die leiden tot het diploma van gegradueerde, professioneel gerichte bacheloropleidingen die leiden tot de graad van bachelor, academisch gerichte bachelor- en masteropleidingen aan  die respectievelijk leiden tot de graad van bachelor of de graad van master.

Associaties

Een associatie is een officiële samenwerking tussen een universiteit en één of meer hogescholen. Ze heeft ten minste als opdracht:

• het organiseren van de samenwerking en het aanhalen van de banden tussen professionele bachelors en academische opleidingen met inbegrip van de overgangsmogelijkheden en de ontwikkeling van leerlijnen;
• de bevordering van de coördinatie van het onderzoek en meer bepaald van de translatieketen van fundamenteel naar toegepast onderzoek en omgekeerd, en van innovatie;
• logistieke coördinatie in het algemeen;
• het voorbereiden als forum van de evolutie naar een geïntegreerde hogeronderwijsruimte.

Om die opdrachten te vervullen dragen de instellingen ten minste volgende bevoegdheden over aan de associatie:

• de ordening van een rationeel onderwijsaanbod;
• het structureren van de opleidingstrajecten en een verbetering van de doorstromingsmogelijkheden;
• de organisatie van de trajectbegeleiding voor studenten;
• de afstemming van de interne reglementen inzake het personeelsbeleid;
• het opstellen van een meerjarenplan voor onderwijsvernieuwing en –verbetering, voor onderzoek en maatschappelijke en wetenschappelijke dienstverlening, voor onderlinge afstemming van investeringen, infrastructuur, bibliotheek- en documentatievoorzieningen;
• het uitbrengen van een advies over het aanbieden van nieuwe bachelor- of masteropleidingen in een instelling;
• het uitbrengen van een advies over rationalisatieplannen.

Er zijn 5 associaties tot stand gekomen in Vlaanderen. De Katholieke Universiteit Brussel behoort niet tot een associatie maar werkt wel nauw samen met de Associatie KU Leuven. De transnationale universiteit Limburg TUL is een samenwerking tussen de Universiteit Maastricht en de Universiteit Hasselt.

Samenwerkingsverbanden voor hbo5-opleidingen

Om HBO5-opleidingen te mogen aanbieden, moeten hogescholen een samenwerkingsverband aangaan, met een school voor secundair onderwijs voor de HBO5-opleiding verpleegkunde en voor een cvo voor de andere HBO5-opleidingen.

Daarnaast kunnen deze samenwerkingsverbanden voor de organisatie van een opleiding hoger beroepsonderwijs ook samenwerken met:

• één of meerdere onderwijsinstellingen;
• één of meer publieke verstrekkers van beroepsopleidingen voor volwassenen;
• één of meer sectoren van het beroep waartoe de opleiding leidt;
• bedrijven of organisaties.