Om leerlingen met beperkingen, met ontwikkelings- en leerachterstanden of met sociaal-emotionele problemen te kunnen opvangen binnen het gewoon onderwijs zijn verschillende voorzieningensystemen uitgebouwd: [zie 12.1]
- Extra zorguren, speciale onderwijsleermiddelen en tolkondersteuning;
- Ondersteuning vanuit het buitengewoon onderwijs via het ondersteuningsmodel;
- Leerlingen waarvan de totale persoonlijkheidsontwikkeling tijdelijk of permanent, niet of onvoldoende door het gewoon onderwijs kan verzekerd worden, kunnen buitengewoon onderwijs (BuO) volgen in aparte scholen [zie 12.2].
Vooral voor kansarme kinderen/jongeren (zowel autochtoon als allochtoon) is het gelijkeonderwijskansenbeleid uitgebouwd. Het GOK zorgt zowel in het gewoon als het buitengewoon onderwijs voor extra begeleiding en werkingsmiddelen [zie 12.3.2.1].
Voor kinderen van foorkramers volgt een rijdende kleuterschool het parcours van de grote kermissen. [Zie 4.7].Om de integratie van anderstalige nieuwkomers in het gewoon onderwijs te vergemakkelijken kunnen scholen aanvullende lestijden/extra uren-leraar - en in het basisonderwijs ook een extra werkingstoelage krijgen - binnen het kader van OKAN, onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers [zie 12.3.2.2].
Zieke leerlingen in basis- en secundair onderwijs kunnen onderwijs volgen in ziekenhuisscholen en preventoria, in kinder- en jeugdpsychiatrische diensten of via tijdelijk (TOAH) of permanent onderwijs aan huis (POAH) [zie 5.4 Basisonderwijs - andere organisatievormen].
Voor leerlingenbegeleiding, counceling, keuzebegeleiding en aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt worden vele initiatieven genomen en vervullen de CLB's, Centra voor Leerlingenbegeleiding een centrale rol [zie 12.4].
Wettelijk kader
- Ondersteuningsmodel: zie omzendbrief ondersteuningsmodel
- Gewoon- en buitengewoon basisonderwijs: decreet Basisonderwijs van 25 februari 1997
- Gewoon en buitengewoon secundair onderwijs: Codex Secundair Onderwijs van 17 juni 2010
- GOK en omkadering: zie voor basisonderwijs omzendbrieven en BaO/2005/09 en BaO/2005/10, en voor secundair onderwijs omzendbrief SO/2021/01
- OKAN: voor basisonderwijs, omzendbrief BaO/2006/03, voor voltijds secundair onderwijs omzendbrief SO75 en voor dbso omzendbrief SO/2008/08