Curriculum, vakken, aantal uren
Wekelijkse lessenroosters
Het lessenrooster in de eerste graad van het secundair onderwijs bevat de vakken van de basisvorming met daarenboven:
- in het eerste leerjaar eventueel een keuzegedeelte
- in het tweede leerjaar vakken specifiek voor de basisoptie en eventueel een complementair gedeelte
- in het beroepsvoorbereidend leerjaar vakken specifiek voor het beroepenveld of de combinatie van twee beroepenvelden en eventueel een complementair gedeelte
Het complementair gedeelte behoort tot de autonomie van het schoolbestuur.
Basisvorming
De basisvorming bevat de vakken vastgelegd door de overheid. Er is geen afwijking mogelijk.
1de leerjaar A | 1de leerjaar B | 2de leerjaar | beroepsvoorbereidend jaar |
levensbeschouwelijke vakken | levensbeschouwelijke vakken | levensbeschouwelijke vakken | levensbeschouwelijke vakken |
Nederlands | Nederlands | Nederlands | Nederlands |
Frans | Frans | Frans | Frans |
Engels (niet verplicht) | Engels | ||
wiskunde | wiskunde | wiskunde | wiskunde |
natuurwetenschappen | natuurwetenschappen | natuurwetenschappen | natuurwetenschappen |
geschiedenis | maatschappelijke vorming of geschiedenis en aardrijkskunde | geschiedenis | maatschappelijke vorming of geschiedenis en aardrijkskunde |
aardrijkskunde | aardrijkskunde | ||
artistieke of plastische en/of muzikale opvoeding | artistieke of plastische en/of muzikale opvoeding | artistieke of plastische en/of muzikale opvoeding | artistieke of plastische en/of muzikale opvoeding |
lichamelijke opvoeding | lichamelijke opvoeding | lichamelijke opvoeding | lichamelijke opvoeding |
techniek | techniek | techniek | |
min. 27u/w | min. 27 u/w | min. 24 u/w | min. 16 u/w |
Basisopties en beroepenvelden
Een basisoptie is een specifiek leervak of specifieke groep van leervakken die een bredere observatie en oriëntatie van de leerling mogelijk maakt; de leerling kiest voor één basisoptie.
Een beroepenveld is een specifieke combinatie van technische disciplines; de leerling kiest voor hetzij één beroepenveld van minimum 14 u/week, hetzij voor een combinatie van twee beroepenvelden van elk minimum 7 u/week.
tweede leerjaar A basisopties | beroepsvoorbereidend jaar beroepenvelden |
| agro- en biotechnieken | bouw (7) |
| artistieke vorming | decoratie (7) |
| ballet | elektriciteit (7) |
| bouw- en houttechnieken | haarzorg (7) |
| creatie en vormgeving | hotel-bakkerij-slagerij (14) |
| grafische communicatie en media | hout (7) |
| Grieks-Latijn | kantoor en verkoop (7) |
| handel | land- en tuinbouw (14) |
| hotel-voeding | maritieme vorming (14) |
| industriële wetenschappen | metaal (7) |
| Latijn | mode (7) |
| maritieme technieken | nijverheid (14) |
| mechanica-elektriciteit | Rijn- en binnenvaart (7) |
| moderne wetenschappen | textiel (7) |
| Rudolf Steinerpedagogie | voeding-verzorging (7) |
| sociale en technische vorming | |
| techniek-wetenschappen | |
| textiel | |
| topsport | |
| Yeshiva |
Eindtermen en ontwikkelingsdoelen
De overheid bewaakt de onderwijskwaliteit door voor de eerste graad eindtermen vast te leggen voor de A-stroom en ontwikkelingsdoelen voor de B-stroom. Dit geldt enkel voor de vakken van de basisvorming met uitzondering van de levensbeschouwelijke vakken.
Eindtermen houden een resultaatsverbintenis in: ze moeten met de leerlingenpopulatie in globo worden bereikt. Voor ontwikkelingsdoelen en attitudinale eindtermen daarentegen geldt een inspanningsverplichting. Zowel eindtermen als ontwikkelingsdoelen zijn minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes. Voor het gewoon secundair onderwijs worden ze vastgelegd per graad en per onderwijsvorm.
Naast vakgebonden zijn er ook vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen die moeten worden nagestreefd doorheen het volledig secundair onderwijs (en die dus niet graadgebonden zijn). Het zijn minimumdoelen die gelinkt zijn aan meerdere vakken of onderwijsprojecten.
Voor het onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers zijn er ontwikkelingsdoelen Nederlands voor anderstalige nieuwkomers vastgelegd (zie 12.3.2.2).
De eindtermen worden bijgehouden op de website van de Vlaamse overheid.
De eindtermen worden doorheen de tijd aangepast aan de veranderende maatschappij. Zie bijvoorbeeld Debat over de eindtermen.
Leerplannen
Een leerplan is een document waarop de leraar in de klaspraktijk de inhoud van zijn lessen moet baseren. Het bevat organisatorische, pedagogische en didactische plannen. De leerplannen moeten voorafgaand aan de invoering ervan door de overheid worden goedgekeurd. Ze gelden niet voor het complementair gedeelte van het lessenrooster. Hoewel elk schoolbestuur bevoegd is om een leerplan te ontwikkelen gebeurt dit meestal als vorm van dienstverlening door de koepelorganisatie waarbij het schoolbestuur is aangesloten. Deze gecentraliseerde aanpak leidt tot meer eenvormigheid in de leerprogramma's. In de leerplannen moeten op herkenbare wijze de vakgebonden eindtermen en ontwikkelingsdoelen worden opgenomen.
Voor de leerplannen, zie de Vlaamse onderwijswebsite.
Onderwijsmethoden en didactisch materiaal
De schoolbesturen kiezen vrij hun onderwijsmethoden en -hulpmiddelen. Onder het begrip onderwijsmethoden vallen tal van items, zoals:
- huistaken
- extramurosactiviteiten (schooluitstappen)
- didactische werkvormen
- lesmateriaal
- flexibiliseringsmaatregelen
Wat het lesmateriaal betreft zijn scholen wel gebonden aan de maximumfactuur.