System wczesnej opieki edukacji nie jest w Polsce jednorodny. Opiera się na dwóch systemach: systemie opieki i systemie edukacji. Podlega też dwóm resortom -  Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Edukacji narodowej.

Wczesna opieka i edukacja jest w Polsce podzielona na dwa etapy:

1. Dla dzieci w wieku 0-3 lata w żłobku, a od 2011 r. także w klubie dziecięcym, może być również sprawowana przez opiekunów dziennych i nianie, oraz
2. Dla dzieci w wieku 3-6/7 lat w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej i innych formach wychowania przedszkolnego, tj. zespole wychowania przedszkolnego i punkcie przedszkolnym.

Dzieci do lat 3

Do 2011 r. żłobki były jedyną formą opieki nad dziećmi do lat 3. Placówki te zaliczano do systemu opieki zdrowotnej, a tym samym były one jednostkami udzielającymi świadczeń zdrowotnych, które obejmowały działania profilaktyczne i opiekę nad dzieckiem w wieku do 3 lat, w czasie pracy rodziców lub opiekunów. Obecnie placówki opieki nad dzieckiem do lat 3 podlegają resortowi rodziny pracy i polityki społecznej.

Obecnie opieka w żłobku, a także przez opiekunów dziennych i nianie, jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia, a w klubie dziecięcym - nad dziećmi w wieku od ukończenia 1 roku życia. Opieka może być sprawowana do końca roku szkolnego, w którym dziecko kończy 3 rok życia, a w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym, do 4 roku życia. W przypadku gdy dziecko ukończyło 3 rok życia i jest umieszczone w żłobku lub klubie dziecięcym bądź objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, rodzice tego dziecka są zobowiązani do złożenia podmiotowi prowadzącemu opiekę oświadczenia o przeszkodach w objęciu dziecka wychowaniem przedszkolnym.

Do rejestru żłobków i klubów dziecięcych mogą zostać wpisane tylko te żłobki i kluby dziecięce, które spełniają standardy określone w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.

Dzieci 3-6 lat

Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. W szczególnie uzasadnionych przypadkach z wychowania przedszkolnego może korzystać także dziecko, które ukończyło 2,5 roku.

Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe przedszkola traktowane są jako pierwszy szczebel systemu oświatowego. Do polskich przedszkoli uczęszczają obecnie dzieci w wieku od 3 lat do rozpoczęcia nauki szkolnej. Warto zwrócić uwagę, że w Polsce oprócz dotychczasowego terminu „wychowanie przedszkolne”, coraz częściej stosuje się zamiennie termin „edukacja przedszkolna”.

Od 1 września 2004 r. – zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - wszystkie dzieci 6-letnie były zobowiązane do odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego. Od 1 września 2017 r. regulacje te zostały zawarte w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. Od 1 września 2009 r dzieci 5-letnie korzystały z ustawowo zagwarantowanego prawa do rocznego przygotowania przedszkolnego w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego (zespole wychowania przedszkolnego lub punkcie przedszkolnym). Od 1 września 2011 r. prawo to przekształcono w obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, realizowane w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego. Od 1 września 2015 r. dzieci 4 letnie mają ustawowo zagwarantowane prawo do edukacji przedszkolnej. Natomiast od 1 września 2017 r. prawo to objęło także dzieci 3-letnie.

Od 1 września 2016 r. przywrócono obowiązek szkolny dla dzieci siedmioletnich. Natomiast dziecko w wieku 6 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu lub w innej formie wychowania przedszkolnego, a także w oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej.

Na wniosek rodziców naukę w szkole podstawowej może także rozpocząć dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat, jeżeli:

1. korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w szkole podstawowej, albo
2. posiada opinię o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, wydaną przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.

Rodzicom pozostawiono zatem możliwość wyboru wieku rozpoczynania edukacji szkolnej (6 lub 7 lat).