Nauczyciela akademickiego zatrudnia się na stanowisku:

• profesora;
• profesora uczelni;
• adiunkta;

Na stanowisku:

• profesora – może być zatrudniona osoba posiadająca tytuł profesora;
• profesora uczelni – może być zatrudniona osoba posiadająca co najmniej stopień doktora oraz znaczące osiągnięcia:

1. dydaktyczne lub zawodowe – w przypadku pracowników dydaktycznych,
2. naukowe lub artystyczne – w przypadku pracowników badawczych,
3. naukowe, artystyczne lub dydaktyczne – w przypadku pracowników badawczo-dydaktycznych;

• adiunkta – może być zatrudniona osoba posiadająca co najmniej stopień doktora;
• asystenta – może być zatrudniona osoba posiadająca tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera albo równorzędny.

Statut uczelni może określać również inne stanowiska dla nauczycieli akademickich oraz dodatkowe wymagania kwalifikacyjne niezbędne do ich zajmowania. Szczegółowy zakres obowiązków nauczyciela akademickiego ustala rektor.

Polityka planowania kadr akademickich

Za politykę planowania kadr nauczycielskich dla sektora szkolnictwa wyższego odpowiada Minister Edukacji i Nauki powołany 19 października 2020 roku, kierujący utworzonym 1 stycznia 2021 roku Ministerstwem Edukacji i Nauki (powstałe z połączenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego). 

Do zadań Ministra Edukacji i Nauki należą między innymi zagadnienia dotyczące:

• spraw prowadzenia uczelni, w zakresie zgodności działania z prawem i spełniania warunków do prowadzenia studiów;
• pragmatyki zawodowej nauczycieli akademickich oraz nagród dla nauczycieli akademickich za wybitne osiągnięcia naukowe, dydaktyczne, organizacyjne i całokształt dorobku;
• stopni naukowych i tytułu naukowego oraz stopni i tytułu w zakresie sztuki;
• odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku :

• w szkołach wyższych pracowało 93 158 nauczycieli akademickich w tym::
  • 88284 pełnozatrudnionych
  • 4874 niepełnozatrudnionych w przeliczeniu na pełne etaty.
• wśród nauczycieli akademickich zatrudnionych było na stanowisku:
• profesora (zwyczajnego, nadzwyczajnego, wizytującego) – 26589 osób
• docenci – 83 osoby
• adiunkta – 40045. osób
• asystenta – 14441 osób
• nauczyciele akademiccy pracujący w:
  • uczelniach publicznych stanowili 90% ogółu
  • uczelniach niepublicznych stanowili 10% ogółu.
• w szkołach publicznych:
• profesorowie stanowili 29% ogółu nauczycieli akademickich
• docenci – 0,05%
• adiunkci – 43%,
• asystenci -  16%
• w szkołach niepublicznych:
  • profesorowie stanowili 27% ogółu nauczycieli akademickich
  • docenci – 0,4%
  • adiunkci – 40%
  • asystenci – 15%
• spośród ogółu nauczycieli akademickich szkół wyższych kobiety stanowiły %:
• na stanowisku profesora pracowało – 9138 kobiet, które stanowiły 34% ogółu zatrudnionych na tym stanowisku
• na stanowisku docenta kobiety stanowiły 30 % ogółu zatrudnionych na tym stanowisku
• na stanowisku adiunkta kobiety stanowiły 50% ogółu zatrudnionych na tym stanowisku
• na stanowisku asystenta kobiety stanowiły 56% ogółu zatrudnionych na tym stanowisku.

(Źródło: Główny Urząd Statystyczny (2021). Szkoły wyższe i ich finanse w 2020 roku. Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa, Gdańsk: Główny Urząd Statystyczny).

Informacji o nauczycielach akademickich i pracownikach dostarcza POL-on - zintegrowany system informacji o  nauce i szkolnictwie wyższym, który wspiera pracę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także Głównego Urzędu Statystycznego oraz Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów. Jego istotnym zadaniem jest  stworzenie globalnej bazy danych o jednostkach naukowych, wyższych uczelniach i nauce polskiej.

Gromadzone dzięki niemu informacje wspierają procesy decyzyjne Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego odnośnie do polskich uczelni oraz jednostek naukowych.

POL-on ułatwia podejmowanie decyzji o ukierunkowaniu wydatków na kształcenie i pomoc materialną dla uczelni wyższych.

Jednym z obszarów tematycznych POL-on jest rejestr pracowników naukowych i nauczycieli akademickich. Rejestr prowadzony jest w celu weryfikacji spełnienia przez jednostki naukowe minimum kadrowego na poszczególnych kierunkach studiów, jak również kontroli wieloetatowości pracowników i posiadanych przez uczelnie uprawnień do nadawania stopni i tytułów naukowych.

Rekrutacja

Nauczycieli akademickich zatrudnia się w grupach pracowników:

• dydaktycznych;
• badawczych;
• badawczo-dydaktycznych.

Nauczycielem akademickim może być osoba, która:

• posiada wykształcenie wyższe;
• nie została ukarana karą dyscyplinarną;
• ma pełną zdolność do czynności prawnych;
• korzysta z pełni praw publicznych;
• nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
• nie była karana karą dyscyplinarną;
• w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. nie pracowała w organach bezpieczeństwa państwa, nie pełniła w nich służby ani nie współpracowała z tymi organami.

Na stanowisku:

• profesora – może być zatrudniona osoba posiadająca tytuł profesora;
• profesora uczelni – może być zatrudniona osoba posiadająca co najmniej stopień doktora oraz znaczące osiągnięcia:

1. dydaktyczne lub zawodowe – w przypadku pracowników dydaktycznych,
2. naukowe lub artystyczne – w przypadku pracowników badawczych,
3. naukowe, artystyczne lub dydaktyczne – w przypadku pracowników badawczo-dydaktycznych;

• adiunkta – może być zatrudniona osoba posiadająca co najmniej stopień doktora;
• asystenta – może być zatrudniona osoba posiadająca tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera albo równorzędny.

Statut uczelni może określać również inne stanowiska dla nauczycieli akademickich oraz dodatkowe wymagania kwalifikacyjne niezbędne do ich zajmowania. Wymagania te nie mogą dotyczyć posiadania lub obowiązku uzyskania stopnia doktora, stopnia doktora habilitowanego lub tytułu profesora. Po uzyskaniu przez nauczyciela akademickiego pozytywnej oceny może być zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony bez przeprowadzenia konkursu.

Pierwsza umowa o pracę z nauczycielem akademickim w danej uczelni jest zawierana na czas nieokreślony albo określony na okres do 4 lat - po uzyskaniu przez nauczyciela akademickiego pozytywnej oceny okresowej może być zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony bez przeprowadzenia konkursu. Zatem, obowiązek przeprowadzania konkursu jest wymagany w przypadku zatrudnienia nowego nauczyciela akademickiego.

Nawiązanie z nauczycielem akademickim pierwszego stosunku pracy w danej uczelni publicznej na czas nieokreślony lub określony dłuższy niż 3 miesiące, w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy, następuje po przeprowadzeniu otwartego konkursu. Tryb i warunki przeprowadzania konkursu określa statut uczelni.

Przepisów o postępowaniu konkursowym nie stosuje się również w przypadku zatrudnienia na czas określony nauczyciela akademickiego:

• skierowanego do pracy w uczelni na podstawie umowy zawartej z Centrum Łukasiewicza, z instytutem Sieci Łukasiewicza albo z zagraniczną instytucją naukową;
• będącego beneficjentem przedsięwzięcia, programu lub konkursu ogłoszonego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Narodowe Centrum Nauki lub międzynarodowego konkursu na realizację projektu badawczego;
• na czas realizacji projektu badawczego lub dydaktycznego finansowanego ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub przez inny podmiot przyznający grant.

W umowie o pracę z nauczycielem akademickim wskazuje się, czy uczelnia jest podstawowym miejscem pracy. Warunkiem wskazania uczelni jako podstawowego miejsca pracy jest zatrudnienie w niej w pełnym wymiarze czasu pracy. Nauczyciel akademicki może mieć jednocześnie tylko jedno podstawowe miejsce pracy.

Nauczyciel akademicki zatrudniony w uczelni publicznej, która jest jego podstawowym miejscem pracy, może, za zgodą rektora, podjąć lub kontynuować dodatkowe zatrudnienie tylko u jednego pracodawcy prowadzącego działalność dydaktyczną lub naukową. W terminie 2 miesięcy od dnia wystąpienia o zgodę rektor wyraża zgodę albo odmawia jej wyrażenia. Odmowa wyrażenia zgody wymaga uzasadnienia.

W uczelni nie może powstać stosunek bezpośredniej podległości służbowej między małżonkami oraz osobami: prowadzącymi wspólne gospodarstwo domowe (przepisu nie stosuje się do rektorów) pozostającymi ze sobą w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa do drugiego stopnia albo w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.

W uczelniach niepublicznych zasady i procedury rekrutacji są określone w regulacjach wewnętrznych.

Rektor, na wniosek nauczyciela akademickiego, wydaje mu legitymację służbową. Ważność legitymacji potwierdza się:

• co rok – w przypadku nauczyciela akademickiego zatrudnionego na czas nieokreślony;
• co semestr – w przypadku nauczyciela akademickiego zatrudnionego na czas określony.

Legitymacja służbowa nauczyciela akademickiego jest elektroniczną kartą procesorową

z interfejsem stykowym określonym w normach ISO/IEC 7816-2 i ISO/IEC 7816-3. Legitymacja może zawierać również inne interfejsy, w tym interfejs bezstykowy.

Status zawodowy

Nauczyciele akademiccy stanowią intelektualną i naukową elitę - mają prawo do wolności badań naukowych, wolności twórczości artystycznej i wolności nauczania.

Przysługują im uprawnienia twórców w zakresie ochrony praw autorskich.

Do podstawowych obowiązków nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem:

• dydaktycznym – należy kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
• badawczym – należy prowadzenie działalności naukowej lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;

badawczo-dydaktycznym – należy prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów.

Szczegółowy zakres obowiązków nauczyciela akademickiego ustala rektor uczelni.

Nauczyciel akademicki podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za przewinienie dyscyplinarne stanowiące czyn uchybiający obowiązkom nauczyciela akademickiego lub godności zawodu nauczyciela akademickiego.

Karami dyscyplinarnymi są:

• upomnienie;
• nagana;
• nagana z obniżeniem wynagrodzenia zasadniczego o 10%–25% na okres od miesiąca do 2 lat;
• pozbawienie prawa do wykonywania zadań promotora, recenzenta oraz członka komisji w postępowaniach w sprawie nadania stopnia doktora, stopnia doktora habilitowanego oraz tytułu profesora na okres od roku do 5 lat;
• pozbawienie prawa do pełnienia funkcji kierowniczych w uczelniach na okres od 6 miesięcy do 5 lat;
• wydalenie z pracy w uczelni;
• wydalenie z pracy w uczelni z zakazem wykonywania pracy w uczelniach na okres od 6 miesięcy do 5 lat;
• pozbawienie prawa do wykonywania zawodu nauczyciela akademickiego na okres 10 lat.

Za jedno przewinienie dyscyplinarne orzeka się jedną karę dyscyplinarną, a za kilka przewinień orzeka się jedną karę, najsurowszą.

Umowa o pracę z nauczycielem akademickim wygasa w przypadku:

• zaprzestania spełniania wymagań rekrutacyjnych (patrz: Rekrutacja);
• stwierdzenia, że zawarcie umowy o pracę nastąpiło na podstawie fałszywych lub nieważnych dokumentów;
• orzeczenia kary dyscyplinarnej;
• orzeczenia środka karnego w postaci zakazu zajmowania określonego stanowiska, w przypadku gdy orzeczenie to dotyczy wykonywania obowiązków nauczyciela akademickiego;
• orzeczenia kary pozbawienia wolności.

Ocena pracy nauczycieli akademickich

Nauczyciel akademicki, z wyjątkiem rektora, podlega ocenie okresowej, w szczególności w zakresie wykonywania obowiązków zawodowych oraz przestrzegania przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także o własności przemysłowej. W przypadku nieobecności w pracy wynikającej z przebywania na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie ojcowskim, urlopie rodzicielskim, urlopie wychowawczym lub urlopie dla poratowania zdrowia oraz z odbywania służby wojskowej lub służby zastępczej, termin dokonania oceny okresowej ulega przedłużeniu o czas tej nieobecności.

Ocena okresowa może być pozytywna albo negatywna.

Ocena okresowa jest dokonywana nie rzadziej niż raz na 4 lata lub na wniosek rektora.

Kryteria oceny okresowej dla poszczególnych grup pracowników i rodzajów stanowisk oraz tryb i podmiot dokonujący oceny okresowej określa rektor po zasięgnięciu opinii senatu, związków zawodowych, samorządu studenckiego oraz samorządu doktorantów.

Opinia jest przedstawiana w terminie wskazanym we wniosku o jej wyrażenie, nie krótszym niż 30 dni. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, wymóg zasięgnięcia opinii uważa się za spełniony.

Kryteria nie mogą dotyczyć obowiązku uzyskania stopnia doktora, stopnia doktora habilitowanego lub tytułu profesora.

Kryteria przedstawia się nauczycielowi akademickiemu przed rozpoczęciem okresu podlegającego ocenie.

Uczelnia umożliwia studentom i doktorantom dokonanie co najmniej raz w roku akademickim oceny nauczyciela akademickiego w zakresie wypełniania przez niego obowiązków związanych z kształceniem.

Od wyniku oceny okresowej przysługuje odwołanie do rektora.

W przypadku oceny negatywnej, kolejna ocena okresowa jest dokonywana nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od dnia zakończenia poprzedniej oceny.

System wynagrodzeń

Wynagrodzenie pracownika uczelni publicznej składa się z:

• wynagrodzenia zasadniczego;
• dodatku za staż pracy.

Pracownik uczelni publicznej może otrzymywać:

• dodatek funkcyjny,
• dodatek zadaniowy,
• wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe albo godziny nadliczbowe,
• dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
• premię – w przypadku pracownika niebędącego nauczycielem akademickim,
• inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania

Dodatek za staż pracy przysługuje w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok zatrudnienia. Dodatek jest wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku zatrudnienia, z tym że wysokość tego dodatku nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego.

Dodatek funkcyjny przysługuje z tytułu kierowania zespołem, w skład którego wchodzi nie mniej niż 5 osób, w tym osoba kierująca.

Wysokość dodatku funkcyjnego nie może przekroczyć 67% wynagrodzenia profesora i jest uzależniona od liczby członków zespołu oraz stopnia złożoności zadań.

Dodatek zadaniowy może być przyznany z tytułu czasowego zwiększenia obowiązków służbowych lub czasowego powierzenia dodatkowych zadań albo ze względu na charakter pracy lub warunki jej wykonywania.

Wysokość dodatku zadaniowego nie może przekroczyć 80% sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego pracownika.

Wysokość miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego w uczelni publicznej dla nauczyciela akademickiego nie może być niższa niż 50% wynagrodzenia profesora, z tym że dla:

• profesora uczelni – wynosi nie mniej niż 83% wynagrodzenia profesora;
• adiunkta – wynosi nie mniej niż 73% wynagrodzenia profesora.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego określił, w drodze rozporządzenia, wysokość wynagrodzenia profesora (Dz.U. 2018 poz. 1838). Wysokość minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej wynosi 6410 zł.

Od 2019 roku wynagrodzenie minimalne wynosi dla:

• profesora zwyczajnego - 6410 zł;
• profesora nadzwyczajnego - 5320 zł;
• adiunkta - 4680 zł;
• asystenta - 3205 zł;
• wykładowcy, lektora i instruktora - 3205 zł.

Pracownikowi uczelni publicznej przysługuje prawo do nagrody jubileuszowej z tytułu wieloletniej pracy w wysokości:

• 75% wynagrodzenia miesięcznego – za 20 lat pracy;
• 100% wynagrodzenia miesięcznego – za 25 lat pracy;
• 150% wynagrodzenia miesięcznego – za 30 lat pracy;
• 200% wynagrodzenia miesięcznego – za 35 lat pracy;
• 300% wynagrodzenia miesięcznego – za 40 lat pracy;
• 400% wynagrodzenia miesięcznego – za 45 lat pracy.

Nauczyciele akademiccy oraz pracownicy niebędący nauczycielami akademickimi mogą otrzymać za osiągnięcia w pracy zawodowej nagrody rektora uczelni.

W przypadku rozwiązania stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę albo rentę z tytułu niezdolności do pracy, nagroda przysługuje, jeżeli do nabycia prawa do nagrody brakuje mniej niż 12 miesięcy.

Pracownikowi uczelni publicznej przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne na zasadach określonych w przepisach o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym pracowników jednostek sfery budżetowej.

W sprawach dotyczących stosunku pracy pracowników uczelni, nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.

Czas pracy

Nauczyciela akademickiego obowiązuje system zadaniowego czasu pracy, w ramach którego określone jest tzw. pensum dydaktyczne uwzględniające czas na realizację obowiązków dydaktycznych.

Jedna godzina dydaktyczna wynosi 45 minut.

Roczny maksymalny wymiar zajęć dydaktycznych wynosi:

• do 240 godzin dydaktycznych – dla pracownika badawczo-dydaktycznego,
• do 180 godzin dydaktycznych – dla pracownika badawczo-dydaktycznego zatrudnionego na stanowisku profesora,
• do 360 godzin dydaktycznych – dla pracownika dydaktycznego,
• do 540 godzin dydaktycznych – dla pracownika dydaktycznego zatrudnionego na stanowisku lektora lub instruktora, jeżeli statut uczelni przewiduje takie stanowisko.

Do rocznego wymiaru zajęć dydaktycznych zalicza się czas przeznaczony na kształcenie doktorantów.

W szczególnych przypadkach, uzasadnionych koniecznością realizacji programu studiów, nauczyciel akademicki może być obowiązany do prowadzenia zajęć dydaktycznych w godzinach ponadwymiarowych, w wymiarze nieprzekraczającym:

• 1/4 rocznego wymiaru zajęć dydaktycznych – dla pracownika badawczo-dydaktycznego;
• 1/2 rocznego wymiaru zajęć dydaktycznych – dla pracownika dydaktycznego.

Nauczycielowi akademickiemu, za jego zgodą, może być powierzone prowadzenie zajęć dydaktycznych w godzinach ponadwymiarowych w wymiarze nieprzekraczającym dwukrotności rocznego wymiaru zajęć dydaktycznych.

Nauczyciela akademickiego będącego w ciąży lub wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia nie można zatrudniać w godzinach ponadwymiarowych bez jego zgody.

Statut uczelni niepublicznej może ustanowić inny wymiar zajęć dydaktycznych oraz wymiar czasu pracy pracowników.

Urlopy

Nauczycielowi akademickiemu przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 36 dni roboczych w roku.

Szczegółowe zasady i tryb udzielania urlopu wypoczynkowego, a także urlopów określa regulamin pracy uczelni.

Nauczycielowi akademickiemu przysługuje w okresie urlopu wypoczynkowego wynagrodzenie, jakie otrzymywałby, gdyby w tym czasie pracował.

W przypadku niewykorzystania urlopu wypoczynkowego z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, nauczycielowi akademickiemu przysługuje ekwiwalent pieniężny za okres niewykorzystanego urlopu.

Dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w pięciodniowym tygodniu pracy nie wlicza się do urlopu wypoczynkowego.

Rektor może udzielić nauczycielowi akademickiemu:

• posiadającemu co najmniej stopień doktora, w okresie 7 lat zatrudnienia w danej uczelni – płatnych urlopów naukowych w łącznym wymiarze nieprzekraczającym roku w celu przeprowadzenia badań;
• przygotowującemu rozprawę doktorską – płatnego urlopu naukowego w wymiarze nieprzekraczającym 3 miesięcy;
• płatnego urlopu w celu odbycia za granicą kształcenia, stażu naukowego albo dydaktycznego, uczestnictwa w konferencji albo uczestnictwa we wspólnych badaniach naukowych prowadzonych z podmiotem zagranicznym na podstawie umowy o współpracy naukowej;
• płatnego urlopu w celu uczestnictwa we wspólnych badaniach naukowych prowadzonych z Centrum Łukasiewicza lub instytutem Sieci Łukasiewicz.

Nauczycielowi akademickiemu, który nie ukończył 65. roku życia, zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy, po co najmniej 10 latach zatrudnienia w uczelni przysługuje prawo do płatnego urlopu dla poratowania zdrowia. Kolejny urlop dla poratowania zdrowia może być udzielony nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia zakończenia poprzedniego urlopu. Łączny wymiar urlopu dla poratowania zdrowia w okresie całego zatrudnienia nie może przekraczać roku. Urlopu dla poratowania zdrowia udziela się na podstawie orzeczenia lekarskiego stwierdzającego, że stan zdrowia wymaga powstrzymania się od pracy, oraz określającego zalecone leczenie i czas potrzebny na jego przeprowadzenie.

W czasie urlopu dla poratowania zdrowia nie można wykonywać zajęcia zarobkowego.

Awans zawodowy

W karierze naukowej i zawodowej nauczycieli akademickich rozróżnia się:

• tytuły zawodowe
• stopnie naukowe i tytuł naukowy
• stanowiska zajmowane w uczelni.

Tytuł zawodowy

Przez tytuł zawodowy rozumie się tytuł licencjata, inżyniera, magistra, magistra inżyniera lub tytuł równorzędny.

Stopnie naukowe i tytuł naukowy

W systemie szkolnictwa wyższego i nauki nadaje się:

• stopnie naukowe i stopnie w zakresie sztuki:

1. a) stopień doktora,
2. b) stopień doktora habilitowanego;

• tytuł profesora.

Stanowiska

Stanowiska naukowo-dydaktyczne:

• profesor;
• profesor uczelni;
• adiunkt;

Nauczyciele akademiccy mogą też awansować na stanowiska kierownicze we władzach uczelni, tj. rektora, prorektora, kierownika i zastępcy kierownika jednostki organizacyjnej uczelni - dziekana i prodziekana wydziału, jeżeli podstawową jednostką organizacyjną jest wydział (Patrz rozdział 10 „Kadra kierownicza i inni pracownicy sektora edukacji”).

Emerytury

Nauczyciel akademicki oraz członkowie jego rodziny mają prawo do świadczeń na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Przepisy nie regulują obecnie zagadnienia wieku emerytalnego pracowników uczelni. Z tego powodu zastosowanie mają zasady ogólne określające wiek emerytalny. Nauczyciele akademiccy mogą przejść na emeryturę na ogólnych zasadach określonych w przepisach emerytalnych - kobiety w wieku 60 lat, a mężczyźni w wieku 65 lat, ale na ogół nauczyciele akademiccy pracują znacznie dłużej. Sam fakt osiągnięcia wieku emerytalnego przez pracownika nie może być przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę.

Podstawę wymiaru emerytury lub renty ustala się na zasadach ogólnych określonych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Do podstawy tej wlicza się również wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, dodatki oraz wszystkie nagrody uzyskane za osiągnięcia zawodowe w okresie, z którego wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru emerytury lub renty.

Nauczycielowi akademickiemu przechodzącemu na emeryturę albo rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje prawo do jednorazowej odprawy w uczelni stanowiącej jego podstawowe miejsce pracy, w wysokości 300% wynagrodzenia zasadniczego otrzymanego za ostatni pełny miesiąc zatrudnienia.