System kształcenia artystycznego na poziomie szkolnictwa średniego
Szkolnictwo artystyczne w Polsce umożliwia szczególnie uzdolnionym artystycznie dzieciom i młodzieży zindywidualizowane kształcenie w poszczególnych dziedzinach sztuki. Tworzy odrębny w stosunku do kształcenia ogólnokształcącego system, za który odpowiada minister właściwy ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Zadania ministra wynikające z pełnienia funkcji organu prowadzącego dla części szkół i organu nadzoru dla wszystkich szkół artystycznych realizowane są w Departamencie Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz w Centrum Edukacji Artystycznej. Obowiązujące prawo umożliwia prowadzenie tych szkół i placówek również przez jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty, jednak nadal dominującym podmiotem w tym sektorze oświaty jest państwo, reprezentowane przez ministra kultury.
System kształcenia artystycznego w Polsce tworzą następujące publiczne i niepubliczne szkoły oraz placówki:
- szkoły artystyczne realizujące wyłącznie kształcenie w zakresie przedmiotów artystycznych
- szkoły artystyczne realizujące równolegle przedmioty artystyczne i przedmioty ogólnokształcące (wg tej samej podstawy programowej i zasad, jak w szkołach ogólnokształcących)
- placówki artystyczne - ogniska artystyczne umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień artystycznych
- bursy - placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom szkół artystycznych w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania
Kształcenie artystyczne można kontynuować w ramach instytucji szkolnictwa wyższego (uczelni artystycznych).
W systemie edukacji artystycznej w Polsce równoległe kształcenie ogólne na poziomie średnim i artystyczne zapewniają następujące typy szkół artystycznych:
- ogólnokształcące szkoły muzyczne II stopnia (sześcioletnie) – pod względem kształcenia ogólnego podzielone na etap niższy –– odpowiadający klasom VII-VIII szkoły podstawowej i wyższy – programowo odpowiadający klasom I-IV liceum ogólnokształcącego, które umożliwiają zarówno uzyskanie dyplomu zawodowego muzyka, jak i świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, zaś po klasie II przeprowadza się egzamin ósmoklasisty;
- licea sztuk plastycznych – o pięcioletnim cyklu edukacyjnym, realizujące kształcenie ogólne w zakresie liceum ogólnokształcącego, po ukończeniu których można uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie plastyk oraz świadectwo dojrzałości;
- szkoły baletowe (dziewięcioletnie) – obejmują kształcenie ogólne na poziomie od klasy IV szkoły podstawowej aż do klasy IV liceum ogólnokształcącego, przy czym w klasie V przeprowadza się egzamin ósmoklasisty; zapewniają możliwość uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie tancerz oraz świadectwa dojrzałości.
W Polsce działają również typy szkół artystycznych nie zapewniających kształcenia ogólnego; prowadzą one wyłącznie kształcenie w zawodach artystycznych. Są to:
- szkoły muzyczne I stopnia (obejmujące 4- lub 6-letni cykl kształcenia – na tym poziomie nie zapewniają kwalifikacji zawodowych) oraz II stopnia (6-letnie lub 4-letnie);
- szkoły sztuki tańca (9-letnie);
- szkoły sztuki cyrkowej (3-letnie);
- szkoły policealne – muzyczne (3-letnie) i plastyczne (2-letnie).
W szkołach artystycznych można zdobyć następujące zawody: • muzyk,• plastyk,• tancerz, • aktor scen muzycznych,• aktor cyrkowy.
Ramy prawne funkcjonowania szkolnictwa artystycznego stopnia podstawowego i średniego wyznaczają dwie ustawy - Prawo oświatowe i Karta Nauczyciela. Z nich wynikają delegacje do szczegółowych uregulowań w rozporządzeniach, zarówno dla ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, jak i ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
Szkoły artystyczne w liczbach, rok szkolny 2017/2018
- Szkoły artystyczne I stopnia:
- realizujące wyłącznie kształcenie artystyczne – 497 szkół publicznych i niepublicznych, do których uczęszczało niemal 60 tys. uczniów.
- Szkoły artystyczne II stopnia:
- ogólnokształcące – 122 szkoły, do których uczęszczało ponad 13 tys. uczniów;
- realizujące wyłącznie kształcenie artystyczne – 149 szkół, do których uczęszczało ponad 11,1 tys. uczniów.
Źródło w języku polskim i angielskim: „Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2017-2018”.