2021
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021–2025 został przyjęty przez Radę Ministrów
21.06.2021
Ponad miliard złotych zostanie przeznaczonych w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa (NPRCz) 2.0 na różne formy wsparcia i promocji czytelnictwa w Polsce w latach 2021–2025. Program przyjęty uchwałą Rady Ministrów jest największym i jednym z najważniejszych – z uwagi na skalę oddziaływania i budżet – programów wieloletnich Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, realizowanym we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, Biblioteką Narodową, Instytutem Książki oraz Narodowym Centrum Kultury.
Program ma na celu tworzenie warunków rozwoju i rozwój czytelnictwa w Polsce poprzez kształtowanie i promowanie postaw proczytelniczych oraz wzmacnianie roli bibliotek publicznych, pedagogicznych i szkolnych jako lokalnych ośrodków życia społecznego, stanowiących centrum dostępu do kultury i wiedzy. NPRCz 2.0 jest rozwinięciem Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa, realizowanego w latach 2016–2020.
Do nowych elementów Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 należą m. in.: program dotacyjny aktywizujący nowe środowiska i lokalne społeczności, ogólnokrajowa kampania na rzecz czytelnictwa, przyłączenie prawie 500 bibliotek do ogólnokrajowej platformy udostępniania zbiorów prowadzonej przez Bibliotekę Narodową, wsparcie projektowe służące lepszemu rozumieniu potrzeb i oczekiwań czytelników przez bibliotekarzy i podnoszeniu ich kompetencji.
Realizacja działań skierowanych do bibliotek publicznych odbywa się na kilku poziomach. Przede wszystkim kontynuowane są kluczowe zadania poprzedniej edycji programu, czyli zakupy nowości wydawniczych do bibliotek, poszerzone w latach 2021-2025 o możliwość finansowania zakupu usług zdalnego dostępu do treści w formatach e-booków, audiobooków czy synchrobooków oraz inwestycje w infrastrukturę bibliotek. O dofinansowanie inwestycji infrastrukturalnych w ramach NPRCz 2.0 mogą ubiegać się instytucje zlokalizowane w miastach do 100 tys. mieszkańców. Stanowi to novum w stosunku do poprzedniej edycji NPRCz, która uwzględniała wyłącznie mniejsze ośrodki do 50 tys. mieszkańców. Szczególne wsparcie w programie otrzymają zabytkowe obiekty biblioteczne, biblioteki znajdujące się w nieodpowiednim stanie technicznym. Premiowana będzie także budowa nowych, energooszczędnych obiektów bibliotecznych.
Ważnym elementem programu jest także kontynuacja działań Ministerstwa Edukacji i Nauki, skierowanych do bibliotek szkolnych i pedagogicznych.
Całkowity budżet Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 wynosi 1 079 676 000 zł, z czego ok. 635 000 000 zł (ok. 59%) to środki z budżetu państwa, a ok. 445 mln to wymagany wkład własny beneficjentów programu (41%). Środki budżetowe zaangażowane w drugą edycję programu są o 180 mln zł wyższe od kwoty przeznczonej na realizację NPRCz w latach 2016–2020. Oznacza to blisko 40% wzrost nakładów budżetu państwa na realizację Programu.
NPRCz 2.0 obejmuje cztery priorytetowe obszary wsparcia:
- Priorytet 1 - Poprawa oferty bibliotek publicznych,
- Priorytet 2 - Inwestycja w infrastrukturę bibliotek publicznych,
- Priorytet 3 - Zakup nowości wydawniczych do placówek wychowania przedszkolnego, bibliotek szkolnych i pedagogicznych,
- Priorytet 4 - Program dotacyjny dla bibliotek, promocja czytelnictwa.
Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu odpowiada za koordynację priorytetów 1, 2 i 4. wdrażanych przez podległe mu instytucje: Bibliotekę Narodową (Priorytet 1), Instytut Książki (Priorytet 2) oraz Narodowe Centrum Kultury (Priorytet 4), pełniące jednocześnie funkcję Jednostki Ewaluacji i Monitoringu Programu. Koordynacja prac w zakresie Priorytetu 3 leży w kompetencjach Ministerstwa Edukacji i Nauki.
Środki z budżetu państwa będą wydatkowane na zakup przez biblioteki publiczne ok. 14,5 mln nowości wydawniczych, w tym usług zdalnego dostępu do książek w formie e-booków, audiobooków czy synchrobooków (ok. 161 mln zł), budowę ogólnokrajowej sieci bibliotecznej poprzez zintegrowany system zarządzania zasobami bibliotek, w ramach której powstanie platforma dla 500 bibliotek (ponad 41 mln zł), inwestycje w wysokości od 0,5 mln zł do 2,25 mln zł w rozbudowę infrastruktury szacunkowo dla ok. 164 bibliotek publicznych (łącznie blisko 229 mln zł), rozwój kompetencji pracowników bibliotek (24,5 mln zł) oraz kampanię społeczno-informacyjną (blisko 30 mln zł). Jednocześnie ok. 10,3 tys. bibliotek szkolnych i pedagogicznych otrzyma dofinansowanie (ponad 96 mln zł) na zakup ok. 4 mln nowości wydawniczych oraz elementów wyposażenia. Nowością jest włączenie do programu przeszło 13 tys. placówek wychowania przedszkolnego, dla których zostanie przeznaczona kwota ponad 41 mln zł na zakup nowości wydawniczych. Dzięki zakupom nowości książkowych przez biblioteki w ramach działań Priorytetu1 i Priorytetu 3 NPRCz 2.0. na rynek wydawniczy trafi w latach 2021-2025 ponad 500 mln zł (uwzględniając środki z budżetu państwa oraz szacowany wkład własny beneficjentów).
Pod egidą NPRCz zostanie także uruchomiony nowy program dotacyjny pn. BLISKO. W jego ramach 180 bibliotek publicznych ma szansę otrzymać środki w łącznej kwocie 24,5 mln zł na podnoszenie kompetencji pracowników bibliotek, rozwijanie lokalnych partnerstw, włączanie nowych środowisk i aktywizację lokalnych społeczności w działania na rzecz upowszechniania czytelnictwa. W ciągu pięciu lat trwania BLISKO może zostać zrealizowanych ponad tysiąc projektów. W NPRCz 2.0 dodatkowo przewidziano także środki na monitorowanie i ewaluację prowadzonych działań oraz zarządzanie i obsługę Programu.
Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030
25.02.2021
Celem głównym Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami jest włączenie osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami w życie społeczne i zawodowe, a tym samym zagwarantowanie im praw określonych w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
Dokument uwzględnia postulaty środowiska osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami i zakłada kompleksowe, horyzontalne, ponadsektorowe podejście polityki publicznej do wsparcia osób z niepełnosprawnościami, uwzględniające ich potrzeby w zakresie niezależnego życia i włączenia społecznego.
Zapisy dotyczące konkretnych działań w Strategii, w tym o charakterze legislacyjnym i programowym, zostały poprzedzone diagnozą stanu faktycznego. Na tej podstawie wskazano 8 obszarów priorytetowych Strategii.
W ramach pierwszego z priorytetów, jakim jest „Niezależne życie” zaplanowano działania, których nadrzędnym celem jest zagwarantowanie osobom z niepełnosprawnościami prawa do niezależnego życia wynikającego z artykułu 19 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
Kolejnym obszarem priorytetowym jest „Dostępność”. Dostępność jest jednym z podstawowych warunków uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym. Stanowi ona o możliwości wykonywania ról społecznych i prowadzenia niezależnego życia tej grupy osób. Oznacza również, że osoby niepełnosprawne mają na równych prawach dostęp do środowiska fizycznego, budynków, transportu, technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych oraz innych obiektów i usług. Dlatego też w tym obszarze priorytetowym Strategii przewidziano działania mające na celu poprawę dostępności przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami oraz poprawę sytuacji osób z niepełnosprawnościami w zakresie mobilności (zgodnie z art. 9 i 20 Konwencji).
Podstawowy warunek skutecznej aktywizacji społecznej i zawodowej w przypadku osób z niepełnosprawnościami stanowi również dostęp do systemu kształcenia, dlatego też kolejnym z kluczowych obszarów jest priorytet „Edukacja”. Działania w tym obszarze służyć będą wdrożeniu postanowień art. 24 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, który wskazuje na obowiązek realizacji prawa osób z niepełnosprawnościami do edukacji bez dyskryminacji, na zasadach równych szans, z zapewnieniem włączającego systemu kształcenia.
Kolejnym z obszarów priorytetowych Strategii jest obszar „Praca”. Praca pełni w życiu osób z niepełnosprawnościami trzy ważne funkcje: rehabilitacyjną, socjalizacyjną (więzi społeczne, rozwój osobowości człowieka, satysfakcja i samorealizacja) i dochodową. W tym kontekście istotnego znaczenia nabierają działania mające skutkować większą aktywnością zawodową i większymi możliwościami zatrudnienia osób niepełnosprawnych, stosownie do art. 27 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
Kolejny obszar priorytetowy Strategii to „Warunki życia i ochrona socjalna”. Głównym celem działań w ramach tego priorytetu, zgodnie z treścią art. 28 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, jest zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami i ich rodzinom odpowiednich warunków życia, włączając w to zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych i materialnych oraz niezbędną ochronę socjalną. Działania w ramach priorytetu „Warunki życia i ochrona socjalna” obejmują zwalczanie ubóstwa osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin, a także zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych.
Istotnym z punku widzenia każdej osoby z niepełnosprawnościami jest także priorytet „Zdrowie”, w ramach którego zaplanowano działania służące realizacji przez Polskę zobowiązań wynikających z Konwencji (art. 25), w szczególności w zakresie zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami opieki zdrowotnej, dostępu do usług i programów zdrowotnych biorących pod uwagę ich szczególne wymogi i potrzeby w zakresie profilaktyki zdrowotnej, zapobiegania wtórnym powikłaniom i pogorszeniu stanu zdrowia, rehabilitacji medycznej oraz optymalizacji jakości funkcjonowania.
W ramach Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 zaprojektowano również działania w priorytecie „Budowanie świadomości”, które wynikają bezpośrednio z artykułu 8 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, który zobowiązuje państwo-stronę Konwencji do podjęcia natychmiastowych, skutecznych i odpowiednich działań mających na celu podniesienie świadomości społeczeństwa, w tym na poziomie rodziny.
Ostatnim z ośmiu obszarów priorytetowych Strategii jest „Koordynacja”. Wdrożenie nowej polityki państwa na rzecz wsparcia osób z niepełnosprawnościami wymaga odpowiedniej reformy instytucjonalnej służącej naprawie zdiagnozowanych problemów systemowych. Celem działań zaprojektowanych w ramach priorytetu Koordynacja jest stworzenie ram zapewniających spójność systemu i rozwój współdziałania instytucji zajmujących się problematyką osób z niepełnosprawnościami. Do działań tych należy m.in. reforma systemu orzekania o niepełnosprawności, opracowanie i przyjęcie ustawy o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnościami
Realizacja działań zaprojektowanych w ramach poszczególnych priorytetów Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 pozwoli na ustanowienie ram całościowej polityki krajowej na rzecz osób niepełnosprawnych, zgodnie z postanowieniami Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
Przełoży się też na zaplanowany wzrost współczynnika aktywności zawodowej i wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
System monitorowania karier absolwentów szkół ponadpodstawowych – projekt ustawy przyjęty przez Radę Ministrów
02.02.2021
Wprowadzenie systemu monitorowania karier edukacyjno-zawodowych absolwentów szkół ponadpodstawowych to główne założenie projektu ustawy przyjętej 2 lutego 2021 przez Radę Ministrów. Dzięki wykorzystaniu danych z systemu oświata, w szczególności w odniesieniu do szkolnictwa branżowego, będzie lepiej odpowiadała na potrzeby rynku pracy oraz umożliwiała absolwentom mobilność edukacyjną i zawodową. Wiedza o karierach absolwentów pozwoli także na bieżące reagowanie na zmieniające się okoliczności społeczno-ekonomiczne.
Najważniejsze rozwiązania w przyjętym projekcie ustawy:
- Wprowadzono przepisy umożliwiające pozyskiwanie i przetwarzanie szczegółowych danych rejestrowych potrzebnych do monitoringu karier absolwentów szkół ponadpodstawowych. Rozwiązania nawiązują do analogicznych przepisów przyjętych w szkolnictwie wyższym, ale są dostosowane do specyfiki danych oświatowych.
- Monitorowanie opierać się będzie o dane administracyjne zawarte w bazach Systemu Informacji Oświatowej, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Zintegrowanej Sieci Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym – POL-on oraz okręgowych komisji egzaminacyjnych.
- Informacje o karierach absolwentów – zbierane corocznie i prezentowane w ujednoliconej, porównywalnej między latami formie – będą mogły zostać wykorzystane do ulepszenia metodologii prognozowania zapotrzebowania na zawody i kwalifikacje. Rozwiązanie to pomoże dopasować strukturę kształcenia i programy do zmieniających się uwarunkowań społeczno-gospodarczych.
- Rzetelna i łatwo dostępna wiedza na temat karier absolwentów pozwoli budować wizerunek szkolnictwa branżowego oparty na zebranych danych.
- System monitoringu karier absolwentów dostarczy również rzetelnych informacji dotyczących warunków zatrudnienia i płacy absolwentów w poszczególnych zawodach, branżach i regionach. Pracodawcy mogą wykorzystać te informacje do aktualizowania i lepszego dopasowywania polityki zatrudnienia absolwentów do realiów rynku pracy.
- Uruchomienie systemu monitorowania karier absolwentów stanowi jeden z unijnych warunków dotyczących możliwości pozyskania środków związanych z edukacją w ramach nowej perspektywy finansowej UE 2021-2027.
Pozostałe rozwiązania
- Doprecyzowane zostały przepisy dotyczące:
- wykazywania uczniów korzystających z internatu w szkołach wchodzących w skład zespołu, którzy nie są uczniami szkoły, przy której jest utworzony internat;
- pochodnych kosztów wynagrodzeń pracowników, którzy nie są nauczycielami;
- podmiotów, które są organem właściwym do dokonania wpisu do Rejestru Szkół i Placówek Oświatowych.
Nowe rozwiązania wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.
Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 (część szczegółowa) – dokument przyjęty przez Radę Ministrów
31.12.2020
Rada Ministrów przyjęła „Zintegrowaną Strategię Umiejętności 2030 (część szczegółowa)” uchwałą nr 195/2020 z 28 grudnia 2020 r. Dokument został opracowany w wyniku szerokich konsultacji, z uwzględnieniem: wymogów wynikających z Umowy Partnerstwa, rekomendacji raportu „Strategia Umiejętności OECD: Polska” oraz założeń Nowego Europejskiego Programu na rzecz Umiejętności.
Obszary oddziaływania w ramach ZSU 2030 (część szczegółowa):
- Umiejętności podstawowe, przekrojowe i zawodowe dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
- Rozwijanie umiejętności w edukacji formalnej – kadry zarządzające.
- Rozwijanie umiejętności w edukacji formalnej – kadry uczące.
- Rozwijanie umiejętności poza edukacją formalną.
- Rozwijanie i wykorzystanie umiejętności w miejscu pracy.
- Doradztwo zawodowe.
- Współpraca pracodawców z edukacją formalną i pozaformalną.
- Planowanie uczenia się przez całe życie i potwierdzanie umiejętności.
Każdy z obszarów oddziaływania zawiera tematy i kierunki działań, a także katalog podmiotów, które będą zaangażowane w realizację strategii. Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 (ZSU 2030) stanowi ramy strategiczne polityki na rzecz rozwoju umiejętności niezbędnych do wzmocnienia kapitału społecznego, włączenia społecznego, wzrostu gospodarczego i osiągnięcia wysokiej jakości życia.
Zapisy ZSU 2030 stanowią zarówno podstawę określenia planów zagospodarowania funduszy krajowych i europejskich na rzecz rozwoju umiejętności, jak i wspólny układ odniesienia umożliwiający najkorzystniejsze planowanie projektów i programów przez dysponentów poszczególnych części budżetu państwa, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty publiczne i prywatne. Tym samym zapisy ZSU 2030 (część szczegółowa) należy traktować jako merytoryczny drogowskaz dla optymalnej alokacji funduszy krajowych i europejskich na rzecz rozwoju umiejętności na poziomie krajowym i regionalnym.
Wypracowaniu i wdrożeniu modeli skutecznej koordynacji działań w ramach ZSU 2030 oraz monitorowania i ewaluacji tej polityki publicznej służy projekt pozakonkursowy pt. „Wsparcie i rozwój mechanizmów współpracy i koordynacji na szczeblu krajowym i regionalnym w zakresie uczenia się przez całe życie” (realizowany w latach 2020-2022 w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój). W przyjętym do realizacji projekcie przewiduje się, że modele te powstaną w roku 2021, a zostaną wdrożone w roku 2022. Do prac w ramach projektu zostaną zaproszeni przedstawiciele wszystkich grup interesariuszy ZSU 2030.
2020
Rozwój kompetencji doradców zawodowych
15.10.2020
Program rozwoju kompetencji doradców zawodowych realizowany jest przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, we współpracy z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji, dzięki środkom Unii Europejskiej pochodzącym z Europejskiego Funduszu Społecznego – w ramach pomocy technicznej programu operacyjnego POWER.
Wdrażając program ORE przygotowało projekt „Przygotowanie trenerów do realizacji szkoleń z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego” oraz konkurs pt. „Szkolenia z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego”. Projekt zakładał przeszkolenie ponad 13 000 osób przygotowywanych do realizacji ramowych programów doradztwa zawodowego w poszczególnych szkołach i placówkach. Przygotowano również e-materiały na platformę www.podreczniki.pl, niezbędne w pracy każdemu doradcy zawodowemu.
Włączenie pracodawców w egzaminy zawodowe
15.10.2020
Projekt MEN finansowany ze środków Unii Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, a zrealizowany we współpracy z partnerami reprezentującymi pracodawców służy wypracowaniu zadań egzaminacyjnych we współpracy z pracodawcami. Projekt obejmuje tworzenie zadań wykorzystywanych na egzaminach zawodowych organizowanych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną oraz wykorzystywanych na egzaminach przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych.
W ramach projektu „Rozwój banków zadań do egzaminu zawodowego”, realizowanego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną, utworzono 51 500 zadań. W drugiej fazie baza ta ma zostać poszerzona o kolejne 84 200 zadań.
Każde zadanie egzaminacyjne wytworzone w projekcie recenzowane jest przez zespół ekspertów składający się z przedstawicieli pracodawców, szkolnictwa wyższego, nauczycieli szkół zawodowych oraz Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Innowacyjnym rozwiązaniem przyjętym w projekcie jest wykorzystywanie systemu informatycznego SIOEPKZ, który pozwala na przeprowadzanie części pisemnej egzaminu przy komputerze dla wszystkich zdających. W efekcie mogą być tworzone zadania multimedialne (filmy, animacje), a także te odnoszące się do umiejętności językowych oraz kompetencji interpersonalnych i społecznych. Dzięki temu egzamin zawodowy w sposób bardziej pełny i wiarygodny będzie weryfikował umiejętności zdających. W ramach projektu prowadzone są również szkolenia metodyczne dla autorów, recenzentów, a także szkolenia dla pracodawców chcących angażować się w przeprowadzanie egzaminów zawodowych we współpracy z CKE i okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi.
Z kolei w ramach projektu „Nowa jakość egzaminów zawodowych w rzemiośle”, który jest realizowany we współpracy ze Związkiem Rzemiosła Polskiego – do końca roku 2020 ma powstać baza łącznie 17 360 zadań egzaminacyjnych dla 40 zawodów. Ponadto przewidziano szkolenia metodologiczne dla członków Zespołów Autorskich i wydanie poradnika dla członków komisji egzaminacyjnych. Dodatkowo ma być stworzona platforma internetowa z 40 szkoleniami metodycznymi, które udostępnione zostaną 1 000 członkom komisji egzaminacyjnych izb rzemieślniczych w tych zawodach. Projekt zakłada także 6 szkoleń skierowanych do kobiet, kandydatek do komisji egzaminacyjnych.
Więcej: https://cke.gov.pl/ oraz https://ewr.zrp.pl/#/home
„Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030” - projekt skierowany do uzgodnień i konsultacji
23.07.2020
Minister Edukacji Narodowej skierował dziś, 23 lipca br. do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych projekt części szczegółowej strategii na rzecz rozwoju umiejętności dzieci, młodzieży i dorosłych. Część szczegółowa ZSU 2030 powstała we współpracy z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), w ramach projektu Skills Strategy. Efektem wsparcia jest raport „Strategia Umiejętności OECD: Polska”, który został wykorzystany w pracach nad dokumentem rządowym Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 (część szczegółowa).
Obszary oddziaływania w ramach ZSU 2030 (część szczegółowa):
- Umiejętności podstawowe, przekrojowe i zawodowe dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
- Kadry zarządzające w edukacji formalnej.
- Kadry uczące w edukacji formalnej.
- Kadry zarządzające i uczące w edukacji pozaformalnej i kadry wspierające uczenie się nieformalne.
- Rozwój i wykorzystanie umiejętności w miejscu pracy.
- Doradztwo zawodowe.
- Współpraca pracodawców z edukacją formalną i pozaformalną.
- Planowanie uczenia się przez całe życie i potwierdzanie umiejętności.
Każdy z obszarów oddziaływania zawiera propozycje tematów i kierunków działań, a także katalog podmiotów, które będą zaangażowane w realizację strategii. Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 (ZSU 2030) stanowi ramy strategiczne polityki na rzecz rozwoju umiejętności niezbędnych do wzmocnienia kapitału społecznego, włączenia społecznego, wzrostu gospodarczego i osiągnięcia wysokiej jakości życia.
https://www.gov.pl/web/edukacja/zintegrowana-strategia-umiejetnosci-2030
Kompetencje cyfrowe
styczeń 2020
Ministerstwo Cyfryzacji opracowało Program Rozwoju Kompetencji Cyfrowych do 2030 roku (PRKC), którego celem jest stały wzrost poziomu kompetencji cyfrowych przez zapewnienie każdemu w Polsce możliwości ich rozwoju stosownie do potrzeb. Rozwój kompetencji cyfrowych przyczynia się do budowy inkluzywnego, otwartego i nowoczesnego społeczeństwa, co w wymiarze indywidualnym będzie się przekładać na lepszą jakość życia.
Program w ramach swoich kompleksowych założeń przewiduje rozwój powszechnych kompetencji cyfrowych wśród obywateli, począwszy od etapu edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej do wieku senioralnego. Wsparcie w ramach Programu będzie kierowane do wszystkich, którzy będą chcieli podnosić swoje kompetencje cyfrowe, w tym do przedsiębiorców, pracowników wszystkich sektorów gospodarki oraz urzędników, jak również osób utalentowanych cyfrowo, które zasilą w przyszłości zasób specjalistów ICT o najwyższych kompetencjach. Równolegle planujemy działania na rzecz integracji cyfrowej, służące likwidowaniu wykluczenia cyfrowego poprzez propagowanie i zwiększenie dostępności cyfrowych stron internetowych i aplikacji mobilnych dla osób z niepełnosprawnościami. W Programie znajdą się również inicjatywy mające na celu zwiększenie świadomości dotyczącej korzystania z technologii cyfrowych oraz propagowanie higieny cyfrowej.
Skuteczna implementacja Programu Rozwoju Kompetencji Cyfrowych do 2030 będzie wymagała zaangażowania i współpracy różnych grup interesariuszy począwszy od rządu i samorządu poprzez sektor pozarządowy, system oświaty i nauki, kończąc na przedsiębiorcach i pracodawcach. Stąd też biorąc pod uwagę powyższe co najmniej istotnym lub wręcz kluczowym zagadnieniem w PRKC jest zespół działań dedykowanych pracowniom administracji publicznej zebranych w ramach tzw. Centrum Kompetencji Administracji (CKA).
Stan prac nad PRKC
Przygotowanie Programu poprzedziły liczne spotkania i warsztaty z wieloma interesariuszami rozwoju kompetencji cyfrowych. Konsultowaliśmy i dyskutowaliśmy nad zakresem działań z ekspertami z Grupy Roboczej ds. Kompetencji Cyfrowych, w skład której weszły chętne do współpracy osoby z najróżniejszych środowisk. Dzięki temu Program ma charakter kompleksowy i jest zorientowany na wprowadzenie systemowych zmian w obszarze rozwoju kompetencji cyfrowych.
https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/kompetencje-cyfrowe
Fundusze unijne dla oświaty – kolejne umowy podpisane
Status reformy: zaakceptowana, 30 grudnia 2019
W grudniu br. Ministerstwo Edukacji Narodowej podpisało kolejne umowy na realizację działań w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. Dofinansowane projekty dotyczą opracowania modelowych programów kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz opracowania programów nauczania do umiejętności dodatkowych dla zawodów w branży motoryzacyjnej i w branży mechanicznej. MEN jest Instytucją Pośredniczącą (IP MEN) odpowiedzialną za realizację działań w ramach PO WER w obszarach związanych z rynkiem pracy, gospodarką i edukacją.
Opracowanie modelowych programów kwalifikacyjnych kursów zawodowych
Ze środków unijnych zostaną dofinansowane projekty związane z opracowaniem modelowych programów kwalifikacyjnych kursów zawodowych. Celem tych przedsięwzięć jest zwiększenie oferty krótszych, elastycznych form kształcenia dla dorosłych, które umożliwią szybkie przekwalifikowanie się i zwiększenie szans na rynku pracy. Więcej informacji na stronach: https://efs.men.gov.pl/informacja-o-podpisaniu-umowy-o-dofinansowanie-z-beneficjentem-eduexpert-sp-z-o-o/ oraz https://efs.men.gov.pl/informacja-o-podpisaniu-dwoch-umow-o-dofinansowanie-z-beneficjentem-dga-s-a/.
Opracowanie programów nauczania do umiejętności dodatkowych dla zawodów
MEN podpisało także umowy o finansowanie projektów związanych z opracowaniem programów nauczania dla umiejętności dodatkowych dla zawodów w branży mechanicznej oraz branży motoryzacyjnej. Realizacja tych przedsięwzięć jest związana z koniecznością elastycznego reagowania systemu kształcenia zawodowego na rzeczywiste potrzeby rynku pracy. Projekty te umożliwiają dobór dodatkowych treści kształcenia związanych z danym zawodem. Dzięki nim szkoły będą mogły dostosowywać kształcenie do lokalnego i regionalnego rynku pracy. Więcej informacji na stronach: https://efs.men.gov.pl/informacja-o-podpisaniu-umowy-o-dofinansowanie-z-polska-izba-motoryzacji/ oraz https://efs.men.gov.pl/informacja-o-podpisaniu-umowy-o-dofinansowanie-z-beneficjentem-wad-inzynieria-sp-o-o/. https://www.gov.pl/web/edukacja/fundusze-unijne-dla-oswiaty--kolejne-umowy-podpisane
2019
Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego
Status reformy: wdrożona, maj 2019
Automatyk, technik mechatronik czy technik programista – to wybrane zawody, na które, ze względu na znaczenie dla rozwoju państwa, prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na pracowników na krajowym rynku pracy. Zgodnie z szeregiem zmian zaproponowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej dotyczących odbudowy prestiżu kształcenia zawodowego w Polsce, każdego roku ministerstwo będzie publikowało prognozę zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy. Pierwszy z takich dokumentów został już opublikowany w Dzienniku Urzędowym Monitor Polski. To prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego. Ma ona na celu wspomaganie celowego i adekwatnego kształcenia branżowego, a tym samym przyczynianie się do spadku bezrobocia wśród absolwentów szkół prowadzących kształcenie zawodowe w Polsce. Prognoza uwzględnia dane Instytutu Badań Edukacyjnych opracowane w szczególności na podstawie statystyki publicznej, danych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Systemu Informacji Oświatowej. Ważną rolę odegrały tu również opinie rad sektorowych do spraw kompetencji i Rady Programowej do spraw kompetencji, a także ministrów właściwych dla zawodów szkolnictwa branżowego. Prognoza uwzględnia różne źródła opisujące tendencje na rynku pracy w kontekście strategii rozwoju państwa i regionów. Celem prognozy jest dostarczenie przesłanek do kształtowania oferty szkolnictwa branżowego adekwatnie do potrzeb krajowego i wojewódzkiego rynku pracy. Prognoza jest uporządkowanym alfabetycznie wykazem zawodów szkolnictwa branżowego, dla których ze względu na znaczenie dla rozwoju państwa prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na pracowników na krajowym rynku pracy. W prognozie uwzględnione są też zawody, dla których prognozowane jest istotne i umiarkowane zapotrzebowanie na pracowników na poszczególnych wojewódzkich rynkach pracy. Procedury przetwarzania danych opracowane przez Instytut Badań Edukacyjnych pozwalają na wykorzystanie w sposób kompleksowy ogółu czynników wpływających na kształtowanie się podaży i popytu na pracę w perspektywie długofalowej. Celem było stworzenie prognozy zapotrzebowania na zawody na okres 5 lat, przy uwzględnieniu różnych dostępnych źródeł danych ekonomicznych, demograficznych i edukacyjnych na poziomie ogólnokrajowych i regionalnym, w przekroju branżowym. W ramach znowelizowanych przepisów prawa oświatowego, samorządy na 2020 rok otrzymają zwiększoną subwencję oświatową na szkoły kształcące w zawodach, na które prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na krajowym rynku pracy, wskazane w prognozie. Dzięki opublikowanej już prognozie, szkoły i organy prowadzące mogą już zaplanować zawody, które będą uruchamiane w nowym roku szkolnym. Co istotne, decyzje podejmowane w tym zakresie, uwzględnią zróżnicowany sposób finansowania tych zawodów. Prognoza zapotrzebowania na krajowym rynku pracy przy podziale subwencji, co roku dotyczyć będzie uczniów rozpoczynających naukę w danym zawodzie i kontynuowana przez cały cykl ich kształcenia. Takie rozwiązanie zapewni stabilność finansową samorządów w kształceniu zawodowym. Będą one miały pewność, że decyzja o uruchomieniu kształcenia w zawodzie z listy zawodów o szczególnym znaczeniu dla rozwoju państwa do zakończenia kształcenia w tym zawodzie, przełoży się na wyższe finansowanie w ramach subwencji przez wszystkie lata nauki. Ponadto wprowadzono nowe kryterium do podziału subwencji. Polega ono na zróżnicowaniu kwot ustalanych na uczniów objętych kształceniem zawodowym w zawodach szkolnictwa branżowego o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa narodowego. Dlatego też w najbliższych tygodniach ukaże się wspólne obwieszczenie MEN i MKiDN w sprawie wykazu zawodów szkolnictwa branżowego o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa narodowego. Zawody te otrzymają zwiększone dofinansowanie. Warto przypomnieć, że priorytetem wprowadzanych przez MEN zmian jest obecność pracodawców na każdym etapie procesu kształcenia zawodowego. Począwszy od określania potrzeb w zakresie nowych zawodów i umiejętności, przez zaprojektowanie kształcenia w tych zawodach i umiejętnościach, a także realizację kształcenia praktycznego przy ścisłym udziale pracodawców, weryfikację efektów kształcenia na egzaminie zawodowym, aż po zatrudnienie absolwentów szkół. Stąd, oprócz uzyskania opinii wojewódzkiej rady rynku pracy, przed uruchomieniem kształcenia w danym zawodzie, dyrektor szkoły będzie zobowiązany nawiązać współpracę z pracodawcą właściwym dla zawodu lub branży. https://www.gov.pl/web/edukacja/prognoza-zapotrzebowania-na-pracownikow-w-zawodach
Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030
Status reformy: zaakceptowana w lutym 2019 r.
W lutym 2019 r. Rada Ministrów przyjęła dokument „Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 – część ogólna”.
ZSU ma być dokumentem integrującym dokumenty krajowe o charakterze strategicznym, w tym Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju oraz strategie zintegrowane.
Zintegrowana Strategia Umiejętności powstaje w celu: - zaprojektowania spójnej polityki na rzecz kształtowania i rozwijania umiejętności, - skoordynowania działań zaangażowanych stron na rzecz umiejętności, - zapewnienia równego dostępu do informacji o popycie i podaży na umiejętności, doradztwa zawodowego oraz ofert szkoleniowych związanych z kształtowaniem i rozwojem umiejętności, - wzmocnienia świadomości znaczenia umiejętności dla osiągania korzyści indywidualnych, gospodarczych i społecznych, - zwiększenia aktywności edukacyjnej i zawodowej we wszystkich grupach społecznych, zwłaszcza narażonych na wykluczenie.
Planuje się, że Zintegrowana Strategia Umiejętności – część ogólna będzie następnie rozwijana we współpracy z OECD w planowanym do opracowania dokumencie Zintegrowana Strategia Umiejętności – część szczegółowa.
Zintegrowana Strategia Umiejętności – część ogólna (ZSU) obejmuje edukację ogólną, zawodową, szkolnictwo wyższe oraz uczenie się dorosłych.
Opis procesu powstawania strategii jest dostępny na stronie Instytutu Badań Edukacyjnych (IBE).